Total Pageviews

Friday, May 30, 2014

Η αποτυχία ως κίνητρο και ο φαιός πατερναλισμός

1) Η απαγόρευση της αποτυχίας

Για την ακρίβεια πρόκειται για την απαγόρευση "του αισθήματος της απόρριψης και της αποτυχίας",όπως σημειώνει η ανακοίνωση του γραφείου τύπου της αξιωματικής αντιπολίτευσης
http://www.syriza.gr/article/id/56533/Anakoinwsh-toy-Tmhmatos-Paideias-toy-SYRIZA-gia-thn-enarksh-twn-panelladikwn-eksetasewn.html#.U4cL_vl_uJo

Μια από τις συνήθειες που έχω,είναι να προσπαθώ να αναλύω το σκεπτικό μιας τοποθέτησης.Νομίζω πως αυτό είναι που αποκαλύπτει τις βαθύτερες προθέσεις όσων την υποστηρίζουν και επιτρέπει-κατ' ανθρώπινη βέβαια εκτίμηση-την πρόβλεψη των επιπτώσεων ενδεχόμενης εφαρμογής της.

Η συγκεκριμένη ανακοίνωση παρέχει την εξαιρετικά σημαντική πληροφορία πως τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ αποστρέφονται το "αίσθημα απόρριψης και αποτυχίας".Λογικό εκ πρώτης όψεως,κανείς δε νιώθει όμορφα όταν τον απορρίπτουν ή αποτυγχάνει.Αναρωτιέμαι όμως,με ποιον τρόπο μπορεί κανείς να αποφύγει ένα τέτοιο ενδεχόμενο;
Η ζωή είναι μια διαρκής μαθητεία για κάθε άνθρωπο.Η διαδικασία της μάθησης υπόκειται σε δυο βασικούς παράγοντες: τη νόηση και την εμπειρία.
Με τη νόηση μαθαίνουμε έμμεσα,συνδυάζοντας γνωστικά δεδομένα του παρελθόντος και του παρόντος,προβαίνοντας σε συλλογισμούς,διερευνώντας την αλήθεια ή το ψεύδος μιας πρότασης.
Με την εμπειρία μαθαίνουμε άμεσα και επώδυνα ήδη από τα πρώτα χρόνια της ζωής μας: το μικρό παιδί που καίγεται απ'τη φωτιά μαθαίνει άπαξ δια παντός να την αποφεύγει.Ο πόνος από βιολογικής σκοπιάς,αποτελεί έναν μηχανισμό βιοπροστασίας του οργανισμού.Μαθαίνουμε από νωρίς να αποφεύγουμε ο'τι μας προξενεί πόνο.
Στην ενήλικη ζωή,πολυπλοκότερες καταστάσεις μαθαίνουμε να τις διαχειριζόμαστε μέσω και των τραυματικών τους για εμάς χαρακτηριστικών.
"Αν δεν πάθεις,δε θα μάθεις" λέγανε οι γιαγιάδες μας.

Αυτό φυσικά δε σημαίνει πως ο άνθρωπος οφείλει να επιδιώκει την οδύνη για λόγους γνωσιολογικούς,κάθε άλλο.Σημαίνει πως η οδύνη της αποτυχίας και της απόρριψης,αποτελεί ένα δυσάρεστο μεν,αναγκαίο δε στάδιο για την αποφυγή της επανάληψης των επιλογών που την προκάλεσαν.Σε μεγάλο βαθμό τα αποτελέσματα των πράξεών μας εξαρτώνται από δικές μας επιλογές.Οι επιπτώσεις που οι πράξεις μας έχουν στον ψυχισμό μας,καθορίζουν και το πως θα τις αποτιμήσουμε.Αν ο άνθρωπος πάψει να νιώθει οδύνη για την αποτυχία ή ηδονή για ο'τι τον ευχαριστεί,τότε το βασικό κίνητρο της ανθρώπινης πράξης θα εκλείψει!

Για να μιλήσουμε απλά: είναι αδύνατον να αποβάλλεις από την ανθρώπινη ζωή το αίσθημα της αποτυχίας ή της επιτυχίας,της απόρριψης ή της αποδοχής.
Δεν είναι μόνο βιολογικά αδύνατον κάτι τέτοιο,αλλά -αν υποθέσουμε πως μπορούσε να γίνει- θα ήταν και μοιραίο για την ηθική εξέλιξη του ανθρώπου.
Φαντάζεται κανείς μια κοινωνία στην οποία οι άνθρωποι θα έπαυαν να βιώνουν οδυνηρές εμπειρίες και,ανεξάρτητα απ'τις όποιες επιλογές τους,θα βίωναν μια κατάσταση διαρκούς ευωχίας;
Τι κίνητρο θα είχαν τότε για οποιαδήποτε πράξη;
Οι ρίζες της ανθρώπινης πράξης είναι φυσικά εξαιρετικά πολύπλοκες.Αλλά,η σημασία της οδύνης ως κινήτρου,είναι νομίζω αναμφισβήτητη.
Σε τι θα χρησίμευε στον άνθρωπο η δημιουργική φαντασία,η έμπνευση,η τόλμη του νέου εγχειρήματος,ο προβληματισμός πάνω σε μια δύσκολη κατάσταση,το όραμα για την οποιαδήποτε βελτίωση,αν εξέλιπε η αίσθηση του αναγκαίου και του επαχθούς,του δυσάρεστου και του ηθικά απορριπτέου,του προβληματικού και του αισθητικά αποτρόπαιου;
Τι κίνητρο θα είχε η επιστημονική έρευνα,δίχως την οδύνη της διάψευσης;
Η καλλιτεχνική δημιουργία δίχως την απόρριψη της συμβατικής καθημερινότητας;
Η επιχειρηματικότητα δίχως τον οραματισμό της βελτίωσης;
Η εργασία δίχως το άχθος της ανάγκης;
Δίχως απόρριψη και αποτυχία,δεν υπάρχει ανάγκη για βελτίωση.Δίχως κίνητρο προαγωγής,η ανθρώπινη πράξη παραλύει.Δίχως πράξη,η σκέψη ατροφεί.Ένας άνθρωπος που δε σκέφτεται ούτε πράττει περιέρχεται σε κατώτερη βιολογική βαθμίδα.Μια κοινωνία μη σκεπτόμενων άπραγων όντων,είναι μια μη ανθρώπινη κοινωνία!

Η πρόταση λοιπόν του ΣΥΡΙΖΑ,μπορεί να εκκινείται από αγαθές προθέσεις (να περιορίσει την οδύνη του αισθήματος αποτυχίας),αλλά είναι φοβάμαι,αφενός μεν μη λειτουργική,αφετέρου δε στις ηθικές της μακροπρόθεσμες επιπτώσεις,ανθρωπιστικά αποτρόπαιη!
Αν είχαν να προτείνουν κάποια άλλη διαδικασία αξιολόγησης στην οποία η επιτυχία και η αποτυχία θα ήταν παρούσες,θα έλεγα πως η ανάλυσή μου τους αδικεί.Δεν είδα όμως πουθενά στην ανακοίνωσή τους κάτι τέτοιο.Αντίθετα,το μόνο που διαπίστωσα ήταν η αγωνιώδης,όσο και ουτοπική προσπάθεια εξοβελισμού του "αισθήματος της αποτυχίας και της απόρριψης"!

Το να επιχειρείς όμως τη δημιουργία τεχνητών συνθηκών μακαριότητας,δε συνιστά ανθρωπιστική πρακτική.





2) Οι φαιές αποχρώσεις της πατερναλιστικής αντίληψης

Συχνά ακούγεται πως "για να εκλείψει η Χρυσή Αυγή" πρέπει να εκλείψουν τα γενεσιουργά αίτιά της.Η άποψη φαίνεται εύλογη και,επιπλέον,απομακρύνει από τη συνωμοσιολογική ερμηνεία του φαινόμενου ("πρόκειται για το μακρύ χέρι του συστήματος","είναι σύμφυτη με τον καπιταλισμό" κλπ).
Η συνωμοσιολογική ερμηνεία δε λαμβάνει υπ'όψιν της τη χρονική συγκυρία έξαρσης της δημοφιλίας της Χρυσής Αυγής (η οποία μόλις πριν λίγα χρόνια ήταν μια οργάνωση μηδαμινής απήχησης),αλλά ούτε και την ιδιαιτερότητα της καθ'υπεροχήν έντασης του φαινομένου στην Ελλάδα (ενώ για παράδειγμα,είναι σαφώς ηπιότερο σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες).Τείνω λοιπόν να θεωρήσω χωροχρονικά ανεπαρκή τη συνωμοσιολογική ερμηνεία αφού,πάσχει κατά το χρόνο και κατά το χώρο εκδήλωσης του φαινομένου.
Η δεύτερη δημοφιλής θεωρία,συνδέει τη ΧΑ με "το μνημόνιο",αλλά και αυτή σκοντάφτει στην απουσία φαινομένων τύπου ΧΑ στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες που γνώρισαν μνημόνιο (Πορτογαλία,Ιρλανδία,Ισπανία).
Γιατί λοιπόν αυτή η Ελληνική διόλου τιμητική ιδιαιτερότητα;

Ασφαλώς δεν υπάρχουν εύκολες απαντήσεις.Ωστόσο,θα επιστρέψω στην αρχική θεωρία περί "εξάλειψης των αιτίων" και θα προσπαθήσω να την επεξεργαστώ.
Τι ακριβώς εννοούμε όταν ζητάμε "να εκλείψουν οι παράγοντες που τη γεννούν";
Τι "γεννά" τη ΧΑ;
Κατά τη γνώμη μου,δύο βασικοί παράγοντες με κοινό παρονομαστή το φόβο: ο φόβος της εγκληματικότητας (την οποία είναι γεγονός πως πολλοί συνδέουν με τους αλλοδαπούς,δικαιολογημένα και μη) και ο φόβος της ανέχειας (και σ'αυτόν υπεισέρχονται οι αλλοδαποί ως δυνάμει εργασιακοί ανταγωνιστές).
Οι άνθρωποι όμως που ψηφίζουν ΧΑ,αν εξαιρέσουμε το σκληρό πυρήνα των ιδεολόγων του ναζισμού,μέχρι πριν λίγα χρόνια ήταν οι άνθρωποι της διπλανής μας πόρτας.Συνεπώς,πρέπει να θέσουμε το προκλητικό ερώτημα: μοιραζόμασταν άραγε μ'αυτούς κάποια κοινή αντίληψη περί πολιτικής; Διότι,προφανώς αυτοί οι άνθρωποι μέχρι πρότινος ήταν συμπολίτες με τους οποίους τα λέγαμε στα πηγαδάκια των πλατειών,στις αίθουσες αναμονής,στα λεωφορεία,στα γήπεδα,στις συναυλίες.Τι κοινό μοιραζόμασταν μέχρι τότε και μας κρατούσε τεχνητά δεμένους σε μια κοινότητα;

Φοβάμαι πως η απάντηση είναι δυσάρεστη:μας ένωνε η κοινή αντίληψη του πατερναλιστικού ρόλου της Πολιτείας.Η άποψη δηλαδή πως η Πολιτεία και κατ'επέκταση οι εκπρόσωποί της,είναι για να μας λύνουν κάθε πρόβλημα στη ζωή.Από το διορισμό σε μια υπηρεσία,μέχρι τον εκχιονισμό της αυλής μας.Στην Ελληνική του εκδοχή,το πατερναλιστικό φαινόμενο προσαρμόστηκε στην Πολιτειακή μας στρέβλωση: επειδή δεν υπήρχαν θεσμοί με διαχρονική και υπερκομματική ισχύ,αλλά λειτουργούσε η αυθαιρεσία του πολιτικού,ο πολίτης-πελάτης αξίωνε από τον πολιτικό την όποια εκδούλευση.Ο πατερναλισμός προσωποποιούνταν κατά κανόνα ("όχι η Πολιτεία,αλλά ο κύριος Ταδόπουλος θα μας τακτοποιήσει") ή όταν η διάχυση ευθυνών θόλωνε το τοπίο,αποπροσωποποιούνταν κατά συνθήκη ("που είναι το Κράτος";).
Οι Έλληνες πολίτες πορεύτηκαν επί δεκαετίες με αυτή την αντίληψη περί πολιτικής και οι Έλληνες πολιτικοί την ενθάρρυναν όσο μπορούσαν! Δυο τρεις εξαιρέσεις πολιτικών,σύντομα περιθωριοποιήθηκαν από τους ίδιους τους πολίτες.
Το λυπηρό είναι πως η πατερναλιστική αντίληψη διαχέονταν οριζόντια σε όλους τους πολιτικούς χώρους: δεξιά,κέντρο και αριστερά υπόσχονταν λύσεις στα προβλήματα του πολίτη.
Ο πατερναλισμός,ως ηθική επιλογή,είναι κυρίαρχος.Όλοι σου λένε πως θα σου "φτιάξουν τη ζωή",κανείς πως θα άρει τα εμπόδια για να φτιάξεις μόνος σου τη ζωή σου!Αντίστοιχα οι πολίτες περιμένουν "λύσεις",όχι παροτρύνσεις αυτόνομης ατομικής δράσης.

Αυτός ο χρόνιος εθισμός στον πατερναλιστικό ρόλο της πολιτικής είναι που καθιστά εξαιρετικά δύσκολη και χρονοβόρα την απομείωση της δημοφιλίας της ΧΑ!
Ταυτόχρονα,είναι υπεύθυνος για την περιορισμένη απήχηση του αδιανόητου φιλελεύθερου μηνύματος: "Φτιάξε μόνος σου τη ζωή σου και μην τα περιμένεις όλα από την Πολιτεία.Ζήτα λιγότερα εμπόδια στη δράση σου αντί για έτοιμες λύσεις.Πάρε τη ζωή σου στα χέρια σου και μην την εναποθέτεις στον εκλεκτό της ψήφου σου.Επέλεξε αυτόν που θα βγει απ'το δρόμο σου και όχι αυτόν που θέλει διαρκώς να σου δείχνει το δρόμο"!
Αυτές οι παροτρύνσεις μοιάζουν με ενοχλητικά ζιζάνια στο πατερναλιστικό θερμοκήπιο.

Πολύ φοβάμαι λοιπόν πως πίσω από τη γενικόλογη διαπίστωση "να αρθούν τα αίτια που τρέφουν τη ΧΑ",κρύβεται σε μεγάλο βαθμό το πατερναλιστικό αίτημα "εξασφαλίστε μας μια καλή ζωή".Είναι αναγκαίο να γίνει μια βασική διάκριση: είναι άλλο πράγμα η υποχρέωση της Πολιτείας να παρέχει ένα μίνιμουμ ασφάλειας/περίθαλψης/πρόνοιας/εκπαίδευσης/υποδομών στους πολίτες και εντελώς άλλο το να μεριμνά για κάθε πτυχή του ιδιωτικού τους βίου.Στην πρώτη περίπτωση,έχουμε ένα Κράτος που δικαιολογεί την ύπαρξή του ως κοινότητα που εξυπηρετεί τις θεμελιώδεις απαιτήσεις του κοινωνικού συμβολαίου.Στη δεύτερη,έχουμε ένα Κράτος που υπερβαίνει αυτές τις αρμοδιότητες και αξιώνει έλεγχο στην ιδιωτική ζωή των πολιτών.
Η διάκριση είναι θεμελιώδης και πρέπει να είναι σαφής.
Όταν ζητάς από κάποιον άλλο (το Κράτος,την κοινότητα,τον κομματάρχη) να "σου φτιάξει τη ζωή",ουσιαστικά παραδίδεις τη ζωή σου στα χέρια του.

Εκτιμώ πως αυτή η στεβλή πατερναλιστική υπερτροφία,με τις φαιές της αποχρώσεις,είναι ο παράγοντας που θα κρατήσει ζωντανή τη ΧΑ για αρκετά ακόμη χρόνια.
Μακάρι να κάνω λάθος...


ΥΓ: πολλές από τις ιδέες περί πραξεολογίας τις οφείλω στο "Human Action" του L.von Mises, εξ ου και το εξώφυλλο της ανάρτησης.

30/5/2014

Tuesday, May 27, 2014

Πρόγευμα

Το "πρόγευμα" ή "πρωινό",
("dejeuner du matin") είναι ένα γνωστό ποίημα του Jacques Prevert που περιγράφει γλαφυρά μια αδιέξοδη σχέση.
Ένας άλλος Γάλλος,όχι ποιητής αλλά πολιτικός φιλόσοφος,ο Frederic Bastiat,σκιαγράφησε αρκετά χρόνια πριν ένα άλλο πρωινό που αξίζει να περιγράψουμε.Είναι το πρωινό ενός ταπεινού ξυλουργού σε μια μικρή επαρχιακή πόλη:





"Σηκώνεται το πρωί και ντύνεται.Κανένα απ'τα ρούχα του δεν το'χει φτιάξει ο ίδιος.Για να του είναι διαθέσιμος ο ρουχισμός του,μια τεράστια κινητοποίηση εργατοωρών,βιομηχανικής παραγωγής και μεταφορών έχει συντελεσθεί εν αγνοία του.Αμερικανοί εργάτες παρέχουν το βαμβάκι,Ινδοί το λουλάκι, Γάλλοι το μαλλί και το λινάρι,Βραζιλιάνοι τα δέρματα.Όλες αυτές οι πρώτες ύλες πρέπει να μεταφερθούν και να υποστούν επιπλέον επεξεργασία (πλύσιμο,ράψιμο,δέσιμο,βάψιμο κλπ).
Ύστερα τρώει πρωινό.Για το ψωμί που καταναλώνει,εκτάρια γης εκχερσώθηκαν για να γίνουν καλλιεργήσιμα,αγρότες έσπειραν,όργωσαν και μόχθησαν για να συλλέξουν το στάρι,άλλοι άνθρωποι το κουβάλησαν στους μύλους,όπου κάποιοι άλλοι το άλεσαν και το'καμαν αλεύρι...
...είναι αδύνατον να μην αντιληφθεί κανείς την απίστευτη δυσαναλογία ανάμεσα στις υπηρεσίες που απολαμβάνει ο άνθρωπος αυτός ως μέλος της κοινωνίας και σ'αυτές που θα μπορούσε να του προσπορίσει αποκλειστικά ο δικός του μόχθος! Τολμώ να πως πως σε μία μόνο μέρα ο άνθρωπος αυτός, καταναλώνει περισσότερο απ'όσο θα μπορούσε ο ίδιος να παράξει σε δέκα αιώνες!
Αυτό που κάνει το φαινόμενο ακόμη πιο αξιοπερίεργο,είναι πως όλοι οι συμπολίτες υπόκεινται στην ίδια ευεργεσία.Κάθε μεμονωμένο μέλος της κοινωνίας,απορροφά εκατομμύρια φορές περισσότερα απ'όσα θα του ήταν δυνατόν να παράξει.Κι ωστόσο,αυτό συμβαίνει δίχως καμιά αμοιβαία υποκλοπή..."!
(Bastiat "Harmonies of Political Economy,Book 1, "Natural and Artificial Organization")

Ο Bastiat ανατέμνει το κοινωνικό φαινόμενο ως τις ρίζες της δημιουργίας του και αποκαλύπτει το ρόλο της συναλλαγής,του εμπορίου,της αμοιβαίας συνεργασίας των ανθρώπων,ως γενεσιουργών αιτίων αλλά και ως προαγωγών της κοινωνικής συμβίωσης!
Οι άνθρωποι δεν έφτιαξαν κοινωνίες σε μια μέρα,αλλά στη διάρκεια μιας μακράς εξελικτικής διαδικασίας,στη βάση της οποίας υπήρχαν πάντοτε οι ανθρώπινες ανάγκες,οι επιθυμίες και οι προσφορότεροι τρόποι ικανοποίησής τους.
Αυτή ακριβώς η επιδίωξη της ανθρώπινης διάνοιας,δηλαδή η προσφορότερη ικανοποίηση των επιθυμιών των ανθρώπων,γεννά την πολιτική οικονομία!

Οικονομία δε σημαίνει "αυτό που έχει να κάνει με το χρήμα",αλλά αποτελεί αντίθετα μια ουσιώδη,θεμελιακή ικανότητα του νοούντος ανθρώπου: την ικανότητα να δοκιμάζει διαρκώς,να επινοεί τρόπους υπέρβασης των αναγκών του και να επιλέγει στο τέλος τον αποτελεσματικότερο,αυτόν που συνδυάζει μέγιστη απόδοση με ελάχιστη κατανάλωση έργου,με άλλα λόγια τον οικονομικότερο!
Το "οικονομείν" αποτελεί θεμελιακό χαρακτηριστικό των ανθρώπων.Δίχως αυτό,κάθε κοινωνική οργάνωση μένει στάσιμη ή καταρρέει και καμία έννοια προόδου (τεχνική,τεχνολογική,φιλοσοφική,πολιτισμική,ηθική) δεν είναι εφικτή!
Ο άνθρωπος που οικονομεί,επιβιώνει! Σε ένα δεύτερο επίπεδο,δημιουργεί πολιτισμό!

Ο Bastiat διαλύει τις αυταπάτες της εποχής του περί του "ευγενούς αγρίου" (noble sauvage) του Rousseau, που δυστυχώς επιβίωσαν διαχρονικά στα οράματα των μεταγενέστερων ουτοπιστών.
Η καταδίκη της κοινωνίας και το πρόταγμα ενός φυσικότερου τρόπου ζωής,παραμένουν κοινός παρονομαστής των συνηγόρων "ενός άλλου κόσμου που είναι-τάχα-εφικτός" (άραγε πού και με ποιούς όρους?)...
Στη βάση αυτών των οραματισμών εδράζεται μια παρεξήγηση: αυτή που παραβλέπει τον ουσιώδη ρόλο της κοινωνίας στην επιβίωση και στον εκπολιτισμό των ανθρώπων,ενώ ταυτόχρονα παρανοεί τη βαθύτερη σημασία του "οικονομείν"!

Ο "noble sauvage" του Rousseau,ανοίγει το μονοπάτι που θα περπατήσουν ο Saint Simon,o Fourrier, o Proudhon, o Bakounin, τα παιδιά των λουλουδιών και το κίνημα κατά της παγκοσμιοποίησης.
Ο Bastiat φωτίζει την αρχή της μεγάλης λεωφόρου που θα σκιαγραφήσει ο Mises στο "Human Action".

Είναι αλήθεια πως η πρώτη επιλογή διαχρονικά διέθετε και διαθέτει περισσότερους συνηγόρους.Πλήθος πολιτικών, κομμάτων,ΜΜΕ,ομάδων πολιτών,ακόμη και θρησκευτικών εκπροσώπων είτε την ασπάζονται,είτε τη βλέπουν θετικά.
Η δεύτερη,παραμένει δυσφημισμένη,περιθωριακή,σχεδόν ντρέπεται να πει τ'όνομά της.
Ακόμη και θιασώτες της,την έχουν στη βάση της αποδομήσει: όταν η Thatcher αφόριζε "there is no such thing as a society" δε διέπραττε μόνο ένα πολιτικό λάθος.Διέπραττε πρωτίστως,ένα οικονομικό λάθος! Αυτό βέβαια θα ίσχυε αν η Thatcher πετούσε αυτή τη φράση ξεκρέμαστα δίκην ευφυολογήματος.Αλλά,ανατρέχοντας στην ομιλία της,μπορεί κανείς να αντιληφθεί το γενικότερο πλαίσιο της φράσης,καθώς συμπλήρωνε: "there are individual men and women and there are families.And no government can do anything except through people,and people must look to themselves first.It is our duty to look after ourselves and then also to help look after our neighbour"!
(memories p.587)
Ακριβώς επειδή υπάρχει κοινωνία αναγκαία για την ανθρώπινη επιβίωση και την οικονομία των ανθρώπων,ακριβώς γι'αυτό έχει λόγο ύπαρξης η πολιτική οικονομία ως επιστήμη!
Κι ακριβώς επειδή, οι περισσότερες απ'όσες αρχές της μπορεί η εμπειρία να επιβεβαιώσει,είναι φιλελεύθερες,είναι η πολιτική οικονομία κατεξοχήν η επιστήμη που εκτιμούν οι οπαδοί του πολιτικού φιλελευθερισμού.
Ο Marx επιχείρησε να την αποδομήσει,ως δήθεν "εποικοδόμημα" (superstructure) της ταξικής κοινωνίας.Η ιστορία όμως διέψευσε την αφοριστική του προφητεία.Ο μαρξισμός απέτυχε,το "οικονομείν" και οι αρχές του παραμένουν επίκαιρες.

Μοιάζει δύσκολο πράγματι,πίσω απ'το πέπλο της "καταδίκης του κοινωνικού φαινομένου" ως δήθεν καταδίκης του status quo, να αντιληφθούμε εναντίον ποιας ακριβώς αρχής εξεγείρονται οι άνθρωποι,όταν καταδικάζουν την "κοινωνία του χρήματος" στο όνομα "ενός άλλου κόσμου,εφικτού".
Ο Bastiat όμως μας έχει υποψιάσει: η εξέγερση εναντίον του "οικονομικώς ζην" είναι στη βάση της εξέγερση εναντίον του ίδιου του ζην!
Οι "άλλοι εφικτοί κόσμοι" που κατά καιρούς πραγματώθηκαν,το επιβεβαιώνουν...

Κάθε φορά λοιπόν που ξυπνάτε,πλένεστε με νερό και σαπούνι και βάζετε καφέ στο μπρίκι ή στη μηχανή του espresso,μην αφήνετε τη δύναμη της συνήθειας να σας παρασέρνει σε αντικοινωνική διάθεση.
Η ουσία της ανθρώπινης ζωής-τουλάχιστον του "ενθάδε" βίου- είναι η κοινωνική ζωή.
Η οικονομία είναι το κλειδί για την εξέλιξή της.
Ο φιλελευθερισμός,η πιο συνεπής στάση προς τις αρχές της πολιτικής οικονομίας, η πιο συμβατή με τις παραγωγικές ανάγκες αντίληψη!
Τουλάχιστον,από όσες έχουμε ως τώρα διαθέσιμες...

8/1/2014

ΥΓ : Ομολογώ ένα εκ των υστέρων σφάλμα μου.Μη έχοντας διαβάσει το πλήρες απόσπασμα της ομιλίας της Thatcher,προσκολλήθηκα κι εγώ στον αφορισμό που επιμελώς έχουν αποκόψει οι πολιτικοί της αντίπαλοι.Εκ των υστέρων,διάβασα,έμαθα και σπεύδω σήμερα 10/6/2015,να επανορθώσω.Είναι το ελάχιστο που της οφείλω! May you rest in peace Maggie...


Monday, May 26, 2014

Μετεκλογικά και φιλελεύθερα

Επισημάνσεις μετά τα χθεσινά εκλογικά αποτελέσματα:

1) Ο ΣΥΡΙΖΑ έκοψε πρώτος το νήμα,αλλά χωρίς τη διαφορά εκείνη που θα του επιτρέψει (ρεαλιστικά,όχι με όρους κομματικού πατριωτισμού) να ισχυριστεί πως ανατράπηκε το πολιτικό σκηνικό.Άλλωστε,το άθροισμα ψήφων του κυβερνητικού συνασπισμού τον υπερβαίνει πειστικά.

2) Η ΝΔ ηττήθηκε,αλλά για την ώρα επιβιώνει.Ο Σαμαράς,το βράδυ των εκλογών,αναφέρθηκε πάλι στην επιτυχία του να "διώξει τα νέα μνημόνια".Υιοθετώντας τη ρητορική και την αντίληψη του αντιπάλου σου ("αντι-μνημόνιο"),εργάζεσαι μακροπρόθεσμα υπέρ του.Αυτό είναι κάτι που,στη ΝΔ,μοιάζουν ανίκανοι να αντιληφθούν.

3) Η ΧΑ βγήκε τρίτη,όπως αναμένονταν και ευτυχώς διέψευσε τους υπολογισμούς μου (της έδινα ένα 12%).Εξακολουθώ να πιστεύω πως ο αποκλεισμός της απ'τα ΜΜΕ,δεν αποβαίνει σε βάρος της.Διασκεδαστική επιπλέον μοιάζει η απόπειρα "αθώωσης" των ψηφοφόρων της την οποία επιχειρούν δημαγωγοί εκ δεξιών και αριστερών.Η πικρή αλήθεια είναι πως  φασισμός και ναζισμός ιστορικά αντλούν το μέγιστο τμήμα της υποστήριξής τους από λαικά στρώματα και λούμπεν στοιχεία.Η ανάλυση της αριστεράς που θεωρεί το φασισμό "μακρύ χέρι του συστήματος",παραβλέπει την εξόφθαλμη αυτή πραγματικότητα.Πρόκειται για άλλη μια εσφαλμένη θεωρητική προσέγγιση, την οποία ελπίζω να μην πληρώσουμε ακριβά ως κοινωνία.

4) Η "ελιά" ανήκει στους νικητές,πέραν πάσης αμφιβολίας αφού σχεδόν υπερδιπλασίασε το ποσοστό που της έδιναν οι δημοσκοπήσεις.Η έλλογη κεντροαριστερά-έστω και με την κληρονομιά του τριτοκοσμικού ΠΑΣΟΚ-είναι αναγκαίο πολιτικό στοιχείο μιας σύγχρονης Ευρωπαϊκής δημοκρατίας.Την καταμετρώ στις θετικές ειδήσεις των εκλογών.

5) Το "Ποτάμι"-που ψήφισα μαζί με πολλούς ακόμη φιλελεύθερους-πήγε νομίζω εξαιρετικά.Αλλά τα δύσκολα γι'αυτό αρχίζουν από τώρα.Πολιτική οργάνωση,τομείς εργασίας,αποκαθήλωση του one man show και της ηγετικής φιγούρας του ιδρυτή του (πράγματα που δεν ταιριάζουν σε μεταρρυθμιστικό κόμμα) και-το σημαντικότερο-προτάσεις,προτάσεις,προτάσεις!

6) Το ΚΚΕ διατηρεί μια σταθερότητα.Όπως κάθε τι ιεροποιημένο και κάθε τι από καιρό νεκρό...

7) Οι ΑΝ.ΕΛ. υφίστανται σαφή μείωση της εκλογικής τους απήχησης.Χαιρετίζω το γεγονός με ικανοποίηση.Κάθε εξέλιξη που σέβεται τα δεδομένα της εμπειρικής πραγματικότητας και εξοβελίζει το φαντασιακό εκεί που πραγματικά ανήκει (στο χώρο των ονείρων) είναι πάντοτε θετική!

8) Η ΔΗΜ.ΑΡ αντιμετωπίζει πρόβλημα επιβίωσης.Λυπηρό ίσως,αλλά απολύτως αναμενόμενο.Η πολιτική της αδράνειας,η διαρκής απόπειρα να τα έχεις με όλους καλά,αργά ή γρήγορα οδηγεί σε αδιέξοδο.

9) Αξιοσημείωτη είναι η επανάκαμψη Καρατζαφέρη,ο οποίος στο νήμα δεν κατάφερε να εκλέξει ευρωβουλευτή!

10) Ο "φιλελεύθερος χώρος",τουλάχιστον αυτός που είχε λάβει και το χρίσμα του ALDE,δηλαδή οι "Γέφυρες", εξαχνώθηκαν! Θα μπορούσα αναλύοντας τα αίτια,να γράφω μέχρι μεθαύριο.Δε θα το πράξω,δεν έχει νόημα.Θα σημειώσω μόνο πως ήταν μια εξέλιξη απολύτως αναγκαία για την εξυγίανσή του.Η "δράση" που αγαπήσαμε,είχε από καιρό μετατραπεί στο πολιτικό γραφείο του αρχηγού της.Δεν υπάρχει όμως "προσωπολατρικός φιλελευθερισμός",ούτε "μονολιθικός φιλελευθερισμός","συνωμοσιολογικός φιλελευθερισμός","φιλελευθερισμός των εξαπτέρυγων και των αυλοκολάκων".Δικαιολογημένα οι περισσότεροι φιλελεύθεροι την εγκατέλειψαν από καιρό,δικαιολογημένα το κοινό δεν πείστηκε από το σχήμα που απέμεινε,δικαιολογημένη η εκλογική της συντριβή.
Αν ήταν στοιχειωδώς ζωντανή ως κόμμα,σήμερα κιόλας ο πρόεδρός της θα είχε παραιτηθεί και τα στελέχη θα αναζητούσαν νέα ηγεσία.Εκτιμώ πως ούτε αυτό πρόκειται να συμβεί.Απλά ο πρόεδρος θα κλειδώσει το γραφείο του και θα κρατήσει και το κλειδί.Ελπίζω,οι τελευταίοι φιλελεύθεροι φίλοι που απέμειναν εκεί,να συνειδητοποιήσουν το προφανές τέλος.
Το μέλλον του φιλελευθερισμού στην Ελλάδα είναι αυτή τη στιγμή άδηλο.
Υπάρχουν, βραχυπρόθεσμα, δύο προοπτικές: είτε η χρησιμοποίηση του "Ποταμιού" ως οχήματος για την προώθηση μερικών φιλελεύθερων θέσεων (αν και εφόσον οργανωθεί φιλελεύθερη τάση στο "Ποτάμι"),είτε η δημιουργία ενός εντελώς νέου σχήματος (εφόσον το "Ποτάμι" αποδειχθεί εντελώς σοσιαλδημοκρατικό) το οποίο εκ των πραγμάτων δεν υπήρχε χρόνος να προκύψει προεκλογικά.
Μόνο το μέλλον θα δείξει.

11) Ως φιλελεύθερος,δίνω μεγάλη σημασία στα πρόσωπα που εκλέχθηκαν να μας εκπροσωπήσουν στην ευρωβουλή.Οι μέχρι στιγμής εκλεγέντες και εκλεγείσες,για ελάχιστα πράγματα με προδιαθέτουν θετικά.Αλλά βέβαια, η επιλογή των πολιτών είναι σεβαστή.

12) Συγχαρητήρια στον Γαβριήλ Σακελλαρίδη,όχι μόνο επειδή πραγματοποίησε μια εντυπωσιακή επίδοση,αλλά και επειδή συνεχάρη δημοσίως τον αντίπαλό του! Το ίδιο έπραξε και ο Σταύρος Καλαφάτης στη Θεσσαλονίκη και μπράβο του! Έχουμε ανάγκη από μια πολιτική αντιπαράθεση που θα διεξάγεται με όρους πολιτισμού και όχι ανθρωποφαγίας.

13) Προεκλογικά,συζήτηση για την Ευρώπη δεν έγινε.Κατά λογική συνέπεια,μετεκλογικά ο Αλ.Τσίπρας ζήτησε εκλογές βάσει του αποτελέσματος των ευρωεκλογών!
Η σχέση μας με την Ευρώπη παραμένει φορτισμένη με τα συμπλέγματα του επαρχιώτη που τον κάλεσαν ανέλπιστα σε μια δεξίωση και αγνοεί τους στοιχειώδεις συμβολισμούς.Το γνωρίζουμε κι επιπλέον,είμαστε περήφανοι γι'αυτό.Μας βοηθάει να διαιωνίζουμε την εθνική μας ψευδαίσθηση περί "ξεχωριστού λαού"!

Και η ζωή συνεχίζεται...

26/5/2014




Wednesday, May 21, 2014

Τι ψηφίζουμε;

Σκέψεις ενός φιλελεύθερου εν όψει ευρωεκλογών:

1) Είμαι σταθερά προσηλωμένος στην Ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας και σε μια αντίληψη κοινής αγοράς,κοινού νομίσματος και κοινών οικονομικών αρχών (ελεύθερη διακίνηση ανθρώπων-ιδεών-εμπορευμάτων-υπηρεσιών,ελεύθερος ανταγωνισμός,διαφύλαξη ατομικής ιδιοκτησίας και δικαιωμάτων,ενιαίοι κανόνες δημοσιονομικής προσαρμογής).

2) Τα βασικά προβλήματα της Ευρώπης είναι η έλλειψη ανταγωνιστικότητας και η ανεργία,η δημοσιονομική γήρανση και το διαφαινόμενο αδιέξοδο στο σύστημα ασφάλισης,το κύμα μεταναστών και η διαχείρισή του (ανθρωπιστική αλλά και ταυτόχρονα ρεαλιστική),η ενεργειακή απεξάρτηση απ'τη Ρωσικό αέριο και η υλοποίηση κοινής εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής.Άλλα ζητήματα,είναι ο περιορισμός της γραφειοκρατίας,το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα,η ισορροπία μεταξύ εθνικών επιταγών και κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής,η πράσινη ανάπτυξη.

3) Η αναζήτηση απαντήσεων σε όλα αυτά,αποτελεί επίπονη και δυσχερή διαδικασία.Για ορισμένα θέματα,όπως η στροφή σε εναλλακτικές μορφές ενέργειας,το ζήτημα παραπέμπεται στο μέλλον.Για ορισμένα άλλα,όπως το μεταναστευτικό,φοβάμαι πως δεν υπάρχει ικανοποιητική φόρμουλα διαχείρισης.

4) Το δυστύχημα είναι πως,ειδικά στην Ελλάδα,τίποτε από όλα αυτά δε συζητείται εν όψει ευρωεκλογών.Συμπεριφερόμαστε ως αυτιστικοί τοπικιστές,προβάλλοντας μόνο τα ζητήματα που απασχολούν το δικό μας μικρόκοσμο και μετατρέπουμε τις ευρωεκλογές σε ένα είδος light κοινοβουλευτικών εκλογών.Πλήρης ομφαλοσκόπηση.

5) Ακόμη κι έτσι,είμαστε αναγκασμένοι να επιλέξουμε σχήμα εκπροσώπησής μας στο ευρωκοινοβούλιο.Η επιλογή αναπόφευκτα θα εμπεριέχει  ποσοστό απόκλισης από τις αρχές και την προβληματική του ευρωπαϊκού φιλελευθερισμού,όπως τις αντιλαμβάνομαι και τις περιγράφω στα (1),(2).Παρ" όλα αυτά, η αναζήτηση πολιτικά φιλικών σχηματισμών είναι επιβεβλημένη.

6) Ποια κόμματα λοιπόν απ'τα υπάρχοντα,μπορούν να προσελκύσουν την ψήφο ενός φιλελεύθερου;
Θεωρητικά το πλέον συγγενές είναι οι "Γέφυρες" ο συνδυασμός "δράσης-δημιουργίας ξανά",καθώς έχει λάβει και το χρίσμα από το αντίστοιχο ευρωπαϊκό ALDE.
Μια ακόμη επιλογή,αποτελεί το "Ποτάμι" το οποίο δηλώνει πως "κλέβει ιδέες και από τους σοσιαλδημοκράτες και από τους φιλελεύθερους".
Με μια ακόμη πιο διασταλτική προσέγγιση,θα μπορούσε ένας φιλελεύθερος να δει με συμπάθεια την "ελιά" αν μείνει μόνο στον πολιτικό φιλελευθερισμό που ασπάζονται οι σοσιαλδημοκράτες και παραβλέψει τις διαφωνίες σε επίπεδο οικονομικών επιλογών.Και βέβαια,αν δεν τον ενοχλεί η παρουσία του ΠΑΣΟΚ εντός της!
Νομίζω πως ο κύκλος των επιλογών μας έκλεισε και ενδεχομένως να τον έχω αδικαιολόγητα διευρύνει κιόλας!
Κόμματα όπως ΚΚΕ,ΣΥΡΙΖΑ,ΧΑ,ΑΝ.ΕΛ καθώς και όσα υποστηρίζουν "επιστροφή στη δραχμή" αποκλείονται για προφανείς λόγους.
Η ΝΔ επίσης αποκλείεται,για λιγότερο προφανείς αλλά εξίσου σημαντικούς λόγους,ο κυριότερος των οποίων είναι η αντιφιλελεύθερη κυβερνητική της πολιτική.
Η ΔΗΜ.ΑΡ δεν έπεισε ως ευρωπαϊκό σοσιαλδημοκρατικό σχήμα,παρέμεινε προσκολλημένη στον αριστερό κρατισμό και φλερτάρει με το ΣΥΡΙΖΑ,άρα αποκλείεται και αυτή.

7) Καταλήγουμε λοιπόν στο δίλημμα: "Γέφυρες" ή "Ποτάμι";
Θα προσπαθήσω να δώσω τη δική μου οπτική.
Οι "Γέφυρες" έχουν το επίσημο χρίσμα του ALDE.Αυτό μπορεί να λέει κάτι για τους παραδοσιακά σκεπτόμενους,αλλά για ένα φιλελεύθερο δε λέει και πολλά.Δεν έχουμε "Πάπα" για να ευλογήσει τον εκλεκτό του,αλλιώς δεν είμαστε φιλελεύθεροι.Άρα,το επίσημο χρίσμα ως επιχείρημα παρακάμπτεται.
Μένει η επικέντρωση στην πολιτική στόχευση.Αυτή,μόνο από την προεκλογική επιχειρηματολογία μπορεί κανείς να την προσδιορίσει.
Το "Ποτάμι" μιλάει γενικόλογα και κατά κανόνα μέσω του ιδρυτή του.Αυτό είναι αρκετά ενοχλητικό και ασαφές,πλην όμως υπάρχουν θέσεις οι οποίες έχουν προσδιοριστεί με σαφήνεια: προσκόλληση στην Ευρωπαϊκή πορεία της χώρας και στο κοινό νόμισμα,παραγωγική εξωστρέφεια,μη κρατικά Πανεπιστήμια.
Οι "Γέφυρες" επίσης εκφράζονται κατά κόρον μέσω των δυο αρχηγών.Το στίγμα τους για τις ευρωεκλογές έχει έντονο "τοπικό χαρακτήρα" έχοντας επικεντρωθεί στα θαλασσοδάνεια των κομμάτων.Οι γενικότερες απόψεις των κομμάτων του συνασπισμού,όπως έχουν κατά το παρελθόν διατυπωθεί, δε διαφέρουν από όσες έχει το "Ποτάμι" υποστηρίξει.
Θεωρητικά λοιπόν και τα δύο κόμματα συγγενεύουν.
Θεωρητικά επίσης,ψήφος σε οποιοδήποτε από τα δυο,είναι ψήφος με φιλοευρωπαϊκά και φιλελεύθερα χαρακτηριστικά.
Θεωρητικά πάλι,η παραπάνω ανάλυση έχει σοβαρές ατέλειες και μπορεί κάποιο απ'τα δύο ή και τα δύο κόμματα,να απογοητεύσει όποιον φιλελεύθερο ψηφοφόρο τα εμπιστευθεί.
Ασφαλώς κάθε ερμηνεία είναι ανοιχτή και διεκδικεί μερίδιο αλήθειας.
Συνεπώς που καταλήγουμε;
Μα στη μόνη συνεπή προς φιλελεύθερους παρότρυνση: ψάξτε μόνοι σας και αποφασίστε!
Αλίμονο αν επιχειρούσα να δώσω "γραμμή" σε ελεύθερα σκεπτόμενους ανθρώπους.
Είτε εγώ δε θα ήμουν φιλελεύθερος,είτε δε θα απευθυνόμουν σε φιλελεύθερους.
Επιχείρησα απλώς να σκιαγραφήσω τις πιο φιλελεύθερες απ'τις διαθέσιμες επιλογές.
Και φυσικά,μπορεί να λαθεύω.
Άλλωστε,όπως εναργώς απέδειξε ο Mises  "δεν υπάρχει απόλυτα ασφαλής επένδυση" και
η ψήφος,είναι μια μορφή επένδυσης.

Καλό βόλι λοιπόν!

21/5/2014

Saturday, May 17, 2014

Απόκρυφες ιστορίες

Καθώς πλησιάζουν οι εκλογές,είναι καιρός να σας διηγηθώ μια άγνωστη ιστορία εξαιρετικά δραματική και ταυτόχρονα διδακτική.Μια ιστορία απ'το νησί μου,τη Λευκάδα και συγκεκριμένα την ορεινή της ενδοχώρα.Μια ιστορία βγαλμένη απ'τις μαύρες σελίδες της εθνικής προδοσίας,απ'την οποία έχει τόσο ταλαιπωρηθεί η δύστυχη χώρα μας.

Η ιστορία μας εκτυλίσσεται στη περίοδο της Αμερικανικής κατοχής.Όπως πολύ καλά γνωρίζετε,η χούντα δεν τελείωσε το "73,ούτε βέβαια το '74 όπως προσπαθούν να μας πείσουν διάφοροι πράκτορες.Η χούντα συνεχίζεται,μαζί με τη Γερμανική κατοχή,την Τουρκοκρατία,τη διαρκώς επαναλαμβανόμενη άλωση της Πόλης,τη Ρωμαϊκή κατοχή,την προδοσία του Εφιάλτη και την αρπαγή της ωραίας Ελένης,από όλους αυτούς που διαχρονικά μας επιβουλεύονται.
Την εποχή λοιπόν που στο νησί λειτουργούσε η Αμερικανική βάση-ραντάρ στον ορεινό όγκο του νησιού,ένας γιάνκης απ'το Τενεσή,είχε φέρει μαζί του ως κατοικίδιο,ένα μωρό αλιγάτορα! Το συμπαθές αμφίβιο,τριγυρνώντας στο οροπέδιο της Εγκλουβής,με τις διάσημες φακές,έτυχε να δοκιμάσει μια μέρα τον καρπό τους.
Οι συνέπειες αυτής της δοκιμής είχαν αδιανόητες επιπτώσεις!
Κατ'αρχήν το ζώο έγινε φυτοφάγο!
Ήταν ο μοναδικός αλιγάτορας στον κόσμο που αρνούνταν πεισματικά να φάει κρέας και κατανάλωνε μόνο φακές Εγκλουβής!
Ακόμη κι όταν κάποιοι επιχείρησαν να τον ξεγελάσουν με μίγμα από φακές Agrino/3A και Καναδά,το ζώο αρνήθηκε να φάει και κήρυξε απεργία πείνας,μέχρι που το λυπήθηκαν και του ξαναδώσανε Εγκλουβής!

Ο vegetarian αλιγάτορας όμως,σύντομα έμελλε να αποκαλύψει κάτι ακόμη πιο θαυμαστό.
Τις αδιανόητες θεραπευτικές του ιδιότητες!
Το θαύμα αποκαλύφθηκε-όπως όλα τα θαύματα άλλωστε-μια νύχτα με πανσέληνο κι ενώ ο διοικητής της στρατιωτικής βάσης,σμηναγός Piaston ("Πιάστονα" τον φώναζαν οι ντόπιοι),βρίσκονταν καθηλωμένος στο κρεβάτι με οξεία οσφυαλγία ("λουμπάγκο" που θα'λεγε και η Σαπφώ Νοταρά).
Άγνωστο πως,ο νεαρός αλιγάτορας βρέθηκε να σέρνει την κοιλιά του πάνω στη μέση του σμηναγού,την ώρα που αυτός κοιμόνταν.Ο άντρας ξύπνησε απότομα κι ενώ η αρχική του αντίδραση ήταν να διατάξει τον τουφεκισμό του ερπετού που διέκοψε το αγαπημένο του όνειρο (ψωμί με φυστικοβούτυρο και μαρμελάδα φράουλα,σερβιρισμένο απ'την Ann Margaret με μπικίνι),αμέσως συνειδητοποίησε πως η οσφυαλγία του είχε εξαφανιστεί!

Το ζώο μεταφέρθηκε άμεσα στο ιατρείο της βάσης για περαιτέρω διερεύνηση.Όλα τα περιστατικά απέδειξαν τις ιαματικές του ιδιότητες.Ο αλιγάτορας ήταν πανθεραπευτής.Κάθε ασθένεια,από απλό κρυολόγημα μέχρι οξεία σκωληκοειδίτιδα,γίνονταν παρελθόν,αρκεί το vegetarian τετράποδο να περπατούσε πάνω στο σώμα του αρρώστου!

Όλοι συνειδητοποίησαν ξαφνικά πως κάτι σπάνιο και ακατανόητο συνέβαινε.Κάτι που-ως γνωστόν-μόνο στην ευλογημένη Ελληνική γη μπορεί να παρατηρηθεί!
Σύντομα ο αλιγάτορας έγινε θρύλος στο νησί.
Άνθρωποι συνέρρεαν κατά εκατοντάδες για να θεραπευτούν.Εκ γενετής τυφλοί,ανάπηρα παιδιά,παραπληγικοί,κωφάλαλοι,οτιδήποτε μπορούσε κανείς να φανταστεί!
"Στείλτονα να τον πρεβατήσ" ο κορκόδειλος παιδάκι μ'", ("στείλε τον να τον περπατήσει ο κροκόδειλος")συνιστούσαν οι γριές σε κάθε άρρωστο που πρόστρεχε.

Φυσικά,η ιατρική αδυνατούσε να εξηγήσει το φαινόμενο.
Κι αφού η επιστήμη αποσύρεται,ο δρόμος προς τη "λαϊκή δοξασία" ανοίγει διάπλατα.
Ερμηνείες υπήρξαν διάφορες.
Αυτή όμως που τελικά επικράτησε-για λόγους αταβιστικής συνέπειας-ήταν η ερμηνεία της Τ.Ο του ΚΚΕ Καρυάς/Εγκλουβής : "ο αλιγάτορας ήταν ένα ακόμη μυστικό όπλο των Αμερικάνων και πίσω απ'τις δήθεν ιαματικές του ικανότητες κρύβονταν άλλος ένας θανάσιμος κίνδυνος για το λαϊκό κίνημα"!

Σύντομα,το άτυχο τετράποδο εξαφανίστηκε.Κανείς δεν έμαθε τι απέγινε,αν και γέροντες της περιοχής συχνά θυμούνται "μια ωραία πράσινη σούπα που σερβίριζε για ένα χειμώνα η ταβέρνα του μπαρμπα-Βασίλη" στην Καρυά!

Ωστόσο,το μυστικό πλέον είχε αποκαλυφθεί και εκατοντάδες αιτήσεις κατέφθαναν στη Νομαρχία Λευκάδας.Άνθρωποι απ'όλο τον κόσμο ζητούσαν άδεια να φέρουν αλιγάτορες για να βοσκήσουν φακές στο οροπέδιο της Εγκλουβής!
Ακόμη και η Lacoste ζήτησε άδεια απ'την Κοινότητα Εγκλουβής για να εγκαταστήσει εργοστάσιο παρασκευής καλλυντικών στο οροπέδιο!
Εν όψει αυτών των εξελίξεων το Ελληνικό Κράτος,ως θεματοφύλακας των παραδόσεων και της εθνικής μας ανεξαρτησίας,έλαβε τη μόνη σωστή απόφαση,σε συμφωνία με την ένδοξη παράδοση του λαού μας: απέρριψε μετά βδελυγμίας τις αιτήσεις των κερδοσκόπων κεφαλαιοκρατών,διακήρυξε πως "οι αλιγάτορες-γιατροί ανήκουν στο λαό" και ίδρυσε ένα ΝΠΔΔ με τίτλο "Παρατηρητήριο Παρακολούθησης Ιαματικών Αλιγατόρων" ("Πα.Παρ.Ι.Α"),με έδρα την Εγκλουβή και πρόεδρο το-γνωστό για την προσφορά του στους λαϊκούς αγώνες-αγροτοσυνδικαλιστή Τέλη Πιτσκολέα!

Ο σκοπός του "Πα.Παρ.Ι.Α" ήταν απλός: η προστασία του vegetarian αλιγάτορα,η εξασφάλιση συνθηκών απρόσκοπτης βόσκησης φακής και η δωρεάν παροχή ιατρικών-αλιγατορικών υπηρεσιών σε όποιον τις είχε ανάγκη!
Φυσικά,για την επιτυχία του στόχου αυτού,το κέντρο χρειάζονταν στελέχωση: καμιά εκατοστή Λευκαδίτες,διαλεγμένοι με αξιοκρατικές-όπως πάντα-διαδικασίες προσλήφθηκαν στο "Πα.Παρ.Ι.Α" με αποκλειστικό γνώμονα την "προσφορά στον τόπο"!
Το πρώτο εκτροφείο αλιγατόρων λοιπόν είχε στηθεί στο Οροπέδιο της Εγκλουβής.Τριακόσιοι αλιγάτορες,διαλεγμένοι από τον Τέλη Πιτσκολέα,μετά από ένα εβδομαδιαίο ταξίδι στη Νέα Ορλεάνη,στο οποίο συμμετείχαν άλλα πενήντα στελέχη ειδικών (κτηνιάτρων,στλεχών του ΠαΠαρΙΑ,δημοσιογράφων,κοινωνιολόγων κλπ),άρχισαν να βόσκουν φακές στην Εγκλουβή!

Λίγους μήνες μετά,ήρθε η ώρα να δείξουν την αξία τους: ένας αιμόφυρτος πολυτραυματίας διακομίστηκε σε κρίσιμη κατάσταση στο "Πα.Παρ.Ι.Α".Οι γιατροί του Νοσοκομείου τον θεωρούσαν καταδικασμένο.Μοναδική ελπίδα πια οι αλιγάτορες.Ο ασθενής αφέθηκε μπροστά στο "Νιόνιο",το χαϊδεμένο αλιγάτορα του "Πα.Παρ.Ι.Α".Κάτι όμως περίεργο συνέβη εκείνη τη μέρα και ο "Νιόνιος",αντί να θεραπεύσει τον ασθενή...τον καταβρόχθισε!
Ακολούθησε γενικευμένη φρενίτιδα.
Οι υπόλοιποι αλιγάτορες,μεθυσμένοι απ'τη θέα του αίματος εφόρμησαν εναντίον κάθε ζωντανού (δίποδου και τεράποδου) της περιοχής!
Μετά από τετράωρη μάχη,στην οποία επιστρατεύθηκαν επίλεκτες μονάδες του στρατού,οι αλιγάτορες εξοντώθηκαν μέχρις ενός.Πρόλαβαν όμως να φάνε είκοσι κατσίκες,δεκαπέντε αγελάδες,σαράντα κοτόπουλα και τρεις συνδικαλιστές του Πα.Παρ.Ι.Α...
Αυτό υπήρξε το θλιβερό φινάλε του εκτροφείου αλιγατόρων.
Κανείς ποτέ δεν έδωσε επαρκή εξήγηση για το συμβάν,εκτός ίσως απ'την Τ.Ο του ΚΚΕ σύμφωνα με την οποία "σκοτεινός δάκτυλος-πιθανότατα απ'τη CIA της παρακείμενης βάσης-έδρασε τρελαίνοντας τους αλιγάτορες και στρέφοντας τους ενάντια στο λαό"! Η ανακοίνωση καλούσε αλιγάτορες και ανθρώπους σε κοινή συστράτευση ενάντια στον ιμπεριαλισμό και τη συνωμοσία του κεφαλαίου.
Άφηνε επίσης να εννοηθεί-χωρίς να τους κατονομάζει-ως συνένοχους στο έγκλημα,τον Ιατρικό και Φαρμακευτικό Σύλλογο Λευκάδας που "δεν άντεχαν να βλέπουν τους αλιγάτορες να τους παίρνουν τις δουλειές"!

Η κυβέρνηση θορυβημένη,αποφάσισε τη διακοπή της εκτροφής αλιγατόρων.
Πριν λίγους μήνες μάλιστα,η εθνοκτόνος τρόϊκα ζήτησε το τελικό χτύπημα: το κλείσιμο του "Πα.Παρ.Ι.Α"!
Ιδού λοιπόν το σκάνδαλο φίλες και φίλοι: ένα ίδρυμα που προάγει την οικολογική συνείδηση και τη ζωοφιλία,τη μελέτη της συμπεριφοράς των αλιγατόρων και τις νεωτερικές χρήσεις της φακής,ένα ίδρυμα με σημαντική συμβολή στο λαϊκό πολιτισμό, "θέλουν τώρα να το κλείσουν"!
Και το χειρότερο απ'όλα: ένοχη σιωπή καλύπτει τις θέσεις των υποψηφίων γύρω απ'το ζήτημα!
Κανείς δεν έχει πάρει θέση για το "Πα.Παρ.Ι.Α"!
Πριν λίγες εβδομάδες οι εργαζόμενοι του "Πα.Παρ.Ι.Α" που είναι σε διαθεσιμότητα,ζήτησαν συνάντηση με τον αρμόδιο υπουργό,δίχως τα ΜΜΕ να αναδείξουν το πρόβλημα!

Γιατί τόση ένοχη σιωπή?
Ακόμη κι αν δεν υπάρχει πια αντικείμενο,πως θα ξεφύγουμε απ'την οικονομική κρίση αν δε στηρίξουμε θεσμούς σαν το "Πα.Παρ.Ι.Α"?
Αν κλείσει το "Πα.Παρ.Ι.Α" ποιος θα "κινεί την αγορά"?
Γίνεται πράσινη ανάπτυξη δίχως "Πα.Παρ.Ι.Α"?

Αυτά είναι ερωτήματα που ζητούν απάντηση.
Και σ'αυτά πρέπει να απαντήσεις πριν δώσεις την ψήφο σου ω πολίτη της χώρας!
Διότι "Πα.Παρ.Ι.Α" υπάρχουν παντού-όχι μόνο στη Λευκάδα!
Σκέψου λοιπόν και αποφάσισε.
Το μέλλον των "Πα.Παρ.Ι.Α" είναι στα χέρια σου!


17/5/2014

Wednesday, May 14, 2014

Ακριβή μου δημοκρατία

Διαβάζοντας Αριστοφάνη,από τις εξαιρετικές εκδόσεις "Ζήτρος",έμαθα από μια ερμηνευτική σημείωση κάτι που ομολογώ δεν γνώριζα: πως δηλαδή οι αρχαίοι Αθηναίοι συμμετείχαν στην εκκλησία του Δήμου επί πληρωμή! Κοινώς,η συμμετοχή τους στα κοινά,η διαδικασία του πολιτεύεσθαι δεν ασκούνταν δωρεάν,αλλά έναντι ενός -συμβολικού έστω- ποσού.

Το φαινόμενο δεν πρέπει να μας εκπλήσσει,αν σκεφτούμε πως η "δημοκρατία" ως έννοια αποτελεί σύλληψη της αρχαίας αγοράς.Στην αγορά των Αθηνών,υλοποιούνταν η διαδικασία της ανταλλαγής αγαθών και υπηρεσιών μέσω του εμπορίου.Στη βαθύτερη σημασία του,το εμπόριο αποτελεί μια ανταλλαγή αξιών,κατά τη γνωστή ρήση της Ayn Rand.Δύο άνθρωποι συναλλάσσονται και ανταλλάσσουν αξίες.Ο ένας δίνει στον άλλον κάτι που ο άλλος θεωρεί χρήσιμο και εισπράττει ως αντίτιμο κάτι που θεωρεί χρήσιμο ο ίδιος.Η διαδικασία είναι απολύτως προαιρετική και-το σημαντικότερο-δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί αν και τα δυο συμβαλλόμενα μέρη δεν τη θεωρούν,το καθένα για λογαριασμό του,επικερδή!
Το εμπόριο λοιπόν,αποτελεί κάτι σημαντικότερο από μια διαδικασία οικονομικής προόδου: συνιστά μια μέθοδο πολιτικής διαπαιδαγώγησης και καλλιεργεί μεταξύ των πολιτών ένα ιδιαίτερο ήθος συναλλαγής.Προϋποθέτει αξιοπιστία,ενθαρρύνει τη συνεννόηση,επιβραβεύει την έντιμη συμπεριφορά,προάγει τη συμμετοχή του καθενός δίχως αποκλεισμούς και εξαιρέσεις,απαιτεί ειρηνικό περιβάλλον για να υλοποιηθεί,αντανακλά τις προτιμήσεις των ανθρώπων και-το κυριότερο-τις διαρκώς μεταβαλλόμενες επιθυμίες τους!
Ανταλλάσσοντας υλικά αγαθά και υπηρεσίες οι άνθρωποι έρχονται πιο κοντά.Η αρχική δυσπιστία και εχθρότητα,σταδιακά μεταβάλλεται σε σχέση εμπιστοσύνης.Το επόμενο βήμα,είναι η ανταλλαγή ιδεών,η εναρμόνιση των εθίμων σε μια κοινή αντίληψη,η προσαρμογή στις απαιτήσεις της κοινωνικής συμβίωσης.Έτσι προκύπτουν,μεταξύ άλλων,οι ιδέες για την πολιτική οργάνωση των κοινωνιών.
Στην αγορά των συμμετεχόντων,αντιστοιχεί η κοινότητα των συμπολιτών.
Στην επιλογή ενός προϊόντος ή μιας υπηρεσίας,αντιστοιχεί η πρόκριση μιας πολιτικής άποψης.
Στην ανταμοιβή του καλύτερου εμπόρου,η επιλογή του ικανότερου πολιτικού.
Στο δικαίωμα της ελεύθερης συναλλαγής οποιουδήποτε με οποιονδήποτε,το δικαίωμα της ελεύθερης επιλογής οποιουδήποτε από οποιονδήποτε.
Η σύλληψη του "δημοκρατικώς πολιτεύεσθαι" ακολουθεί ως λογική συνέπεια του "ελευθέρως συναλλάσεσθαι"!

Θα αναρωτηθεί εύλογα κάποιος,"γιατί όμως μόνο στην Αθήνα? Και σε άλλες πόλεις της αρχαιότητας υπήρξαν εμπορικές αγορές.Πως και δε γεννήθηκε η δημοκρατία εκεί"?
Ομολογώ πως δεν έχω απάντηση.Το βέβαιο πάντως είναι,πως η ιδέα της δημοκρατίας υπήρχε και σε άλλους-εκτός Ελληνικής επικράτειας- λαούς.
Ο Ηρόδοτος,περιγράφει στο τρίτο βιβλίο του τον Πέρση Οτάνη να προκρίνει την "αρχή του πλήθους" ως καταλληλότερο πολίτευμα : "τίθεμαι ων γνώμην μετέντας ημέας μουναρχίην το πλήθος αέξειν, εν γαρ τω πολλώ ενί τα πάντα"(Ηροδ."Θάλεια" παρ.80).
Η ιδέα λοιπόν της "αρχής των πολιτών" υπήρχε στον αρχαίο κόσμο πολλά χρόνια πριν υλοποιηθεί πολιτικά στην Αθήνα του Περικλή! Άλλωστε και,στο βαθμό που υλοποιήθηκε,η αθηναϊκή δημοκρατία υπήρξε ατελής,βραχύβια και-κατά το Θουκυδίδη- "λόγω μεν δημοκρατία,έργω δε ενός ανδρός αρχή"!
Αλλά,το ζήτημα είναι κατά πόσον η αρχική υπόθεση,πως δηλαδή η δημοκρατία προϋποθέτει την αγορά,είναι αληθής.

Τόσο το παράδειγμα των αρχαίων πόλεων,όσο και αυτό της ιστορικής εξέλιξης,τείνει να την επιβεβαιώσει.Οποτεδήποτε και οπουδήποτε εξέλιπεν η αγορά και το εμπόριο,σημειώθηκε αδιαμφισβήτητη υποχώρηση της δημοκρατικής αντίληψης και των πολιτικών ελευθεριών.
Η αρχαία Σπάρτη υπήρξε το αντιδιαμετρικό προς την Αθήνα υπόδειγμα πολιτικής οργάνωσης: περιφρόνηση του πλούτου,κατάργηση του χρήματος,προαγωγή της κοινοβιακής ζωής,λιτότητα στην καθημερινή συμπεριφορά,μιλιταριστικό πνεύμα,απόλυτη υποταγή κάθε ατομικότητας στη συλλογική οντότητα της Πόλης.
Πρόκειται για το αρχαϊκό υπόδειγμα του ολοκληρωτικού κράτους!
Διόλου τυχαία,μαζί με το εμπόριο και τη δημοκρατία,εξαλείφθηκε και η πνευματική και καλλιτεχνική παραγωγή.Κανένα μνημείο,κανένα γραπτό κείμενο,κανένα αισθητικό δημιούργημα δε μας κληροδότησε η αρχαία Σπάρτη.Διαβάζοντας κανείς τους νόμους του Λυκούργου,όπως τους παραθέτει ο Πλούταρχος,("Βίοι Παράλληλοι,Λυκούργος-Νουμάς") νιώθει το ρίγος του απολυταρχισμού να τον διαπερνά.

Τα σύγχρονα παραδείγματα ασφαλώς είναι ενδεικτικότερα: οποτεδήποτε χειραγωγήθηκε η αγορά,το αποτέλεσμα ήταν η πολιτική χειραγώγηση.Και όταν η οικονομία της αγοράς εξέλιπε,εξαφανίστηκε και η δημοκρατία!
Είναι αξιοσημείωτο πως αυτή η διαπίστωση έχει καθολική ισχύ σε οποιαδήποτε χρονική περίοδο και για οποιαδήποτε κοινωνία και οποιονδήποτε πολιτισμό.
Δίχως οικονομία της αγοράς δεν υπάρχει δημοκρατία.

Ισχύει άραγε η αντίστροφη πορεία?
Υποχωρεί δηλαδή η δημοκρατία,κάθε φορά που η αγορά αδυνατεί να παράξει επαρκή πλούτο?
Νομίζω πως η πορεία των πραγμάτων στη χώρα μας,τα τελευταία τέσσερα χρόνια,μας υποχρεώνει να απαντήσουμε καταφατικά.Μια σημαντική πολιτική συνέπεια της οικονομικής ανέχειας είναι και η διολίσθηση σε πρακτικές αυταρχισμού.Αυτή είναι μια παρατήρηση που έχει να κάνει με όλες τις βαθμίδες της κοινωνίας.Από τη συμπεριφορά της οργανωμένης Πολιτείας και των θεσμικών της οργάνων μέχρι τη στάση των πολιτών στις καθημερινές τους συναλλαγές.

Τι φταίει άραγε γι'αυτή την οπισθοχώρηση σε κοινωνικό και πολιτιστικό επίπεδο?
Μια συνηθισμένη απάντηση είναι "το έλλειμμα παιδείας" και την επικαλούνται κατά κύριο λόγο όσοι υποβαθμίζουν ή και εχθρεύονται ανοιχτά την αγορά και το εμπόριο.Σύμφωνα με την αντίληψη αυτή,οτιδήποτε αγοραίο είναι περιφρονητέο,το εμπόριο συνιστά πρακτική από ύποπτη έως ηθικά αξιοκατάκριτη και για να ανακάμψουμε πρέπει να αποστρέψουμε τα βλέμμα μας απ'την "ανάλγητη" οικονομία της αγοράς και να υιοθετήσουμε μια προσέγγιση περισσότερο "ανθρωπιστική".
Ταυτόχρονα,επιχειρείται και μια αποσύνδεση των οικονομικών δεδομένων από τις ανθρώπινες ανάγκες,σαν να πρόκειται για δυο διαφορετικούς κόσμους και προκρίνεται ενδεικτικά η συνθηματολογία "πρώτα ο άνθρωπος,μετά οι αριθμοί"!

Έχω διαμετρικά αντίθετη προσέγγιση.
Το "έλλειμμα παιδείας",ακόμη κι αν μπορέσουμε να το αποσαφηνίσουμε,ασφαλώς προϋπήρχε της κρίσης και είναι το αποτέλεσμα μιας μακράς κοινωνικής διαδικασίας.Δεν προέκυψε μέσα σε τέσσερα χρόνια,ούτε θα καλυφθεί σε άλλα τόσα.Αυτή την παιδεία είχαμε και την εποχή της ευφορίας.Θα την έχουμε για πολλά ακόμη χρόνια,ακόμη κι αν αύριο συντελεστεί μια εκπαιδευτική κοσμογονία στη χώρα μας.Ασφαλώς και είναι ζητούμενη η αναβάθμιση της παιδείας μας,αλλά κατά τη γνώμη μου αυτή περνάει υποχρεωτικά από τη σύνδεση των Πανεπιστημίων με την αγορά,τις νέες τεχνολογίες,την έρευνα και τον πειραματισμό,τον ανταγωνισμό στην εκπαίδευση μέσω και της ίδρυσης μη κρατικών ΑΕΙ και βέβαια,την ελεύθερη διακίνηση ιδεών στον ακαδημαϊκό χώρο,ο οποίος τελεί υπό το κράτος   διαφόρων περιθωριακών ομάδων που τρομοκρατούν κατά τη βούλησή τους οποιονδήποτε μη αρεστό σε αυτές.
Με άλλα λόγια και η αναβάθμιση της παιδείας,προϋποθέτει τη σύνδεσή της με το πνεύμα της αγοράς,την εμπέδωση κανόνων δικαίου,αξιοκρατίας,αγάπης για μάθηση και καινοτομίας.Όχι μόνο δεν πρέπει να καταδικαστεί η "επάρατος" αγορά,αλλά αντίθετα να αποενοχοποιηθεί και να αναδειχθεί ως πρότυπο λειτουργίας και των Πανεπιστημίων.
Σε ό'τι αφορά το δεύτερο σκέλος της προσέγγισης,δηλαδή την εξυπηρέτηση των ανθρώπινων αναγκών,εδώ ο ρόλος και η σημασία της οικονομίας της αγοράς είναι κεφαλαιώδης.Οι ανάγκες του ανθρώπου ικανοποιούνται μέσω της παραγωγής πλούτου.Ο πλούτος είναι η θεμελιώδης προϋπόθεση για την κάλυψη των βασικών (σίτιση,ένδυση,στέγαση),αλλά και των ανώτερης τάξης (παιδεία,υγεία,ψυχαγωγία,διασκέδαση) αναγκών του ανθρώπου.Και ο αποκλειστικός μηχανισμός παραγωγής πλούτου είναι η οικονομία της αγοράς,δηλαδή το ελεύθερο εμπόριο! Στη διαπίστωση αυτή συμφωνούν πλέον όλοι,ακόμη και όσοι δυσπιστούν απέναντι στην αγορά και ζητούν παρεμβάσεις στη λειτουργία της: μόνο η αγορά παράγει πλούτο!

Καταλήγουμε λοιπόν στην αιτιώδη συνάφεια των δεδομένων: οικονομία της αγοράς-πλούτος-δημοκρατία.
Είναι σημαντικό να τονιστεί πως ο πλούτος από μόνος του,ως στατικό δεδομένο,δεν προάγει τη δημοκρατική αντίληψη.Χώρες που τυχαίνει να διαθέτουν πλουτοπαραγωγικά κοιτάσματα,όπως π.χ οι πετρελαιοπαραγωγές χώρες,δεν είναι δημοκρατικές.
Για να συμβαδίσει ο πλούτος με τη δημοκρατία,πρέπει ο πλούτος να είναι το αποτέλεσμα μιας δυναμικής διαδικασίας,δηλαδή να παράγεται.
Η αντίληψη του πλούτου ως στατικής οντότητας που υπάρχει διαθέσιμη και αρκεί κανείς να την προσεγγίσει και να τη διανείμει,είναι θεμελιακά εσφαλμένη.Υπάρχει στον "Πλούτο" του Αριστοφάνη και είναι ζωντανή ακόμη και σήμερα.Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν πως ο πλούτος είναι επαρκής για όλη την ανθρωπότητα ή πως παράγεται με κάποια "αυτόματη" διαδικασία και αρκεί μόνο η αναδιανομή του για την επίλυση των όποιων προβλημάτων.
Αλλά σε μια δυναμικά εξελισσόμενη ανθρωπότητα,οι ανάγκες των ανθρώπων και ο πληθυσμός διαρκώς αυξάνονται.
Αυτό με τη σειρά του δημιουργεί την απαίτηση για ολοένα και μεγαλύτερη παραγωγή πλούτου.
Αν η διαδικασία παραγωγής του επιβραδυνθεί,οι ανάγκες των ανθρώπων παύουν να ικανοποιούνται επαρκώς.
Σε ένα επόμενο στάδιο,βασικά αγαθά και υπηρεσίες αρχίζουν να λείπουν.
Η κοινωνία οπισθοδρομεί σε χαμηλότερο επίπεδο συνολικής διαβίωσης.
Η "μανία" λοιπόν με τη διαρκή αύξηση της παραγωγής δεν προέρχεται από κάποιου είδους ψυχική διαταραχή των επιχειρηματιών.Είναι αναγκαίος όρος για την ανθρώπινη επιβίωση.

Μια συναφής προς την αντίληψη του "στατικού πλούτου" πλάνη,είναι αυτή που υποστηρίζει πως ο πλούτος παράγεται από τους ανειδίκευτους εργάτες και είναι το προϊόν της υπεραξίας της παραγωγής τους,όπως εναργώς υποστήριξε ο Marx.
Η αντίληψη αυτή περιφρονεί τη σημασία του κεφαλαίου ως κοινωνικού αγαθού το οποίο "εμπεριέχει εργασία που έχει συντελεσθεί και άρα εξοικονομεί εργασία που πρέπει να γίνει" (Bastiat). Επιπλέον,περιφρονεί την εξείδίκευση της εργασίας και τη σημασία που έχει ο καταμερισμός στη βελτίωση της παραγωγικότητας και στην επινόηση νέων τεχνικών παραγωγής.
Για να δώσω ένα παράδειγμα,στην υποσαχάρια Αφρική που μαστίζεται απ'τη φτώχεια,δεν είναι τα εργατικά χέρια που λείπουν.Αυτά είναι διαθέσιμα σε αφθονία.Εκείνο που λείπει,είναι τα επενδυτικά κεφάλαια!
Το κεφάλαιο λοιπόν είναι θεμελιώδης προϋπόθεση για την οικονομική ανάπτυξη.
Αρκεί βέβαια να επενδύεται ορθολογικά.
Τίποτε δεν εγγυάται πως το κεφάλαιο θα αυγατίσει και δε θα εξανεμιστεί.Το μόνο μέσο που έχει ο άνθρωπος είναι η διάνοιά του.Πάνω σ'αυτήν θα βασιστεί για την όποια επενδυτική ενέργεια,αλλά απόλυτα εξασφαλισμένη επένδυση δεν υπάρχει ("there can not be an absolutely safe investment" L.von Mises-Human Action).

Ας συμπυκνώσουμε λοιπόν τα συμπεράσματα αυτής της περιπλάνησης:
-ο πλούτος είναι η βασική προϋπόθεση για την επιβίωση και την προαγωγή της ανθρώπινης ζωής
-η αγορά είναι ο μοναδικός τρόπος επαύξησης του πλούτου της κοινότητας
-η οικονομία της αγοράς,εκτός από θεμέλιο της παραγωγής πλούτου,αποτελεί και μια διαδικασία εκπαίδευσης των ανθρώπων προς συμπεριφορές που συνάδουν με τα δημοκρατικά ιδεώδη,το σεβασμό της ατομικής ιδιαιτερότητας,τη σύλληψη της έννοιας των ατομικών δικαιωμάτων
-άρα η απρόσκοπτη λειτουργία της αγοράς,συμβάλλει στην εμπέδωση του δημοκρατικού πολιτεύματος

Αυτό που υποστήριξα με πολλά λόγια,είναι κάτι που λίγο-πολύ όλοι γνωρίζουν: όπως η ανθρώπινη ζωή χρειάζεται πλούτο για να υποστηριχθεί,το ίδιο ακριβώς ισχύει και για τα ανθρώπινα ιδεώδη.
Η δημοκρατία,δεν αποτελεί εξαίρεση!

14/5/2014

Friday, May 9, 2014

Ανεπίκαιρα (2)

-Καθώς πλησιάζουν οι ευρωεκλογές,το κλίμα έχει αρχίσει να ζεσταίνεται. Ο καθένας επιστρατεύει οποιοδήποτε επιχείρημα του φαίνεται προσφορότερο,προκειμένου να προσελκύσει ψήφους. Φυσικά,σοβαρή συζήτηση για την Ευρώπη δεν πρόκειται να γίνει! Ας μην έχουμε παράλογες απαιτήσεις! Ζητήματα όπως η κρίση χρέους,η δημογραφική γήρανση και η βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος,το πρόβλημα της εισροής μεταναστών και η διαχείρισή τους με ανθρωπιστικό πνεύμα και συναίσθηση των δυνατοτήτων φιλοξενίας, η έλλειψη ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας και η αντιμετώπισή της,η απουσία κοινής εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής, η ενεργειακή εξάρτηση της Ευρώπης απ'το φυσικό αέριο της Ρωσίας και οι γεωπολιτικές επιπτώσεις αυτής,για να αναφέρω λίγα μόνο ενδεικτικά,δεν πρόκειται καν να απασχολήσουν τον πολιτικό διάλογο στα καθ'ημάς!
Στην Ελλάδα,άλλα ζητήματα μας απασχολούν: όπως έγραψε ένας φίλος στο fb, τα διλήμματα που βασανίζουν τη χώρα είναι η χωροθέτηση των πάγκων στις λαϊκές,η διάρκεια ζωής του γάλακτος,το αν θα πουλάνε ντεπόν τα σούπερ μάρκετ και παντόφλες τα φαρμακεία και κάθε πόσες Κυριακές μπορούν να ανοίγουν τα μαγαζιά (εννοείται πάντοτε,μετά το τέλος της Κυριακάτικης θείας λειτουργίας)...

-Εν μέσω αυτής της ιλαρότητας είναι εύλογα και τα διλήμματα που προβάλλουν οι υποψήφιοι.Ζήτημα... κυβερνητικής επιβίωσης επ'αφορμή των ευρωεκλογών θέτει ο αντιπρόεδρος Βενιζέλος, πρόταγμα εθνικής ανεξαρτησίας και υπερηφάνειας κραδαίνει ο ...αριστερός πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ και σε ανάλογο πνεύμα κινούνται και οι λοιπές τοποθετήσεις.Ο πολιτικός διάλογος στη χώρα βρίσκεται καθηλωμένος σε μια αντίληψη ποδοσφαιρικού πρωταθλήματος ερασιτεχνικής κατηγορίας: όλοι πάνε για να βρίσουν,κανείς για να δει το ματς!

-Ένα στοιχείο που πάντοτε μου προξενούσε κατάπληξη,είναι η διαχρονική κατηγορία της "υποκλοπής ιδεών" που απέδιδαν τα πάλαι ποτέ μεγάλα κυβερνητικά κόμματα (ΠΑΣΟΚ-ΝΔ) το ένα στο άλλο.Ήταν αδύνατον να διεκδικήσει κανείς τη σύλληψη μιας ιδέας ως πρωτότυπης.Πάντοτε κάποιος άλλος την είχε διατυπώσει πριν απ'αυτόν παλιότερα,αλλά "δεν είχε γίνει αντιληπτή"! Βλέπω πως τα κόμματα εξουσίας εξέλιπαν,αλλά οι κακές του συνήθειες μετακόμισαν στα διάδοχα σχήματα,ακόμη και στον αποκαλούμενο "μεταρρυθμιστικό χώρο". Συνήθως τέτοια επιχειρήματα υποκρύπτουν εκνευρισμό,οφειλόμενο στην έλλειψη δημοφιλίας.Ελπίζω να λαθεύω.Στη ζωή πάντως δεν έχει σημασία ποιος είδε πρώτος το κορίτσι,αλλά ποιος το κέρδισε...

-Μια ενδιαφέρουσα σχετική ιστορία στην επιστημονική κοινότητα έχει να κάνει με τη θεωρία του ηλιοκεντρικού συστήματος.Είναι γνωστό πως,με τη "βοήθεια" της Ιεράς Εξέτασης ,επί αιώνες κυριαρχούσε η άποψη πως η Γη είναι το κέντρο του σύμπαντος και ο Ήλιος περιστρέφεται γύρω της.Ο Κοπέρνικος τον 15ο αιώνα,αμφισβήτησε για πρώτη φορά (στη μετά Χριστόν εποχή) την άποψη αυτή.Αλλά,επειδή ήταν σώφρων,παρέπεμψε σε μια "άποψη" του Αρίσταρχου του Σάμιου,κάπου 1700 χρόνια προγενέστερου,ώστε να μπορεί να επικαλεστεί το αγαπημένο μας "παραποιήθηκαν τα λεγόμενά μου" και να γλιτώσει το κεφάλι του.Σχεδόν σύγχρονοί του και με παρόμοιες αντιλήψεις στο θέμα υπήρξαν ο Γαλιλαίος και ο Μπρούνο.Ο πρώτος άφησε να εννοηθεί πως "κάτι διαφορετικό πίστευε" (και γλίτωσε το κεφάλι του),ο δεύτερος μίλησε με θάρρος τη γλώσσα της αλήθειας και κάηκε στην πυρά στο Campo dei Fiori της Ρώμης...Μερικές δεκαετίες αργότερα,όταν "είχαν πια ωριμάσει οι συνθήκες",ο Κέπλερ θεμελίωσε επιστημονικά την ηλιοκεντρική θεωρία και αποκατέστησε μια επιστημονική πλάνη χιλιετιών.
Η ιστορία είναι εξόχως διδακτική: ο Αρίσταρχος "το είπε πρώτος" αλλά κανείς δεν τον πίστευε, ο Γαλιλαίος "το υπονόησε",ο Κοπέρνικος "το υπενθύμισε ως πληροφορία", ο Μπρούνο το είπε ξεκάθαρα.
Μεταφέροντας τις αντιστοιχίες στην Ελληνική πολιτική σκηνή,ο Στέφανος Μάνος παίρνει το ρόλο του Μπρούνο (μίλησε με ειλικρίνεια και "κάηκε" πολιτικά) αλλά και του Αρίσταρχου (μίλησε έγκαιρα,αλλά κανείς δεν τον πίστεψε).Οι υπόλοιποι πολιτικοί της μεταπολίτευσης κινήθηκαν με άνεση ανάμεσα στους ρόλους του Γαλιλαίου και του Κοπέρνικου.Τα δε ΜΜΕ,εμφανίστηκαν πάντοτε κατόπιν εορτής να μας "διαφωτίσουν" με τη σοφία του Κέπλερ...

-Θλιβερή επέτειος της Marfin αυτή την εβδομάδα! Τρεις άνθρωποι κάηκαν ζωντανοί στο χώρο της δουλειάς τους πριν από τέσσερα χρόνια,επειδή κάποιοι εγκληματίες δεν ανέχθηκαν την παρουσία τους και θεώρησαν "επαναστατικό" να τους ρίξουν μερικές μολότωφ!Οι εγκληματίες παραμένουν ασύλληπτοι! Αντίθετα,η Πολιτεία εξάντλησε την αυστηρότητά της στα υπόλοιπα στελέχη του υποκαταστήματος για "πλημμελή εφαρμογή των μέτρων ασφαλείας και πυροπροστασίας".Πάλι καλά! Θα μπορούσαν να τιμωρηθούν και οι πυροσβέστες για "καθυστερημένη παρέμβαση" ή και η εργοδοσία που τόλμησε να "ανοίξει το κατάστημα σε μέρα γενικής απεργίας"...
Στη χώρα των ιδεοληψιών,η πρώτη μας έννοια είναι να τις διασώσουμε.Μπορεί να μη βρήκαμε τους ένοχους,αλλά βρήκαμε μια χαρά εναλλακτικούς "υπεύθυνους" και μάλιστα από την "ιδεολογικά κατάλληλη" ομάδα,τους βδελυρούς τραπεζικούς! Αλίμονο τώρα,αν για τρεις νεκρούς "στοχοποιηθεί" το "λαϊκό κίνημα" ή αμφισβητηθεί η προπατορική του "αθωότητα"!
Είπαμε,οι ιδεοληψίες μας προπαντός...

-Ζηλεύω τους ανθρώπους που έχουν δημιουργικό πνεύμα.Όχι μόνο τους καλλιτέχνες ή τους συγγραφείς,αλλά και τους επιχειρηματίες που πρωτοτυπούν.Για μένα όλοι αυτοί είναι δημιουργοί.Προάγουν την ανθρώπινη ζωή σε κάθε της διάσταση (υλική,πνευματική,αισθητική).Χαίρομαι πολύ που ένας απ'αυτούς κατεβαίνει υποψήφιος ευρωβουλευτής.Είναι αγρότης-επιστήμονας-επιχειρηματίας-δημιουργός.Πρωτοπορεί στον τομέα του και χάρη στην έμπνευσή του παράγεται πλούτος,θέσεις εργασίας και κοινωνική προοπτική.Είναι ο Τάσος Καρκαντζέλης από τη Δράμα,υποψήφιος με "το Ποτάμι" και θα τον σταυρώσω σίγουρα!

-Αυτή την περίοδο διαβάζω το "Ζωή και Πεπρωμένο" του Βασίλι Γκρόσμαν.Χωρίς περιστροφές,πρόκειται για αριστούργημα,ένα απ'τα καλύτερα μυθιστορήματα που έχω διαβάσει.Με επίκεντρο την εποποιία του Στάλιγκραντ,μια εκπληκτική ανατομία της εποχής,των ολοκληρωτικών συστημάτων και της τραγικής μοίρας των ανθρώπων κάτω απ'το ζυγό τους.Ένα μεγαλειώδες έργο που η KGB του "μεταρρυθμιστή" Χρουτσώφ επιχείρησε να κρατήσει λογοκριμένο για διακόσια χρόνια,χωρίς ευτυχώς να το επιτύχει.

-Ένας ακόμη δημιουργός,ο Bruce Meyers,έφτιαξε πριν από πενήντα χρόνια (1964),το απόλυτο όχημα καλοκαιρινής διασκέδασης: το θρυλικό Buggy!
(Το bbc θυμήθηκε τα γενέθλια και αφιερώνει  http://www.bbc.com/autos/story/20140508-dune-buggy-deity).
Παίρνοντας το σασί του σκαραβαίου,εφάρμοσε ένα αμάξωμα από πανάλαφρο fiberglass,πρόσθεσε τέσσερα χωμάτινα λάστιχα και voila! Απλά υλικά και κέφι.Ότι χρειάζεται δηλαδή για τα καλοκαίρια μας.Ευτύχησα να το αποκτήσω σε μινιατούρα της matchbox και ήταν απ'τα αγαπημένα μου.Τα οχήματα μη μαζικής παραγωγής,αναπόφευκτα -λόγω κόστους- δεν απευθύνονται σ'εμάς.Τίποτε όμως δεν μας εμποδίζει να τα ονειρευόμαστε,με φόντο ένα αγαπημένο ηλιοβασίλεμα και το κορίτσι των ονείρων μας μαζί...

9/5/2014

Saturday, May 3, 2014

Ανεπίκαιρα...

-Είναι "άνθρωπος του Μπόμπολα" ο Θεοδωράκης? Κατ'επέκταση είναι "Το ποτάμι" ένα δημιούργημα του συστήματος προορισμένο να εξυπηρετήσει συγκεκριμένα επιχειρηματικά συμφέροντα? Οι ερωτήσεις θα έπρεπε να είναι ρητορικές,εφόσον δεν επιδέχονται επαλήθευσης ή διάψευσης.Με άλλα λόγια,αν μια υπόθεση δεν μπορεί να τεθεί υπό διαδικασία εξακρίβωσης,αν δεν υπάρχουν τεκμήρια αποδεικτικά,πρέπει να παραμένει υπόθεση.Στην Ελλάδα,αυτή η λογική αρχή τελεί υπό αίρεση.Αυτό που ισχύει,είναι πως "κάθε υπόθεση είναι αληθής,εφόσον δεν είναι εφικτή η διάψευσή της"!
Άρα,"ο Θεοδωράκης είναι άνθρωπος του Μπόμπολα" εκτός αν μπορεί να αποδείξει πως...δεν είναι!
Ενδιαφέρον είναι πως τη συλλογιστική αυτή τη μοιράζονται,τόσο οι οπαδοί των θεωριών συνωμοσίας (δεξιοί και αριστεροί),όσο και αρκετοί αυτοπροσδιοριζόμενοι ως "μη συστημικοί",οτιδήποτε κι αν μπορεί ο όρος να σημαίνει.
Τώρα για τον άνθρωπο που πιστεύει πως "μας ψεκάζουν" κάθε προσπάθεια παράθεσης επιχειρημάτων είναι εξ αρχής μάταιη.
Αλλά ο "αριστερός" που υιοθετεί τη θεωρία περί "οργάνου του Μπόμπολα" διαπράττει μια ενδιαφέρουσα αντιμαρξιστική υπέρβαση.Ο Μαρξ θεωρούσε πως τα συμφέροντα εργοδότη και εργαζόμενου είναι εξ αντικειμένου αντίθετα.Εδώ όμως έχουμε μια άποψη που ταυτίζει τα συμφέροντα των δυο.Θεοδωράκης και Μπόμπολας δεν είναι πια ταξικοί αντίπαλοι,αλλά συνεργάτες.
Άραγε βρισκόμαστε σε κενό θεωρίας?
Χμμμ...όχι ακριβώς! Όπως κάθε δόγμα,έτσι και το σοσιαλιστικό,διαθέτει αντιλήψεις καταφυγής για κάθε περίσταση.Ναι μεν ισχύει η μαρξιστική ανάλυση,αλλά,όπως σημείωνε ο Λένιν,"δεν είναι η συνείδηση του ανθρώπου αυτή που διαμορφώνει το κοινωνικό του είναι,αλλά το αντίστροφο"! Άρα,πατώντας στη λενινιστική ανάλυση,ο Θεοδωράκης,όντας πολλά χρόνια "αστός" (βλ."εύπορος") διαμόρφωσε μια αστική συνείδηση κι έτσι,δε λογίζεται πια "ταξικά αντίθετος" στους αστούς αλλά φίλα προσκείμενος!
Βέβαια,η παραδοχή αυτή,δημιουργεί άλλου τύπου προβλήματα στη "θεωρία" αφού έμμεσα επιβεβαιώνει τη δυνατότητα "ταξικής κινητικότητας".Τη δυνατότητα του καθενός μας δηλαδή να υπερβεί την κοινωνική του τάξη είτε προς "τα επάνω",είτε προς "τα κάτω".Αν όμως είναι έτσι,τότε η μαρξιστική ανάλυση που περιγράφει μια στατική κοινωνία προλετάριων και αστών,χρειάζεται γενική αναθεώρηση.Ασφαλώς δεν μπορεί κάτι τέτοιο να διέφυγε της αντίληψης του Λένιν,άλλο αν προτίμησε να μην το αναλύσει περαιτέρω...

-Στο μεταξύ,το ευρωφηφοδέλτιο που παρουσίασε "το Ποτάμι",είναι με διαφορά το καλύτερο από όσα υπάρχουν.Κοιτάς τα ονόματα και δυσκολεύεσαι να διακρίνεις κάποιον/κάποια ανεπαρκή,αποτυχημένο στον τομέα του ή παράγωγο του κομματικού σωλήνα.Πραγματικά εντυπωσιακό (ασφαλώς όχι τέλειο)!

-Θα πει κανείς "και τι έγινε,δηλαδή,σημασία δεν έχουν τα πρόσωπα,αλλά οι πολιτικές"!
Η αντίληψη αυτή,μαρξιστογενής επίσης,με βρίσκει εντελώς αντίθετο.Το πρόσωπο έχει τεράστια σημασία.Ο άνθρωπος δεν είναι ένα ανελεύθερο ενεργούμενο των ιδεολογιών ή του κάθε ιερατείου,μολονότι ασφαλώς υπάρχουν και πολλοί τέτοιοι.Εκτός όμως από τα "ανθρωπάκια" που περιέγραψε ο Τσίρκας στις "Ακυβέρνητες Πολιτείες",υπάρχουν οι άνθρωποι που διαθέτουν αυτονομία σκέψης,ευθυκρισία και τόλμη.Κοινώς,οι άνθρωποι που αγαπούν την ελευθερία! Δε θα ήταν δυνατή καμία αφηρημένη σύλληψη της ελευθερίας,αν δεν υπήρχαν ελεύθεροι άνθρωποι.Οι άνθρωποι γεννούν τις ιδέες,όχι το αντίθετο.Κι αν για κάποιες στιγμές οι ίδιοι πέφτουν θύματα των ιδεοληψιών τους,οι ίδιοι πάλι έχουν το ηθικό σθένος να γυρίσουν σελίδα!
Τεράστια σημασία λοιπόν έχουν τα πρόσωπα! Και "το Ποτάμι",έχει προσελκύσει εξαιρετικά!

-Πριν λίγο,έκανα ένα test στο διαδίκτυο για να προσανατολίσω την ιδεολογία μου σε σχέση με τα υπάρχοντα κόμματα,ώστε να διαλέξω ποιο είναι πιθανότερο να ψηφίσω.Όσοι ενδιαφέρονται,μπορούν να το κάνουν  εδώ http://www.euvox.eu/index.php?con=gr&pin=124178297526&sn=em&lang=english#.U2OWhmO2EKw.gmail. Στη θεωρία λοιπόν βγήκα 75% συμβατός με τη "δράση".Από την οποία αποχώρησα πριν ένα μήνα,λόγω πολιτικών διαφωνιών... Άλλη μια απόδειξη της σημασίας των προσώπων στην πολιτική!

-Υπάρχουν φιλελεύθεροι στο "Ποτάμι"? Ασφαλώς και υπάρχουν,προσωπικά γνωρίζω μερικούς.Τους ξεχωρίζει κανείς εύκολα.Κάποιοι κινούνται κόντρα στο ρεύμα,σαν τους σολωμούς,κάποιοι ψάχνονται σε δεξιά ρυάκια περιμένοντας την κατάλληλη στιγμή να μπουν στον ποταμό,άλλοι στέκονται κάτω απ'τις γέφυρες αναποφάσιστοι ακόμη αν θα παραμείνουν στη σκιά ή θα ξανοιχτούν.Για να μην πω για όσους είναι ακόμη πάνω στις γέφυρες κι έχουν ήδη πάρει θέση κατάδυσης στον ποταμό.
Ενδιαφέροντες τύποι: river liberals!
"Riverals"...

Καλό Σαββατοκύριακο!

3/5/2014