Total Pageviews

Wednesday, November 25, 2015

Η νέα αντιδυτική συμμαχία

Μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο,η δυναμική των πραγμάτων ευνόησε τη διαδικασία απο-αποικιοποίησης. Οι πρώην αποικίες διεκδικούσαν το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση,στην εθνική ανεξαρτησία,στην αποτίναξη της αλλότριας ηγεμονίας.Το πολιτικό αυτό αίτημα το ευνοούσε αφενός μεν η οικονομικο-στρατιωτική εξάντληση των πρώην αποικιακών δυνάμεων (Βρετανίας,Γαλλίας,Ολλανδίας,Πορτογαλίας,Βελγίου,Γερμανίας κατά κύριο λόγο),αφετέρου δε η δυναμική της επιθμίας αυτοδιάθεσης των λαών την επαύριο της φονικότερης διεθνούς σύρραξης που γνώρισε η ανθρωπότητα,αλλά και ο κοινωνικός-πολιτικός-πληθυσμιακός δυναμισμός των πρώην αποικιών.Ασφαλώς ρόλο έπαιξαν και οι δυναμικοί ηγέτες που εξέφρασαν τον αντιαποικιακό αγώνα (Νεχρού,Χο Τσι Μινχ,Νκρούμα,Μπεν Μπελά,Λουμούμπα,Σουκάρνο κ.α).

Ο αντιαποικιακός αγώνας,πέρα από το αναμφισβήτητα δίκαιο αίτημα της αυτοδιάθεσης που εξέφρασε,είναι σημαντικό να τονιστεί ότι διεξάχθηκε μέσα σε ένα ευρύτερο γεωστρατηγικό περιβάλλον στο οποίο δέσποζε ο ψυχρός πόλεμος. Από τη μια μεριά η Δύση με τις ευρωπαϊκές δημοκρατίες πολιτικο-οικονομικο-στρατιωτικά εξουθενωμένες και ηθικά ένοχες λόγω του αποικιοκρατικού τους παρελθόντος,από την άλλη μεριά η αναδυόμενη υπερδύναμη της ΕΣΣΔ με την ηθική λάμψη της νικήτριας των ναζί και το όραμα ενός άλλου κόσμου δίχως "εκμετάλλευση του ανθρώπου απ'τον άνθρωπο",να θερμαίνει τους οραματισμούς εκατομμυρίων ανθρώπων όπου γης.Το ισοζύγιο έκλινε δραματικά υπέρ των σοβιετικών και μόνο το ηθικό και υλικό κύρος των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής κατόρθωνε να αποτρέπει την απόλυτη πολιτική επικυριαρχία της ΕΣΣΔ στη μεταπολεμική Ευρώπη.

Αν ωστόσο,στον Ευρωπαϊκό χώρο,είχε επιτευχθεί μια διευθέτηση,ένα modus operandi μεταξύ ΕΣΣΔ και Δύσης,βασισμένο σε μια αντίληψη γεωστρατηγικής ισορροπίας,στον υπόλοιπο κόσμο το πεδίο αντιπαράθεσης παρέμενε ανοιχτό.Οι σοβιετικοί ορθά διέγνωσαν μια πρώτης τάξης ευκαιρία να διευρύνουν τα όρια της γεωστρατηγικής τους επιρροής υποστηρίζοντας λόγω και έργω τα αντιαποικιοκρατικά κινήματα του αναπτυσσόμενου κόσμου.Διόλου τυχαία,τα κομμουνιστικά κόμματα πρωτοστάτησαν στον αντιαποικιακό αγώνα και η αντίληψη του σοσιαλιστικού διεθνισμού υποχώρησε μπροστά στο αίτημα της εθνικής αυτοδιάθεσης.Η στράτευση των τοπικών ΚΚ στον αντιαποικιοκρατικό αγώνα είχε δύο άμεσα πλεονεκτήματα: αφενός μεν διεύρυνε την πολιτική τους επιρροή στο γηγενή πληθυσμό (η "εθνική απελευθέρωση" είναι πιο εύληπτος όρος από την "κοινωνική χειραφέτηση"),αφετέρου δε εξυπηρετούσε τις γεωπολιτικές επιδιώξεις των σοβιετικών.Τα ΚΚ δηλαδή ενίσχυαν την πολιτική τους δύναμη ως αντιαποικιοκρατικοί σχηματισμοί,αλλά και εξυπηρετούσαν τη μεγάλη σοσιαλιστική πατρίδα που διεύρυνε το ζωτικό χώρο  επιρροής της.
Η λογική συνέπεια της πολιτικής αυτής υπήρξε η ένταξη των απελευθερωμένων πρώην αποικιών στη σοβιετική σφαίρα επιρροής.Στις δεκαετίες του '60 και του '70,τα περισσότερα νέα κράτη-πρώην αποικίες,πολιτεύονταν φιλικά προς την ΕΣΣΔ,εισήγαγαν τεχνογνωσία και πολιτικό management από τους σοβιετικούς ή ήταν άμεσα προσκολλημένα στο κομμουνιστικό στρατόπεδο.
Αν εξαιρέσει κανείς την Ινδία,η οποία διαθέτει αυτόνομη δυναμική,τα περισσότερα Αφρικανικά κράτη,οι χώρες της Μέσης Ανατολής και της ΝΑ Ασίας,υπήρξαν για μεγάλο χρονικό διάστημα περιοχές στις οποίες το σοβιετικό πολιτικό μοντέλο ήταν προνομιακό.

Στη Δύση,το ζήτημα της απο-αποικιοποίησης,όπου δεν σκόνταφτε στα εθνικιστικά ένστικτα των θιγόμενων χωρών,αντιμετωπίστηκε μα ανάμικτη διάθεση.Η καθαρή φιλελεύθερη αντίληψη που πρόκρινε το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης των λαών,υποστήριξε των αντιαποικιακό αγώνα.Οι σοσιαλιστές έκαναν το ίδιο.Οι κομμουνιστές όπως ήταν λογικό,συντάχθηκαν με τη σοβιετική πολιτική.Οι συντηρητικοί οπαδοί του "εθνικού μεγαλείου του παρελθόντος", αντιμετώπισαν με αμήχανη αντιπάθεια τις εξελίξεις,αλλά το γεωπολιτικό τσουνάμι της εποχής ήταν συντριπτικό.
Πόσοι όμως διείδαν,πίσω από τον αγώνα για αυτοδιάθεση των πρώην αποικιών,τις απώτερες σοβιετικές επιδιώξεις;
Πόσοι αναρωτήθηκαν για τις νέες γεωπολιτικές ισορροπίες που θα προέκυπταν από το τέλος του αποικιακού κόσμου;
Ασφαλώς λίγοι και,κατά κύριο λόγο,Αμερικανοί.
Το 1946 ο Αμερικανός πρέσβης στη Μόσχα G.Kennan στέλνει το ιστορικό "μακρύ τηλεγράφημα" στο οποίο αναλύει με οξυδέρκεια τα κίνητρα της σοβιετικής πολιτικής και προτείνει την πολιτική περιορισμού της ("containment"). Μαζί με την ιστορική ομιλία του Churchill στο Fulton και την εισαγωγή του όρου "σιδηρούν παραπέτασμα"λίγες μόλις μέρες μετά (!),αυτά τα δυο περιστατικά σηματοδοτούν τη θεωρητική προσέγγιση της Δύσης απέναντι στον ψυχρό πόλεμο.
Μέχρι το 1989,οπότε ο κομμουνισμός κατέρρευσε υπό το βάρος της οικονομικής και πολιτικής του αποτυχίας,αυτό υπήρξε με μικρές παραλλαγές το βασικό αφήγημα των Δυτικών Δημοκρατιών απέναντι στη σοβιετική απειλή.

Η κατάρρευση της ΕΣΣΔ και η πολιτική απαξίωση της κομμουνιστικής ιδέας,σήμανε μια παροδική περίοδο θριάμβου της φιλελεύθερης αντίληψης,η οποία συνοδεύτηκε και από μια πρωτοφανή άνοδο του βιοτικού επιπέδου παγκοσμίως,ιδιαίτερα στις χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου.Όλα τα στατιστικά στοιχεία επιβεβαιώνουν τη συμβολή του ελεύθερου εμπορίου και του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού στην εξάλειψη της φτώχειας σε εκτεταμένα στρώματα πληθυσμού του πλανήτη.Ο καπιταλισμός όμως,εκ της φύσεώς του,αποστρέφεται τις παραδοσιακές κοινωνικές δομές,αμφισβητεί ήθη και έθιμα αιώνων,είναι απόλυτα κοσμικός,αδιάφορος συνεπώς για θρησκευτικές αφηγήσεις και προκρίνει το πρωτείο του ατόμου έναντι των θρησκευτικών δογμάτων.
Ο παγκοσμιοποιημένος καπιταλισμός υπονομεύει την αυθεντία των θρησκευτικών ηγετών.
Αν αυτό στη Δύση,έχει ήδη επιτευχθεί από την εποχή του Λούθηρου,στην "καθ'ημάς Ορθόδοξη παράδοση" είναι-δυστυχώς-ακόμη ζητούμενο,στη δε Ισλαμική κοσμοαντίληψη αδιανόητο!
Το Ισλάμ,είναι αυτή τη στιγμή,ο μαζικότερος συγκροτημένος χώρος αντίθεσης απέναντι στο Δυτικό καπιταλισμό και όσα τον συνοδεύουν: ατομικά δικαιώματα,κοινοβουλευτική δημοκρατία,πολυπολιτισμικότητα,ανεκτικότητα.
Δεν ισχυρίζομαι ασφαλώς ότι όλοι οι μουσουλμάνοι είναι εχθρικά διακείμενοι απέναντι σ'αυτά,αλλά ότι οι περισσότεροι και εντονότερα εχθρικά διακείμενοι,είναι οπαδοί κάποιας από τις ισλαμικές σέχτες.
Αντιδυτικό μένος τρέφουν φυσικά και άλλοι οπαδοί: νεοναζιστές,θρησκόληπτοι χριστιανοί ζηλωτές,κομμουνιστές κλπ. Μόνο όμως οι ισλαμικές σέχτες παρουσιάζουν τέτοια μαζικότητα και μόνο αυτές έχουν την επιχειρησιακή δυνατότητα να ασκήσουν τρομοκρατία μεγάλης κλίμακας,όπως ήταν η επίθεση στη Ν.Υόρκη το 2001 και στο Παρίσι πριν λίγες μέρες!

Ποια είναι λοιπόν η νέα αντιδυτική συμμαχία που διαμορφώνεται; Είναι ακριβώς η προσάρτηση των ιδεολόγων αντικαπιταλιστών στο άρμα του ισλαμικού φονταμενταλισμού.Μπορεί οι κοινωνικο-πολιτικές τους επιδιώξεις να μη συμπίπτουν με εκείνες των ισλαμιστών,μπορεί να μην έχουν τις θρησκευτικές αναφορές τους,αλλά ταυτίζονται στην κοινή επιδίωξη της καταστροφής του δυτικού μοντέλου οργάνωσης των κοινωνιών.
Η πρόσφατη τρομοκρατική επίθεση στο Παρίσι,επιβεβαίωσε την ιδιότυπη συμπόρευση.
Δύσκολα θα βρεις μετριοπαθή μουσουλμάνο να τη δικαιολογήσει.Αντίθετα,χιλιάδες είναι οι αντικαπιταλιστές εκ δεξιών και εξ αριστερών που έσπευσαν να την αιτιολογήσουν και να την επιβραβεύσουν.Και όταν όλα τα επιχειρήματα ανεπαρκούν,επιστρατεύουν το έσχατο: το αποικιοκρατικό παρελθόν της Γαλλίας!
Ο κύκλος της συμπόρευσης που άνοιξε με την έναρξη του αντιαποικιοκρατικού αγώνα,κλείνει τώρα με την εκ νέου επίκλησή του!
Όχι πια ως ενεργός αδικία που δικαιολογεί την εξέγερση εναντίον της,αλλά ως προπατορικό αμάρτημα και άρα τεκμήριο διαχρονικής ενοχής!
Η επιχειρηματολογία ασφαλώς δεν αντέχει σε λογική επεξεργασία,είναι περισσότερο μια εύκολη καταφυγή στο θυμικό: αυτό ακριβώς συνιστά και την ουσία της ταύτισης των φονταμενταλιστών του ισλάμ με εκείνους του αντικαπιταλισμού.Η ταύτισή τους είναι ψυχολογική,ο δεσμός τους είναι ενστικτώδης,υπακούει στο ορμέμφυτο μίσος τους ενάντια στη Δύση και στα πολιτικά και πολιτισμικά της πρότυπα.Γι'αυτό και ο δεσμός είναι πανίσχυρος: είναι άλογος,τρέφεται από το ένστικτο!
Μπορεί κανείς να ισχυριστεί πως υπάρχει κάποια δόση υπερβολής στη διαπίστωση.Αλλά,προσωπικά,ανάμεσα στο τηλε-διάγγελμα ενός μουλά,στην ομιλία ενός χρυσαυγίτη και στο μανιφέστο ενός αντιεξουσιαστή,δυσκολεύομαι να διακρίνω τις διαφοροποιήσεις.Το κυρίαρχο μήνυμα του αντικαπιταλιστικού μένους επικαλύπτει κάθε άλλη απόχρωση.
Τα παραδείγματα που έφερα δεν επιλέχτηκαν τυχαία.Στη χώρα μας,το φαινόμενο είναι απολύτως υπαρκτό.Οι αντιδράσεις στην πρόσφατη επίθεση των ισλαμιστών στο Παρίσι,η απόπειρα δικαιολόγησής τους,η ενόχληση για όσους έδειξαν τη συμπαράστασή τους στους Γάλλους,είναι φαινόμενα που καταγράφηκαν από τα social media,από τον πιο ευαίσθητο πομπό του σφυγμού της κοινωνίας σε real time.Αν συνυπολογίσουμε δε πως,μέσω των social media,εκφράζονται οι κατά τεκμήριο περισσότερο συμφιλιωμένοι με την τεχνολογική εργαλειοθήκη της Δύσης,η εχθρότητα απέναντι στη Δύση από πολίτες που ζουν σ'αυτήν,εκπλήσσει δυσάρεστα.

Ασφαλώς υπάρχουν πολλά ζητήματα για να ασκήσει κανείς κριτική στις Δυτικές Δημοκρατίες.Παραμένουν ωστόσο,πέραν πάσης αμφιβολίας,από κάθε άποψη,τα προτιμότερα πολιτικά και πολιτειακά μορφώματα από όσα έχουμε διαθέσιμα.Η ορθολογική κριτική,οφείλει να προσβλέπει στη διαρκή τους βελτίωση και όχι στην υπονόμευση των πυλώνων του αξιακού τους περιεχομένου.Κοινοβουλευτική δημοκρατία,διάκριση εξουσιών,κοσμικό κράτος,ατομικά δικαιώματα και προστασία μειονοτήτων,πολιτική ελευθερία,πολιτικός και πολιτισμικός πλουραλισμός,οικονομική ελευθερία,ιδού οι βασικές αξίες του Δυτικού πολιτισμού τις οποίες κάθε φιλελεύθερος άνθρωπος ασπάζεται.
Η νέα αντιδυτική συμμαχία των κηρύκων της καταστροφής,πρέπει να μας βρει σταθερά ενάντιους.
Δίχως υποσημειώσεις και αστερίσκους!


Για το Παρίσι,τη Γαλλία και τον Ελεύθερο κόσμο,ελάχιστος φόρος τιμής,το ποίημα του Jacques Prevert



                                         (Τρία σπίρτα,ένα προς ένα αναμμένα στη νύχτα
                                           το πρώτο για να δω όλο σου το πρόσωπο
                                           το δεύτερο για να δω τα μάτια σου
                                           το τελευταίο για να δω το στόμα σου
                                           κι η σκοτεινιά ολόκληρη για να τα θυμηθώ
                                           σφίγγοντάς σε στην αγκαλιά μου)



16/11/2015