Total Pageviews

Tuesday, May 21, 2013

Επίσκεψη κατ'οίκον

Πρώτη φορά τον έβλεπα (και μάλλον δεν του'χει μείνει αρκετός χρόνος για να ξανανταμώσουμε).
Καθισμένος στο κρεβάτι με τα χέρια να πιέζουν το στρώμα,κάτισχνος με προχωρημένη αλωπεκίαση,πάλευε να μιλήσει στα διαλείμματα του βασανιστικού βήχα που τον τυραννούσε.
Αδύνατον να ξαπλώσει,η δύσπνοια γίνονταν τότε αφόρητη,αδύνατον να περπατήσει,οι δυνάμεις του είχαν εγκαταλείψει το αποστεωμένο του κορμί,κάθονταν στο κρεβάτι κι ανέπνεε γρήγορα κι αχόρταγα.
Οι γιατροί αυτό το σύμπτωμα το λέμε ορθόπνοια,ο άνθρωπος ανακάθεται για ν'αναπνεύσει επαρκώς,αφού αν ξαπλώσει, η άνοδος του διαφράγματος περιορίζει τα ήδη νοσούντα πνευμόνια κι η αναπνοή δεν επαρκεί.
Έπασχε από καρκίνο του πνεύμονα,δε χρειαζόταν να το πει,δεν ήταν αναγκαία η αναζήτηση του ιστορικού.Ήταν σε στάδιο προχωρημένο,λίγη ζωή του απέμενε.
Τον εξέτασα,του μίλησα,του 'γραψα μια συνταγή για την τιμή των όπλων (παρηγορητική θεραπεία το λέμε εμείς οι γιατροί).
Έβγαλε να πληρώσει,απόδειξη δεν ήθελε,τον χτύπησα στον ώμο ευχόμενος "περαστικά" κι ύστερα βγήκα στο διάδρομο για να μιλήσω με τη γειτόνισσα που "τον έχει στο νου της".Της είπα αυτά που απέφυγα να του αποκαλύψω,οδηγίες κυρίως για την περίπτωση που επιδεινωθεί, πότε ν'αναζητήσει εφημερεύον νοσοκομείο και "αν χρειαστείτε κάτι,τηλεφωνήστε μου".
Βγήκα στο δρόμο κι άνοιξα το γκάζι της μοτοσικλέτας να νιώσω τον αέρα της ζωής πάνω μου,να φύγω μια ώρα γρηγορότερα απ'το δωμάτιο της αγωνίας που μύριζε αρρώστια και θάνατο...

Η δουλειά μας έχει να κάνει με τη ζωή και το θάνατο,οι άνθρωποι μας ανοίγουν το σπίτι τους για να μας εμπιστευτούν τον πόνο,την αγωνία,το φόβο,την απελπισία.Ξεγυμνώνουν το σώμα κι ένα κομμάτι της ψυχής τους μπροστά μας,μήπως και μπορέσουμε ν'απαλύνουμε το απεχθές φορτίο.Δεν είναι πάντοτε εύκολο,συχνά δεν είναι καν εφικτό.

Υπάρχουν στην ιατρική πράξη ζητήματα που κανένα Πανεπιστήμιο δεν πραγματεύεται: ψυχική προσέγγιση του αρρώστου,ενημέρωσή του,απόκρυψη επώδυνων πληροφοριών ή πλήρης αποκάλυψή τους,όρια της θεραπευτικής παρέμβασης,η ευθανασία ως ατομική επιλογή απέναντι σε άγραφους κώδικες μέχρις εσχάτων θεραπευτικής κι ένα σωρό άλλα.
Οι ίδιοι οι γιατροί,αποφεύγουμε να τα κουβεντιάζουμε μεταξύ μας.
Μπροστά σε ανίατες περιπτώσεις,το πεδίο του αυτοσχεδιασμού είναι ανοιχτό για κάθε γιατρό.
Η Ιπποκρατική παραίνεση περί αμερόληπτης προς τον ασθενή προσέγγισης καταλύεται στην πράξη,αφού ο γιατρός-μη διαθέτοντας τεκμηριωμένες οδηγίες-επιστρατεύει την προσωπική του φιλοσοφία,τις ηθικές του αντιλήψεις,την αισθητική και μεταφυσική προσέγγιση του επερχόμενου θανάτου,προκειμένου να συμβουλέψει τον ανιάτως πάσχοντα.

Φυσικά δεν πρόκειται να προτείνω κάτι,διαπιστώσεις κάνω.
"Θανάτου ένεκα,Πολιτείαν ατείχιστον οικούμεν" γράφει ένα ανώνυμο σχόλιο στον Επίκουρο.
Αλλά και μπροστά στο αναπότρεπτο,ένα σωρό διεκδικητές διαγκωνίζονται να επιβάλλουν τη δική τους προσέγγιση:
-Η ιατρική αυθεντία,διεκδικεί τη "μέχρις εσχάτων θεραπευτική",εν ονόματι ενός κενού ανθρωπισμού.Ο άνθρωπος,στις τελευταίες του στιγμές,δε λογίζεται σαν ον που υποφέρει και αγωνιά,αλλά σαν θεραπευτικό πρωτόκολλο που πρέπει να εκπληρωθεί.Τι κι αν υπάρχουν στιγμές που οι θεραπευτικές παρενέργειες υπερβαίνουν την προσδοκώμενη κλινική βελτίωση? Τι κι αν μόλις φτάσουμε σ'αυτό το σημείο,είναι μάταιος κόπος οι περαιτέρω αιμοληψίες/παρακεντήσεις του ετοιμοθάνατου κορμιού? Η οίηση του θεράποντος αρνείται πεισματικά να αναθεωρήσει.Έχω συναντήσει πολλές τέτοιες προσεγγίσεις στο χώρο μας.
Έχω δει όμως-ευτύχησα σ'αυτό- και τον θεράποντα που ξέρει να αναλαμβάνει την ευθύνη της μη-θεραπείας.
Είναι ευθύνη του γιατρού να επιλέξει τη θεραπεία,αλλά και να κρίνει πότε κάθε θεραπεία είναι μάταιη!
Οι περισσότεροι από εμάς,είμαστε καλοί στο πρώτο σκέλος και αποφεύγουμε εντέχνως το δεύτερο,επικαλούμενοι λόγους "ανθρωπισμού": "και έσεται η εσχάτη πλάνη,χείρων της πρώτης"...
-Ο δεύτερος διεκδικητής της προθανάτιας προσέγγισης είναι τα θρησκευτικά δόγματα.Και ως δόγματα,είναι αναπόφευκτα ανελαστικά.Οι μάρτυρες του Ιεχωβά αρνούνται να υποβληθούν σε μετάγγιση αίματος για λόγους θρησκευτικών πεποιθήσεων.Η εκκλησία της Ελλάδας αρνείται να τελέσει εξόδιο ακολουθία στους αυτόχειρες αφού τους θεωρεί αμαρτήσαντες! Η αλήθεια είναι πως υπάρχουν εξαιρέσεις στο ζήτημα,αλλά δεν παύει η αυτοκτονία να είναι καταδικαστέα.Με το ίδιο σκεπτικό (άρνηση του δικαιώματος στον άνθρωπο να θέσει τέλος στη ζωή του) η εκκλησία αρνείται στη γυναίκα το δικαίωμα να διαθέσει το σώμα της κατά τη βούλησή της (καταδίκη των αμβλώσεων,ακόμη και στα αρχικά στάδια της σύλληψης,με το επιχείρημα πως πρόκειται για φόνο)!
Για παρόμοιους λόγους αποστρέφεται την ευθανασία ενώ,υπάρχουν και ζηλωτές που καταδικάζουν τα αντισυλληπτικά δισκία!

Ούτε μπροστά στο θάνατο λοιπόν ο άνθρωπος δεν έχει ασυλία!
Θεράποντες με "θεϊκό σύνδρομο" τον καταδικάζουν σε αέναη θεραπεία!
Ιερείς άκαμπτης δογματικής του επιβάλλουν παθητικότητα μέχρι τέλους!
Πολιτείες ανεπαρκώς εκκοσμικευμένες-όπως η Ελληνική-του απαγορεύουν άλλους τρόπους ταφής πέραν των αποδεκτών από την "επικρατούσα στην Ελλάδα θρησκεία"!
Οι άνθρωποι δεν μπορούν να περιτοιχίσουν το θάνατο.Οι θεσμοποιημένες αυθεντίες όμως,το επιχειρούν! Επελαύνουν προς τους ανεμόμυλους ως καρικατούρες Δον Κιχώτη,δίχως το άλλοθι της παραφροσύνης,μα με τη φαιδρή σοβαροφάνεια του επαίοντος.

Ας επιστρέψουμε στον δυστυχή του σκοτεινού δωματίου.
Όταν ο άνθρωπος φεύγει,χρέος του γιατρού είναι να του απαλύνει-αν μπορεί-την αγωνία.
Δυο πράγματα συνήθως φέρνουν αγωνία: ο πόνος και η δύσπνοια.
Κι αν για τον πρώτο,υπάρχουν ισχυρά αναλγητικά στο οπλοστάσιό μας,για τη δεύτερη λίγα μπορούμε να κάνουμε.Έχω δει ανθρώπους που υπέφεραν, να φεύγουν ήρεμοι υπό την επήρεια ενός ισχυρού ναρκωτικού.Αλλά όσοι δυσπνοούσαν και δεν τους έφτανε ο αέρας,έφευγαν μεσ' στην αγωνία,φορώντας μια μάσκα οξυγόνου που πάλευε μάταια να τους ανακουφίσει.

Ο πάσχων,ήταν βαρύς καπνιστής.
Ξέρω πως δεν μπορούμε να προδικάσουμε το κατευόδιό μας.Αν όμως έχουμε κάποιες πιθανότητες να γλιτώσουμε την αγωνία της ασφυξίας,γιατί να τις κάψουμε στην κάφτρα του τσιγάρου?
Θα 'θελα πλάι στον κάου μπόυ του Marlboro να μπορούσα να κοινοποιήσω την εικόνα του ανώνυμου ορθοπνοϊκού!
Θα 'θελα στον καπνιστή που "το καίει για την παλιοζωή",να του θυμίσω πόσο όμορφη είναι η ζωή όταν έχεις δυνάμεις να τη ζεις!

Δε χρειάζονται πολλά πράγματα για να ζήσεις τη ζωή.
Απέφευγε τα δηλητήρια των δογματικών και μη δηλητηριάζεις εσύ τον εαυτό σου.
Συνταγή αθανασίας δεν υπάρχει,ούτε και συνταγή ευμάρειας.
Υπάρχει μόνο η δική σου επιλογή και όσα δεν εξαρτώνται απ'αυτήν.

Υπάρχουν επίσης και περιπτώσεις όπου κάθε θεραπεία είναι μάταιη: ο υπογράφων ανήκει στους θεράποντες που το ανακοινώνουν...

21/5/2013

Sunday, May 19, 2013

Τα δύο άκρα

Η πύλη του στρατοπέδου Auswitz
Gulag στη Vorkuta (ΕΣΣΔ)

Η επικίνδυνη για την ίδια τη δημοκρατία θεωρία των δυο άκρων αφήνει έκθετο τον κυβερνητικό εκπρόσωπο, αλλά και τα κόμματα που συνεχίζουν να τον στηρίζουν ως εκπρόσωπο την κυβέρνησης. (Γραφείο τύπου ΣΥΡΙΖΑ, 18/5/2013)


Για να μιλήσουμε για άκρα,πρέπει ταυτόχρονα να μπορούμε να περιγράψουμε το μεταξύ τους χώρο.
Ο όρος "άκρα",κατά κανόνα αναφέρεται σε προσλαμβάνουσες χώρου (ο χρόνος έχει άκρα μόνο αν ορίσουμε συγκεκριμένης διάρκειας χρονική περίοδο).

Μια ράβδος έχει άκρα,μέση και ενδιάμεσα διαστήματα.Ένα κόκκαλο έχει διάφυση (σώμα) και επιφύσεις (άκρα).Ένας δρόμος έχει αρχή και τέλος (άκρα) και ενδιάμεσα σημεία.Μια ευθεία γραμμή,δεν έχει άκρα,θεωρητικά εκτείνεται στο άπειρο δίχως αρχή και τέλος.Ένας κύκλος,επίσης δεν έχει άκρα,αλλά η διάμετρός του έχει άκρα και μέσο σημείο.Ακόμη λοιπόν και στα κατεξοχήν εργαλεία περιγραφής του χώρου-τα γεωμετρικά σχήματα-η ανεύρεση των άκρων δεν είναι πάντοτε σαφής ούτε δεδομένη.
Τι γίνεται όμως στο χώρο των ιδεών?
Υπάρχει κάποιο στοιχείο που να επιτρέπει το χαρακτηρισμό μιας ιδέας ως ακραίας?
Το ερώτημα δεν είναι θεωρητικό.
Η ανθρώπινη διάνοια και οι επινοήσεις της είναι απεριόριστες: ζωγραφική,μουσική,γλυπτική,ποίηση και πεζογραφία,επιστημονική έρευνα,κάθε είδους έκφραση στο χώρο τη τέχνης και της επιστήμης...
Υπάρχει ακραίο καλλιτεχνικό δημιούργημα,ακραία ιδέα,ακραία φαντασίωση,ακραία επιστημονική υπόθεση?
Αν θεωρήσουμε ακραίο ό'τι υπερβαίνει τις κείμενες συνήθειες,πρέπει να παραδεχτούμε πως δίχως ακραίες υποθέσεις η επιστημονική έρευνα θα έμενε στάσιμη και το ίδιο θα συνέβαινε στην καλλιτεχνική δημιουργία αν έλλειπαν οι ακραίες συλλήψεις.Ο Αϊνστάϊν με αυτό το σκεπτικό ήταν ακραίος,όπως και ο Μότσαρτ ή ο Πικάσο.
Μάλλον λοιπόν είναι άτοπος ο όρος "ακραίο" όταν μιλάμε για τέχνες και επιστήμες.

Περνώντας στο χώρο της κοινωνιολογίας και των ηθών,ο όρος αρχίζει ν'αποκτά νόημα μόνο σε συνάρτηση με την αξιολόγηση των ανθρώπινων εμπειριών.Ο άνθρωπος και η ζωή του,οι ανάγκες του και τα συναισθήματά του,αποτελούν το κριτήριο για να χαρακτηριστεί μια κατάσταση ως "ακραία".
Ένας τυφώνας στη μέση του Ατλαντικού,δίχως επιπτώσεις στην ανθρώπινη ζωή,σπανιότατα θα χαρακτηριστεί ακραίος.
Μια μικρότερης ισχύος καταιγίδα που προξενεί καταστροφές σε σπίτια και κοστίζει σε ανθρώπινες ζωές αντίθετα,πληρεί τις προϋποθέσεις για να περιγραφεί ως "ακραίο καιρικό φαινόμενο".
Ο όρος "ακραίο" λοιπόν αρχίζει ν'αποκτά νόημα μόνο σε σχέση με τον άνθρωπο: ακραίες θερμοκρασίες όσες δεν μπορεί ν'αντέξει ο άνθρωπος,ακραία μεγέθη όσα υπερβαίνουν κατά πολύ το δικό μας,ακραίες εμπειρίες όσες προξενούν δυσφορία ή πόνο στην πλειονότητα των ανθρώπων κ.ο.κ
Παραφράζοντας τον Πρωταγόρα ("πάντων χρημάτων μέτρον άνθρωπος"),μπορούμε να υποστηρίξουμε πως "των άκρων μέτρον άνθρωπος".

Αν οι υποθέσεις αυτές ευσταθούν,στο πεδίο των ανθρώπινων κοινωνιών,οι συνθήκες διαβίωσης των ανθρώπων αποτελούν το κριτήριο για το χαρακτηρισμό της μορφής της πολιτειακής τους οργάνωσης.
Μια πολιτική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από μαζική υποβάθμιση του επιπέδου διαβίωσης της ανθρωπότητας,μπορεί να χαρακτηριστεί ακραία: καθολική ένδεια,μακροχρόνια εμπόλεμη κατάσταση,λιμοί και λοιμοί σε μαζική κλίμακα είναι μερικές ενδεικτικές ακραίες καταστάσεις των ανθρώπινων κοινωνιών.
Αυτά τα φαινόμενα είναι ιστορικά καταγεγραμμένα και ενίοτε,ακόμη παρόντα κατά τόπους.
Το καίριο ερώτημα που ακολουθεί είναι: υπάρχουν πολιτικές ιδεολογίες που οδηγούν σε ακραίου τύπου κοινωνίες?
Η απάντηση έχει δύο σκέλη.
Αν διερευνήσουμε τις προθέσεις των πολιτικών ιδεολογιών,καμία δεν προπαγανδίζει την ανθρώπινη δυστυχία,το αντίθετο.Όλες ομνύουν στον άνθρωπο και στη βελτίωση της ζωής του.
Αν όμως μελετήσουμε την πρακτική εφαρμογή των ιδεών αυτών,οποτεδήποτε είχαν ιστορικά την ευκαιρία να υλοποιηθούν,τα συμπεράσματα διαφέρουν.

Εν προκειμένω,τόσο ο φασισμός,όσο και ο κομμουνισμός,μολονότι διαφέρουν ριζικά στις διακηρύξεις τους,ιστορικά υλοποιήθηκαν και οι δυο ως καθεστώτα πολιτικού ολοκληρωτισμού.
Τα φασιστικά καθεστώτα δε μακροημέρευσαν,αφού η ανάδυσή τους συνέπεσε με τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο,τον οποίο αυτά προκάλεσαν και το πέρας του οποίου σήμανε και την πολιτική τους εξάλειψη.
Τα κομμουνιστικά αντίθετα,κυριάρχησαν για τέσσερις ακόμη δεκαετίες μετά το Β.Π.Π σε μεγάλο τμήμα της γης,ώστε να έχουμε επαρκές δείγμα του έργου τους: παντού,χωρίς εξαίρεση,πολιτικός ολοκληρωτισμός και γενικευμένη φτωχοποίηση.
Κατά συνέπεια και με βάση τον ορισμό των "ακραίων πολιτικών ιδεολογιών" τόσο ο φασισμός,όσο και ο κομμουνισμός, εκ των πεπραγμένων τους,δικαιωματικά εντάσσονται σ'αυτές.

Ας διερευνήσουμε κάπως διεξοδικότερα το ζήτημα.
-Τα δυο άκρα απεχθάνονται την ατομική ιδιοκτησία (corpus των ατομικών δικαιωμάτων) και ομνύουν στην κρατική ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής.
-Συναινούν στην άποψη πως το άτομο δεν είναι ελεύθερο και οφείλει να δρα υποταγμένο σε αφηρημένες συλλογικές οντότητες ("ιστορικό προτσές" ή "εθνικό πεπρωμένο").
-Συμφωνούν και τα δυο πως η αντιμετώπιση της φτώχειας είναι ζήτημα κατανομής του πλούτου και όχι δημιουργίας του.
-Ομνύουν και τα δυο στην υπεροχή του συνόλου (της "κοινωνίας" ή του "έθνους")έναντι του ατόμου και των δικαιωμάτων του.
-Κοινωνούν την πολιτική τους ιδεολογία με όρους πολεμικής ("ταξική πάλη","ταξικός εχθρός","εχθρός του λαού","ιερός αγώνας" κ.ο.κ).
-Άμεση συνέπεια της στρατιωτικής ορολογίας είναι ο ακραίος κοινωνικός μιλιταρισμός οποτεδήποτε αναλαμβάνουν την εξουσία.
-Εμφορούνται από έναν βαθύ-σχεδόν μυστικιστικό-κρατικό πατερναλισμό και οικοδομούν κοινωνίες εκτεταμένου κεντρικού άνωθεν σχεδιασμού.Το Κράτος ελέγχει κάθε πτυχή της πολιτικής ζωής.
-Είναι απολύτως μη-ανεκτά σε κάθε τύπου αντιπολίτευση,αντιτιθέμενη γνώμη ή και απλή κριτική.Τα καθεστώτα τους χαρακτηρίζει απόλυτη λογοκρισία,αστυνομικός έλεγχος των πολιτών και διώξεις των αντιφρονούντων.Κοινό τους χαρακτηριστικό, το στρατόπεδο συγκέντρωσης.
-Μισούν τον καπιταλισμό,τον εμπορικό ανταγωνισμό,την ελεύθερη διακίνηση αγαθών-ιδεών-ανθρώπων.Εγκαθιδρύουν αυστηρό έλεγχο στην παραγωγή/διακίνηση/διάθεση των εμπορευμάτων,στη μετακίνηση των ανθρώπων,στη διάδοση των "αποδεκτών" αντιλήψεων.
-Αποστρέφονται την κοινοβουλευτική δημοκρατία και εγκαθιδρύουν καθεστώτα μονοκομματικής δικτατορίας.

Αυτές είναι,ενδεικτικά μόνο,μερικές σατανικές ομοιότητες του φασισμού και του κομμουνισμού,όπως τις περιγράφουν οι θεωρητικοί τους υποστηρικτές και όπως έχουν ιστορικά υλοποιηθεί.

Μήπως στον Ελληνικό χώρο η Πολιτεία τους διαφέρει?
Η ΧΑ διοργανώνει αιμοδοσίες "μόνο για Έλληνες",το ΠΑΜΕ "μόνο για τις ανάγκες της εργατικής τάξης".
Η ΧΑ σηκώνει τις μπάρες των διοδίων,ακριβώς όπως και το κίνημα "δεν πληρώνω" το οποίο κάλυψαν πολιτικά τα αριστερά κόμματα.
Η ΧΑ και το ΚΚΕ δηλώνουν την περιφρόνησή τους προς το Σύνταγμα του αστικού κοινοβουλευτισμού.
Η ΧΑ προβαίνει σε επιδρομές σε λαϊκές αγορές και νοσοκομεία προκειμένου να καταδιώξει αλλοδαπούς.Το ΠΑΜΕ αποκλείει λιμάνια και δρόμους προκειμένου να παρεμποδίσει ιδιωτικές επενδύσεις.
Η φρασεολογία περί "προδοτών","Τσολάκογλου","κρεμάλας","ανδρείκελων της Μέρκελ" σε ό'τι αφορά πολιτικούς αντιπάλους και η αντίστοιχη περί "ξεπουλήματος","τοκογλύφων","γερμανικής κατοχής" σε ό'τι αφορά οικονομικές πολιτικές με τις οποίες διαφωνούν,είναι κοινή και στα δυο άκρα.
Δυσκολεύομαι πραγματικά να διακρίνω τις διαφορές της πολιτικής τους πρακτικής.

Μπορεί φυσικά να αντιτάξει κανείς πως διαφέρουν σε επίπεδο προθέσεων,πολιτικής ανάλυσης,αισθητικής,ύφους,χρώματος και συμβόλων.
Αναμφισβήτητα έτσι είναι αφού, στην αντίθετη περίπτωση, η μεταξύ τους διάκριση θα καθίστατο πραγματικά αδύνατη.
Μόνο που η πολιτική είναι κατά κύριο λόγο πράξη.
Οι διακηρύξεις παρέχουν αβέβαιη μαρτυρία περί των πολιτικών προθέσεων.
Οι πράξεις-και οι παραλείψεις-παράγουν πολιτική.
Και στο πεδίο της πράξης, τα δυο άκρα μοιάζουν σαν δυο σταγόνες νερό.

http://www.youtube.com/watch?v=yi5iFoMU7Ok&feature=share&list=FLJBq5hUbsXp3FNNv7_HNSYw

http://www.youtube.com/watch?v=kDwZAtE6yWY&feature=share&list=FLJBq5hUbsXp3FNNv7_HNSYw

19/5/2013






Monday, May 13, 2013

Προς οργισμένο νέο επιστολή

Αφορμή γι'αυτήν την ανάρτηση αποτέλεσε αυτή η επιστολή ενός αριστούχου έφηβου,που δημοσιεύτηκε στο διαδίκτυο.
Είναι πάντοτε δύσκολη η προσέγγιση του νεανικού ψυχισμού,καθώς το πάθος που τον χαρακτηρίζει καθιστά την ψύχραιμη επιχειρηματολογία συνηθέστατα απεχθή στα μάτια του.Αυτό που για μας είναι "λογικό επιχείρημα" γι'αυτόν μπορεί να είναι απλώς "οι φοβίες ενός γέρου" ή ακόμη χειρότερα, "η απολογία ενός δούλου του συστήματος".
Ας μην ξεχνάμε τη ρήση του Beaumarchais "οι συμβουλές των ηλικιωμένων μοιάζουν με το χειμωνιάτικο ήλιο: φωτίζουν ,μα δε ζεσταίνουν".
Εκτιμώντας πως δεν είμαι-ακόμη-ηλικιωμένος,θα επιχειρήσω μια προσέγγιση.

Το πρώτο ερώτημα που θέτει ο έφηβος,δίνει το στίγμα των οικογενειακών ιδεολογικών του καταβολών : "ποιός έντυσε τον παππού με τα αποφόρια της ΟΥΝΤΡΑ (sic)".
Προφανώς,αναφέρεται στην UNNRA τον οργανισμό δηλαδή που ίδρυσε ο ΟΗΕ (με βασικό χρηματοδότη τις ΗΠΑ) για την αναστήλωση των κατεστραμμένων απ'το Β Παγκόσμιο Πόλεμο κρατών που απελευθέρωναν οι συμμαχικές δυνάμεις.Σύμφωνα με τα στοιχεία,η Ελλάδα εισέπραξε εξοπλισμό αξίας περίπου 416 εκατομμυρίων δολλαρίων μέχρι το 1948,οπότε και η αρωγή συνεχίστηκε απ'το σχέδιο Marshall.
Τα "αποφώρια της ΟΥΝΤΡΑ" λοιπόν που περιφρονεί ο νέος,έντυσαν,υπόδησαν και βοήθησαν χιλιάδες Έλληνες της μετακατοχικής καθημαγμένης Ελλάδας.
Αυτό,στο χωριό μου,το λένε "αχαριστία" νέε μου.

Στη συνέχεια,ο νέος κατακεραυνώνει τις μειώσεις των μισθών,τα επαπειλούμενα κλεισίματα σχολών,τις ελλείψεις στα σχολεία.Όλα αυτά είναι γνωστά και θλιβερά.Θα ήταν ολοκληρωμένη η κριτική του αν είχε κάτι άλλο να αντιπροτείνει.Δεν το βρήκα στο γράμμα του.

Συμφωνώ μαζί του όταν ζητά να τιμωρηθούν όσοι κακοδιαχειρίστηκαν και υφάρπαξαν το δημόσιο πλούτο.
Συμφωνούμε επίσης στις διαπιστώσεις για την αναγκαιότητα λειτουργίας αποτελεσματικού συστήματος Πρόνοιας.Μόνο που αυτό δεν αποκτάται κατ'απαίτησιν αλλά μέσα από έναν αξιόπιστο και οικονομικά υγιή κρατικό προϋπολογισμό.Ο οποίος πρέπει από κάπου να χρηματοδοτηθεί (φοροδοτικός μηχανισμός) και,αν αυτό δεν είναι αρκετό,θα πρέπει να τον συμπληρώσουν οι πολίτες στερούμενοι μέρος των αποδοχών τους.Άλλος τρόπος δεν υπάρχει!
Σε μια χρεοκοπημένη χώρα λοιπόν,όλοι λίγο-πολύ πρέπει να ξεβολευτούμε για να τη βοηθήσουμε.Αυτό,δεν είδα πουθενά να περνά απ'τη γραφίδα του οργισμένου μας έφηβου.

Στη συνέχεια,ο νέος διερωτάται "ποιός οδήγησε τέσσερις χιλιάδες ανθρώπους στην αυτοκτονία"? Σημαντικό πράγματι ερώτημα,αλλά έχει ο ίδιος κάποια έγκυρη απάντηση? Έχει επεξεργαστεί συνολικά το ψυχολογικό προφίλ και το κοινωνικό περιβάλλον των ανθρώπων που έδωσαν τέλος στη ζωή τους? Ή έχει υιοθετήσει την εύκολη απάντηση σερβιρισμένη απ'όσους επενδύουν στην ανθρώπινη δυστυχία?

Περιγράφει ο νέος τι δε θέλει στη ζωή του: ανασφάλιστη εργασία,μισθό των 350 ευρώ,ενδεχόμενη οικονομική μετανάστευση. Σεβαστά όλα και ποιός άραγε θα τα επιθυμούσε για τον εαυτό του,αλλά υπάρχει κάποια πρόταση για να στηριχτούν οικονομικά καλύτερες εργασιακές συνθήκες? Μήπως "λεφτά υπάρχουν" και αρκεί να τα μοιράσουμε κατάλληλα? Κι αν ακόμη τα μοιράζαμε,για πόσο καιρό θα αρκούσαν μέχρι να χρειαστεί να τα παράξουμε? Ή μήπως δε χρειάζεται ο πλούτος να παράγεται αλλά απλά να τον τρυγάμε από κάποια μαγικά χρηματόδεντρα που ευδοκιμούν σε "έναν άλλο κόσμο που είναι εφικτός"?

Όλη η οργισμένη επιστολή,διαπνέεται από το πνεύμα της απαίτησης! Λες και βιώνουμε την ευαγγελική προτροπή "αιτήσετε και δοθήσεται υμίν". Δυστυχώς όμως "ουκ αν λάβοις παρά του μη έχοντος".
Καμία αίσθηση κοινότητας,καμία ευθύνη κοινού βίου,καμία αισθητική συνανήκειν.Ένας οργισμένος εγωτικός ατομικισμός με αδηφάγες απαιτήσεις που "θέλει","απαιτεί","δικαιούται".

Κατακεραυνώνει ο νέος τις σχολικές ελλείψεις,αλλά λησμονεί τα σχολεία της εποχής του παππού του που τον έντυναν τα αποφώρια της UNNRA.Μέσα σ'αυτά τα σχολεία,ξυπόλητοι μαθητές και εμπνευσμένοι δάσκαλοι,σε συνθήκες ολοκληρωτικής ένδειας,μιας καθημαγμένης απ'τις πολεμικές συγκρούσεις χώρας και μιας βαθιά πληγωμένης απ'την εμφύλια τραγωδία κοινωνίας,οικοδόμησαν μια προοπτική για τις επόμενες γενιές.Δεν τα έκαναν ασφαλώς όλα τέλεια,αλλά πήγαν τον τόπο μερικά βήματα μπροστά,γιατί μόχθησαν και δημιούργησαν,αντί να "απαιτούν ιδανικές συνθήκες".

Ο νέος όμως έχει ήδη φτάσει σε συγγραφικό οίστρο: "εμπρός να τσακίσουμε τύραννους φασίστες" μας προτρέπει!
Γνώρισε το αγόρι το φασισμό? Βίωσε τις συνέπειες της εφαρμογής του? Ή μήπως θεωρεί "φασισμό" οτιδήποτε του "στερεί αυτά που δικαιούται"?
Όταν αύριο ,οδηγώντας ,τον πιάσει λάστιχο,θα καταδεχτεί άραγε να λερώσει τα χέρια του με το γρύλο ή θα καταγγέλλει την πρόγκα που του στερεί "το δικαίωμα στην οδήγηση"?

Αντιλαμβάνεται ο νέος πως η επιβίωση δεν είναι "δικαίωμα" αλλά διαρκής αγώνας και πως το μοναδικό όπλο που έχει ο άνθρωπος σ'αυτόν τον αγώνα είναι το μυαλό του?
Κατανοεί πως με όπλο το μυαλό,οι άνθρωποι βγήκαν απ'τα σπήλαια και μετέτρεψαν την επαπειλούμενη και αμφίβολη επιβίωσή τους σε ότι σήμερα του φαίνεται "αυτονόητο δικαίωμα"?
Γνωρίζει πως για να επιβιώσει ο άνθρωπος οφείλει να προσαρμόζει τις επιλογές του στις μεταβολές των υλικών όρων της ζωής του ή εκτιμά πως οι όροι αυτοί είναι ανεξάντλητοι και πως όλοι έχουμε αυτονόητο και υπερεπαρκές μερίδιο σ'αυτούς?

Αυτά είναι ερωτήματα που ζητούν απαντήσεις.Κι ανάλογα με τις απαντήσεις που δίνει κανείς,προσανατολίζει και τις επιλογές της ζωής του.
Φαίνεται όμως πως,ο οργισμένος μας έφηβος δεν ψάχνει απαντήσεις.Τις γνωρίζει όλες! Έχει μάλιστα έτοιμη και ετυμηγορία για τους "ένοχους που του κλέβουν τα όνειρα".
Δεν έχει φανταστεί πως τα όνειρα καθενός δεν μπορεί κανείς να του τα πάρει.
Δεν υποψιάζεται πως,ζητώντας απ'το κράτος να του "εξασφαλίσει τα όνειρα" παραιτείται απ'το δικαίωμα της ατομικής επιλογής.
Δε φαντάζεται πως ένα κράτος που "φροντίζει τα πάντα" είναι ταυτόσημο με ένα κράτος που "ελέγχει τα πάντα".

Είναι εντυπωσιακή η διαστροφή της μαρξιστικής κληρονομιάς: ο Μαρξ θεωρούσε τις υλικές συνθήκες της ζωής τις μόνες πραγματικές,σε βαθμό τέτοιο,ώστε κάθε ιδεαλιστική επινόηση (όπως τα  "δικαιώματα") τα περιφρονούσε ως αστικές επινοήσεις,ως ιδεατά "εποικοδομήματα" των υλικών συνθηκών του βίου.
Η σύγχρονη ελληνική εκδοχή της μαρξιστικής κληρονομιάς-γιατί σ'αυτήν ανήκει ο οργισμένος νέος μας-ομνύει στο ιδεατό (στα "δικαιώματα") με τέτοια προσήλωση,ώστε σχεδόν αδιαφορεί για τις υλικές προϋποθέσεις πραγμάτωσής τους.
Γι'αυτό ο νέος μας ζητά "δημόσια,δωρεάν,ποιοτική παιδεία".Δε φαντάζεται ότι δεν υπάρχει δωρεάν,ότι όλα κοστίζουν.Θεωρεί αυτονόητο το ποιοτικό λες και φυτρώνει στα δέντρα.
Αδιάλειπτη παροχή λοιπόν αφού όλα υπάρχουν τριγύρω μας σε αφθονία...

Δεν εκπλήσσομαι και κατά βάθος τον κατανοώ.Κι εγώ στην ηλικία του τα ίδια ακριβώς πίστευα.Ήμουν κι εγώ ένας αριστούχος μαθητής,διαμορφωμένος με την κυρίαρχη ιδεολογία του δημόσιου σχολείου: σοσιαλιστικός εθνολαϊκισμός και κολλεκτιβιστική προσοδοθηρία.Κι εγώ περίμενα να πάρω ένα πτυχίο και να πιάσω την καλή,το θεωρούσα περίπου αυτονόητο.Κανείς δε με είχε προτρέψει να ψάξω έξω απ'τα προκατασκευασμένα σχήματα.Ούτε και μπορώ να εξηγήσω το πως και το γιατί κατάφερα-στο βαθμό που κατάφερα-να δω και την άλλη οπτική της πραγματικότητας.
Ίσως μια έμφυτη αγάπη προς ότι συνιστά ιδιωτικό πεδίο,ίσως μια υπαρξιακή αποδοχή της ασκητείας ως διδασκαλίας του βίου,ίσως η επίγνωση του κόλαφου στον οποίο οδήγησαν όσοι έταζαν "αλλους καλύτερους κόσμους" και "δικαιότερες κοινωνίες".

Δεν είμαι φυσικά σε θέση να συμβουλέψω τον οργισμένο φίλο μας,κανέναν δε δικαιούμαι να συμβουλέψω.
Εντελώς φιλικά όμως θα του πρότεινα ν'απομακρυνθεί για λίγο απ'τις βεβαιότητές του.
Είναι τρομακτικό για ένα παιδί να έχει διαμορφώσει τόσο νωρίς,τόσες βεβαιότητες...

13/3/2013