Total Pageviews

Tuesday, December 23, 2014

Ώρες ευθύνης

Στην πολιτική,κατά τη γνώμη μου,υπάρχουν δυο σημαντικές συνιστώσες σε ο'τι έχει να κάνει με το περιεχόμενο κάθε ιδεολογικής επιλογής.
Η πρώτη σχετίζεται με την οικονομική αντίληψη κάθε ιδεολογικού χώρου.Πως αντιλαμβάνεται αυτός την οικονομία,πως αποτιμά το ρόλο της στην ανθρώπινη ζωή,πως πιστεύει ότι παράγεται ο πλούτος,αν έχουν σημασία οι διαδικασίες παραγωγής του και,συνακόλουθα,ποιες πρέπει να είναι οι προτεραιότητες των οικονομικών μας επιλογών.
Η δεύτερη σχετίζεται με μια ευρύτερη αντίληψη πολιτικής συμπεριφοράς,θα την ονόμαζα "γεωστρατηγική",υπό την έννοια πως έχει να κάνει με όσα συνιστούν τις διπλωματικές επαφές.Πως αξιολογούνται αυτές,κατά πόσον γίνονται αποδεκτοί οι αξιακοί κώδικες που τις διέπουν,ποια ευρύτερα συστήματα συμμαχιών προκρίνονται και ποια απορρίπτονται και,κατά συνέπεια,με ποιους επιλέγουμε πολιτικές συνεργασίες και ποιους αποκλείουμε ως πολιτικά μη συμβατούς με εμάς.

Οι δυο συνιστώσες δεν είναι ξένες μεταξύ τους,κάθε άλλο: η μια προϋποθέτει την άλλη σε βαθμό απόλυτο.Κάθε οικονομική δραστηριότητα χρειάζεται ένα συγκεκριμένο πολιτικό περιβάλλον για να εκδηλωθεί.Αλλά και κάθε γεωστρατηγική ανάλυση χρειάζεται τους πόρους που θα προκύψουν από μια επιτυχημένη οικονομική πολιτική.
Αν θα έπρεπε να ιεραρχήσω-έστω οριακά-τις δυο παραμέτρους,θα έδινα μια οριακή αλλά σαφή προτεραιότητα στη γεωστρατηγική.Το πολιτικό περιβάλλον προηγείται,η οικονομική ανάπτυξη έπεται.Πολιτικές κοινωνίες έσχατης ένδειας υφίστανται (αν και φυσικά δεν είναι διόλου αξιοζήλευτες).Αντίθετα,οικονομική ανάπτυξη δίχως πολιτικό περιβάλλον που να την εγγυάται,δεν υπάρχει (υπάρχει μόνο η μικρής κλίμακας διαπροσωπική ανταλλακτική οικονομία).
Ασφαλώς ο ιδανικός συνδυασμός είναι η αρμονική συνύπαρξη και των δυο: Πολιτεία που να εγγυάται τους οικονομικούς θεσμούς της ελεύθερης αγοράς και οικονομική ανάπτυξη που να
ενισχύει τη θέση των πολιτών και να εμπεδώνει τη σημασία των Πολιτειακών θεσμών στη συνείδησή τους.

Ασφαλώς υπάρχουν και άλλα ζητήματα που απασχολούν τα κόμματα και τους πολίτες.Η δημοκρατική διαδικασία είναι αμφίδρομη: τα κόμματα οφείλουν να ακούν τους πολίτες προκειμένου να διαμορφώσουν τις θέσεις τους,διαφορετικά δεν πρόκειται να κερδίσουν την εμπιστοσύνη τους.
Δεν έχουν σημασία μόνο τα οικονομικά/γεωστρατηγικά προτάγματα,αλλά και εκατοντάδες άλλα.Οτιδήποτε απασχολεί την καθημερινότητα του ψηφοφόρου,αποτελεί δυνητικά πολιτικό αίτημα προς ικανοποίηση.Τα κόμματα προσπαθώντας να παρακολουθήσουν αυτόν τον εξατομικευμένο κυκεώνα επιθυμιών,αναγκαστικά καταφεύγουν στην ασάφεια.Δεν μπορεί να γίνει διαφορετικά.Από τα εκατομμύρια διαφορετικών και συχνά αντικρουόμενων μεταξύ τους αιτημάτων,είναι αδύνατον να προκύψει συγκεκριμένη πολιτική πρόταση!
Το κομματικό παιχνίδι έχει και στοιχεία ψυχολογίας,διαχείρισης των μαζών,οραματικής προβολής,αισθητικής υπεροχής,διαφήμισης,συγκινησιακής φόρτισης,συμβολισμών κ.α
Μπορεί το πλήθος των παραμέτρων της πολυκομματικής δημοκρατίας να εγείρει ζητήματα αξιοπιστίας της στη συνείδηση πολλών,είναι ωστόσο αναμφίβολα προτιμότερη από την "ενός ανδρός αρχή".

Επιστρέφοντας στο θέμα μου,το ερώτημα που πρέπει να απαντήσω είναι,με βάση τις δικές μου προτεραιότητες στην οικονομία και γεωστρατηγική,τι θα ψηφίσω αύριο;

Υπάρχει κομματικός φορέας στοιχειώδους πολιτικής απήχησης με φιλελεύθερες οικονομικές αντιλήψεις; Όχι,δυστυχώς!
Πρέπει να συμφιλιωθούμε με το γεγονός πως οι κρατούσες οικονομικές αντιλήψεις στη χώρα,εντάσσονται στη μεγάλη σχολή του κρατισμού και ποικίλουν μόνο ως προς την ένταση του κρατισμού από σοσιαλδημοκρατικές/συντηρητικές έως καθαρά κομμουνιστικές!
Σε ένα ευρύτερο πλαίσιο,η Ελληνική κοινωνία διακρίνεται από μια απέχθεια προς τις φιλελεύθερες αντιλήψεις: η επιχειρηματικότητα έχει δαιμονοποιηθεί, η ατομική ευθύνη δεν αναγνωρίζεται-αντίθετα χάνεται στις επικλήσεις περί συλλογικών ευθυνών-, η ανεκτικότητα στο διαφορετικό αναζητείται μάταια,η καινοτομία αντιμετωπίζεται καχύποπτα,όπως και κάθε μεταβολή που επιφέρει ενώ,οτιδήποτε αμφισβητεί το ρόλο της παράδοσης προσλαμβάνεται ως απειλή!
Συνεπώς ο φιλελευθερισμός,ως πολιτικοοικονομική πρόταση έχει περιορισμένη απήχηση στο Ελληνικό κοινό! Τα όποια φιλελεύθερα πολιτικά μορφώματα φυτοζωούν μεταξύ σεχταρισμού και γραφικότητας.

Σε επίπεδο "γεωστρατηγικής" αντίληψης,υπάρχει τουλάχιστον κάποια στοιχειώδης προοπτική;
Υπάρχουν πολιτικοί φορείς που να αποδέχονται την ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας και όσα αυτή συνεπάγεται σε πολιτικό/οικονομικό/θεσμικό επίπεδο; Διάκριση εξουσιών,κοσμική ανεξίθρησκη Πολιτεία,διοικητικός εκσυγχρονισμός,αδιαμφισβήτητο κοινοβουλευτικό πνεύμα,σεβασμός των ατομικών δικαιωμάτων και των μειονοτήτων,για να αναφέρω ενδεικτικά ορισμένα μόνο χαρακτηριστικά της ευρωπαικής κουλτούρας,αποτελούν άραγε αξίες κοινές και για εμάς ή τουλάχιστον για κάποιον πολιτικό φορέα ικανής απήχησης;
Η απάντηση εδώ είναι πιο περίπλοκη.
Θεωρητικά,η μεγάλη πλειοψηφία των Ελλήνων και των κομμάτων που τους εκπροσωπούν,αποδέχονται την ένταξή τους στο ευρωπαϊκό σύστημα αξιών.
Την ίδια στιγμή όμως,οι έμπρακτες ενστάσεις που εγείρουν,απέναντι σε σειρά προαπαιτούμενων εξευρωπαϊσμού,καθιστούν προβληματική την ουσιαστική ταύτιση της χώρας με τα ευρωπαϊκά Πολιτειακά πρότυπα.
Στην Ελλάδα,το Σύνταγμα προβλέπει "επικρατούσα θρησκεία" και ως εκ τούτου,ο ρόλος της Ορθόδοξης εκκλησίας είναι θεσμικά ενισχυμένος και υπέρτερος έναντι των άλλων δογμάτων.
Το εγχείρημα του διοικητικού εκσυγχρονισμού σκοντάφτει στη δαιδαλώδη γραφειοκρατία,το πολύπλοκο νομικό καθεστώς και την παράδοση των πελατειακών σχέσεων που συντηρεί ο κομματισμός.
Οι μειονότητες υφίστανται διακρίσεις εθνοτικού και θρησκευτικού τύπου,η ελευθερία καλλιτεχνικής έκφρασης και λόγου συχνότατα αμφισβητείται,υπάρχει ευρέως διαδεδομένη διαφθορά και αμφισβήτηση της Αρχής του Νόμου.
Το ίδιο το κοινοβουλευτικό σύστημα,ειδικά μετά την οικονομική κρίση των τελευταίων ετών,έχει απαξιωθεί στη συνείδηση ικανής μερίδας του πληθυσμού.
Η σχέση της χώρας με την Ευρώπη,η θέση της στον μεταξύ των κρατών του Δυτικού κόσμου,δεν αποτελεί αυτονόητη επιλογή,αντίθετα τίθεται υπό αμφισβήτηση,από σημαντικό μέρος των πολιτών και των κομμάτων.
Μεγάλη τέλος μερίδα των κομμάτων,ενθαρρύνει και καλλιεργεί πρακτικές ανομίας,περιφρόνησης των θεσμών και συγκρουσιακής κουλτούρας απέναντι σε καθημερινές εκφράσεις της λειτουργίας των οργάνων της Πολιτείας.
Συνεπώς και στο "γεωστρατηγικό" επίπεδο,τα δεδομένα είναι θολά.
Η ειδοποιός διαφορά,σε σχέση με την οικονομία,είναι πως στον τομέα της γεωστρατηγικής οι έχοντες φιλοδυτική αντίληψη μοιάζουν διατεθειμένοι να την υπερασπιστούν ενεργότερα.
Στην οικονομία οι μεταρρυθμίσεις μπορεί να σέρνονται,αλλά η γεωπολιτική θέση της χώρας στο Δυτικό κόσμο και τους θεσμούς του (ΕΕ,ΝΑΤΟ) μοιάζουν να κινητοποιούν έναν πολιτικά σημαντικότερο όγκο ενδιαφερομένων.


Έτσι λοιπόν,το κομματικό παιχνίδι σήμερα,διεξάγεται με όρους γεωπολιτικής.
Ακόμη και οι οικονομικές προτάσεις των κομμάτων,όσες ξεφεύγουν από τη γραφικότητα,είναι στην ουσία προτάσεις γεωπολιτικής οπτικής: τα δυο μεγάλα κόμματα διαγκωνίζονται ποιο απ'τα δυο θα επιτύχει καλύτερη διαπραγμάτευση με τους δανειστές της χώρας! Η διπλωματική ικανότητα,ως πρόταση οικονομικής ανάπτυξης δηλαδή...
Μοιάζει παράδοξο η κομματική αντιπαράθεση στην Ελλάδα να διεξάγεται σήμερα με όρους ψυχρού πολέμου,τη στιγμή που αυτός έληξε πριν 25 χρόνια.Το φαινόμενο όμως εξηγείται από την παραδοσιακή υστέρηση της χώρας στην πρόσληψη των διεθνών μεταβολών και τη διχοστασία της ανάμεσα στην ταυτόχρονη αποδοχή της καπιταλιστικής ευδαιμονίας από τη μια και της αριστερής κουλτούρας από την άλλη.
Επέστη η στιγμή της βίαιης ωρίμανσης και οι πολίτες καλούνται να επιλέξουν: είτε με τον Che, είτε με την Google! Η πρώτη επιλογή αποκλείει την άλλη,η δεύτερη αντίθετα μπορεί να εμπεριέχει και την πρώτη! Μόνο που αυτό,πρέπει επιτέλους να το συνειδητοποιήσει ο μέσος Έλληνας ο οποίος ανατράφηκε μαθαίνοντας να αποστρέφεται το σύστημα αξιών που ήταν υπεύθυνο για την ευδαιμονία των τελευταίων πενήντα χρόνων της ιστορίας του! Η ζωή,κάποια στιγμή,δίνει τέλος στις αντιφάσεις,τουλάχιστον στις πιο εξόφθαλμες...

Μέσα σ'αυτό το ζοφερό τοπίο,οι επιλογές που έχει ένας φιλελεύθερος είναι περιορισμένες και θα τις περιέγραφα συνθηματολογικά ως εξής: "όσο το δυνατόν λιγότερος κρατισμός,όσο το δυνατόν περισσότερη Δύση"!
Προσωπικά,έχω πάψει να διαβάζω προγραμματικές θέσεις,τις βαριέμαι αφόρητα.
Μου αρκούν συγκεκριμένες απόψεις κορυφαίων στελεχών για να αντιληφθώ τις προτάσεις των κομμάτων στα δυο προαναφερθέντα καίρια,κατά την εκτίμησή μου,ζητήματα: ποιος ζητά λιγότερο κράτος και ποιος ομνύει στον κρατισμό; Ποιος επιδιώκει συμπόρευση και ποιος σύγκρουση με τους Ευρωπαίους εταίρους και τους δυτικούς συμμάχους;

Από τις απαντήσεις στα δυο αυτά ερωτήματα,θα κριθεί και η ψήφος μου,η οποία ασφαλώς δε συνεπάγεται κομματική ένταξη πουθενά και δίνεται με επίγνωση των ορίων της και υπό το πνεύμα του "μη χείρονος βελτίστου".

Οι φιλελεύθεροι μέχρι στιγμής,έχουμε χάσει το τρένο της ικανής πολιτικής εκπροσώπησης.Φτάσαμε πολύ κοντά τον Ιούνιο του 2012,αλλά αποτύχαμε.Μπορεί να μη μας ικανοποιεί κανένα απ'τα υπάρχοντα πολιτικά σχήματα,αλλά υπάρχουν διακυβεύματα τα οποία δεν μπορούν να μας αφήνουν αδιάφορους.Κι αν οι οικονομικές μεταρρυθμίσεις μοιάζουν με θέατρο του παραλόγου,η θέση της χώρας στο δυτικό κόσμο και τις αξίες του πρέπει να είναι για μας αδιαπραγμάτευτη! Έστω ως ελάχιστο προαπαιτούμενο προκειμένου να...συνεχίσουμε να ζητάμε τις μεταρρυθμίσεις που πρέπει να γίνουν στην οικονομία!
Επαναφέρω την αρχική μου εκτίμηση: δίχως αξιόπιστο θεσμικό πολιτικό πλαίσιο,δεν μπορεί να υπάρξει οικονομία της αγοράς! Και τέτοιο πολιτικό πλαίσιο,μόνο παραμένοντας στη χορεία των κρατών του δυτικού κόσμου,μπορούμε να ελπίζουμε βάσιμα πως θ'αποκτήσουμε κάποια στιγμή.
Η άλλη γεωπολιτική επιλογή,αποτελεί κατά τη γνώμη μου,καθολική οπισθοδρόμηση σε πολιτικά και οικονομικά υποδεέστερες κοινωνίες.
Εκτιμώ πως αυτή η πρόκληση,δεν πρέπει να μας αφήνει ασυγκίνητους...


23/12/2014





Saturday, December 6, 2014

Μηνολόγιο

-Τα "ετήσια μετεκπαιδευτικά μαθήματα στο Σακχαρώδη Διαβήτη" που διοργάνωνε το "Ιπποκράτειο",τα πρωτοπαρακολούθησα όταν ήμουν ακόμη ειδικευόμενος.Οι δυο καθηγητές που τα επιμελούνταν, ο Παναγιώτης Χριστακόπουλος και ο -αείμνηστος πια- Βάσος Καραμάνος,είχαν ένα σπάνιο χάρισμα.Δε διακρίνονταν μόνο για την εξαιρετική τους κατάρτιση στο γνωστικό τους τομέα (αυτό είναι κάτι που το συναντάς σε αρκετούς ανθρώπους,καθηγητές ή μη),ούτε ήταν απλά εξαιρετικοί μεταδότες των γνώσεών τους στο κοινό (αυτό το χάρισμα το έχουν αρκετοί ομιλητές).
Είχαν επιπλέον,ευρύτητα παιδείας,την οποία μπορούσες να αντιληφθείς σε κάθε τους έκφραση: άριστη χρήση της Ελληνικής γλώσσας,εύστοχες παραπομπές σε γνωστικά αντικείμενα άλλων επιστημών,δομημένο συλλογισμό,κριτική οξύνοια.
Ο Χριστακόπουλος,πιο οικείος,πιο εκλαϊκευμένος,δίχως ποτέ να είναι ρηχός (κάθε άλλο),μιλούσε με γλαφυρότητα και διάνθιζε την ομιλία του με αυτοσχεδιασμούς που πρόδιδαν βαθύτερες ανησυχίες. Σαν παθολόγος,σε κέρδιζε αμέσως για τον απλούστατο λόγο πως γνώριζε φυσιολογία. Για τους μη-ιατρούς,πρέπει να σημειώσω πως η φυσιολογία είναι η κορωνίδα της παθολογίας,όπως αντίστοιχα η ανατομική είναι αυτή της χειρουργικής. Ο Π.Χ περιέγραφε τους παθοφυσιολογικούς μηχανισμούς του διαβήτη και σε γοήτευε: ήταν Παθολόγος!
Ο Καραμάνος,είχε πάντοτε πιο επίσημο λόγο,με λιγότερες παρεκβάσεις,αλλά με στέρεα επιχειρηματολογία και τεκμηρίωση που ήταν μάλλον αδύνατον να αμφισβητήσεις.Επιπλέον,απέπνεε ως παρουσία μια φυσική ευγένεια,μια μειληχιότητα,μια αληθινή αρχοντιά που σπάνια συναντά κανείς σήμερα.
Οι δυο μαζί συνέθεταν ένα εκπληκτικό δίδυμο: σε γοήτευαν,σε ενθουσίαζαν και συχνά σε συγκινούσαν! Προσωπικά,μου υπενθύμιζαν κάθε φορά για ποιους λόγους αγάπησα την ιατρική! Αυτό δε,το θεωρώ μέγιστο επίτευγμά τους,γιατί καθώς τα χρόνια περνούν και ο ακαδημαϊκός οραματισμός δίνει τη θέση του στην αγωνία της επιβίωσης,είναι εξαιρετικά δύσκολο να κρατήσεις μέσα σου ζωντανή τη φλόγα της εξιδανίκευσης. Αυτοί,σ'εμένα τουλάχιστον, το κατόρθωναν και τους ευγνωμονώ ως ανθρώπους περισσότερο απ'όσο τους υπολήπτομαι ως καθηγητές (και ήταν Καθηγητές με κεφαλαίο "Κ"...)!
Όλα αυτά τα θυμήθηκα σήμερα,στην ετήσια συνάντηση που γίνεται πια υπό την επιμέλεια των διαδόχων τους. Ας θεωρηθούν ελάχιστος φόρος τιμής σε δυο υπέροχους Ιατρούς και ευλαβικό μνημόσυνο στον αποδημήσαντα Βάσο Καραμάνο...


-Νοέμβρης μήνας,προεόρτια χειμώνα.
Τα νεκρά φύλλα ("les feuilles mortes") του Jacques Prevert τα παίρνει ο άνεμος κι "Ω,μη ρωτάς που πάνε" έγραφε ο Τάσος Λειβαδίτης.
Νυχτώνει νωρίς κι όταν κάνει κρύο,μπορείς πιο εύκολα,στην ερημιά να διακρίνεις τους "νυχτολάτες" του Καρούζου: έναν τέτοιο αντίκρισα απόψε,τυλιγμένο στο παλτό του να κρατάει μια πλαστική σακούλα και να μονολογεί. Κανείς δεν ξέρει τι έλεγε,ποια φαντάσματα ξόρκιζε,ποιες μνήμες επούλωνε.Είμαστε όλοι εύθραυστοι,σα φύλλα του φθινοπώρου.Η θαλπωρή του σπιτιού μας ξεγελάει κι ούτε που φανταζόμαστε πως ένα τίποτε αρκεί για να γίνουμε άθυρμα του ανέμου και της νύχτας.
Κράτα γερά φίλε μου και φύλαγε μια γωνιά μέσα σου για τους απόκληρους του κόσμου...

-Πάνε μέρες τώρα,που ένας φυλακισμένος κάνει απεργία πείνας διεκδικώντας την ικανοποίηση ενός αιτήματός του. Πάνε μέρες τώρα που πάνω σ'αυτό το αίτημα,έχει αναπτυχθεί μια παρωδία πολιτικής εκμετάλλευσης,με βασικό της συστατικό το μίσος.Μίσος για όσα έχουμε,όσα θα θέλαμε ν'αποκτήσουμε κι η έλλειψή τους μας βασανίζει,όσα μας περιβάλλουν και όσα νιώθουμε πως εκπροσωπούν,όσα σκεφτόμαστε,εισπράττουμε,αισθανόμαστε. Με λίγα λόγια,μίσος για τη ζωή την ίδια!  Ο Ντοστογιέφσκι ψηλάφισε στους "Δαιμονισμένους" του αυτό το παράφορο μίσος για τη ζωή κι η Ayn Rand το ενέταξε στην αποκρουστική anti-life αντίληψη σκέψης.
Νιώθω βαθιά αποστροφή για τις ιδεολογίες του μίσους! Μισώ το μίσος που εκπέμπουν και καλλιεργούν! Λυπάμαι τους νέους ανθρώπους που εγκλωβίζονται σ'αυτές,χωρίς επιστροφή.
Χρέος μου να βρίσκω αντίδοτο στο δηλητήριο της σκέψης,τουλάχιστον για όσους αγαπώ.

-Τ' αι Νικόλα σήμερα. Γιορτάζουν οι συνονόματοι κι οι θαλασσινοί. Γιορτάζουμε κι εμείς που η ψυχή μας είναι θάλασσα. Θάλασσα βαθιά,ακυβέρνητη,σκοτεινή μα και κάποτε ηλιόλουστη.Συχνά αγριεμένη,λυσσομανά να πνίξει τα καράβια,να τσακίσει τα στεριανά βράχια,να επιβάλλει τη σιωπή του υδάτινου τάφου.Κι άλλες φορές αναποφάσιστη,απέναντι στον ναυαγό καταμεσής της,ν'ανακαλύπτει το αλλόκοτο αίσθημα της συμπόνιας,τη "μόνη δικαιολογία της ύπαρξης" κατά το Lautreamont.Τότε είναι που ακουμπάει τα ναυαγισμένα κορμιά στοργικά στις αμμουδιές. Κι αφήνει δίπλα τους αστερίες και πέρλες,που λαμποκοπούν...
Σκοτεινή κάθε νύχτα,συνομιλήτρια της αστρικής σιωπής.
Κι αλμυρή πάντα,σαν ανθρώπινο δάκρυ...

Το ποίημα του Σεφέρη,είναι ο καλύτερος επίλογος

Οι γάτες τ’ Αϊ-ΝικόλαΣεφέρης Γιώργος
Εκτύπωση
Τον δ’ άνευ λύρας όμως υμνωδεί
θρήνον Ερινύος
αυτοδίδακτος έσωθεν
θυμός, ου το παν έχων
ελπίδος φίλον θράσος.
ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ, 990 επ.

«Φαίνεται ο Κάβο-Γάτα...», μου είπε ο καπετάνιος
δείχνοντας ένα χαμηλό γιαλό μέσα στο πούσι
τ’ άδειο ακρογιάλι ανήμερα Χριστούγεννα,
«... και κατά τον Πουνέντε αλάργα το κύμα γέννησε την Αφροδίτη·
λένε τον τόπο Πέτρα του Ρωμιού.
Τρία καρτίνια αριστερά!»
Είχε τα μάτια της Σαλώμης η γάτα που έχασα τον άλλο χρόνο
κι ο Ραμαζάν πώς κοίταζε κατάματα το θάνατο,
μέρες ολόκληρες μέσα στο χιόνι της Ανατολής
στον παγωμένον ήλιο
κατάματα μέρες ολόκληρες ο μικρός εφέστιος θεός.
Μη σταθείς ταξιδιώτη.
«Τρία καρτίνια αριστερά» μουρμούρισε ο τιμονιέρης.

...ίσως ο φίλος μου να κοντοστέκουνταν,
ξέμπαρκος τώρα
κλειστός σ’ ένα μικρό σπίτι με εικόνες
γυρεύοντας παράθυρα πίσω απ’ τα κάδρα.
Χτύπησε η καμπάνα του καραβιού
σαν τη μονέδα πολιτείας που χάθηκε
κι ήρθε να ζωντανέψει πέφτοντας
αλλοτινές ελεημοσύνες.

«Παράξενο», ξανάειπε ο καπετάνιος.
«Τούτη η καμπάνα ―μέρα που είναι―
μου θύμισε την άλλη εκείνη, τη μοναστηρίσια.
Διηγότανε την ιστορία ένας καλόγερος
ένας μισότρελος, ένας ονειροπόλος.

»Τον καιρό της μεγάλης στέγνιας,
―σαράντα χρόνια αναβροχιά―
ρημάχτηκε όλο το νησί·
πέθαινε ο κόσμος και γεννιούνταν φίδια.
Μιλιούνια φίδια τούτο τ’ ακρωτήρι,
χοντρά σαν το ποδάρι ανθρώπου
και φαρμακερά.
Το μοναστήρι τ’ Αϊ-Νικόλα τό ειχαν τότε
Αγιοβασιλείτες καλογέροι
κι ούτε μπορούσαν να δουλέψουν τα χωράφια
κι ούτε να βγάλουν τα κοπάδια στη βοσκή·
τους έσωσαν οι γάτες που αναθρέφαν.
Την κάθε αυγή χτυπούσε μια καμπάνα
και ξεκινούσαν τσούρμο για τη μάχη.
Όλη μέρα χτυπιούνταν ώς την ώρα
που σήμαιναν το βραδινό ταγίνι.
Απόδειπνα πάλι η καμπάνα
και βγαίναν για τον πόλεμο της νύχτας.
Ήτανε θαύμα να τις βλέπεις, λένε,
άλλη κουτσή, κι άλλη στραβή, την άλλη
χωρίς μύτη, χωρίς αυτί, προβιά κουρέλι.
Έτσι με τέσσερεις καμπάνες την ημέρα
πέρασαν μήνες, χρόνια, καιροί κι άλλοι καιροί.
Άγρια πεισματικές και πάντα λαβωμένες
ξολόθρεψαν τα φίδια μα στο τέλος
χαθήκανε· δεν άντεξαν τόσο φαρμάκι.
Ωσάν καράβι καταποντισμένο
τίποτε δεν αφήσαν στον αφρό
μήτε νιαούρισμα, μήτε καμπάνα.
Γραμμή!
            Τι να σου κάνουν οι ταλαίπωρες
παλεύοντας και πίνοντας μέρα και νύχτα
το αίμα το φαρμακερό των ερπετών.
Αιώνες φαρμάκι· γενιές φαρμάκι».
«Γραμμή!» αντιλάλησε αδιάφορος ο τιμονιέρης.

Τετάρτη, 5 Φεβρουαρίου 1969

Μη σταθείς ταξιδιώτη...
Γραμμή...


6/12/2014