Total Pageviews

Saturday, July 1, 2017

Πλοίο στον Ινδικό

Βράδυ Χριστουγέννων στον Ινδικό Ωκεανό.
Το πλήρωμα του "Ελένη",έχει μόλις αποχαιρετήσει τον δεύτερο μηχανικό. Ένα ελικόπτερο Westland του Ινδικού πολεμικού ναυτικού,με τεχνολογία νυχτερινής πτήσης και GPS τελευταίας τεχνολογίας,έχει παραλάβει τον ασθενή εν πλω,για να τον μεταφέρει στο νοσοκομείο.
Ο γιατρός από τον Πειραιά,διέγνωσε πιθανή οξεία σκωληκοειδίτιδα μέσω τηλεδιάσκεψης.
Ο κυβερνήτης ενημερώνει την οικογένεια του αρρώστου. Μιλάνε και με τον ίδιο στο κινητό. Του εύχονται "περαστικά" και συνεχίζουν το ταξίδι,ενώ το ίχνος του Westland απομακρύνεται στο σκοτεινό ουρανό.
Το πλήρωμα σπεύδει στην τραπεζαρία,εκτός απ'όσους έχουν βάρδια. Ζεστό δείπνο,εορταστικό,καφές σε διάφορες ποικιλίες και γλυκό. Οι υπόλοιποι θα βολευτούν με το φούρνο μικροκυμάτων αργότερα.Το ψυγείο να'ναι καλά!
Είναι η ώρα που αναζητάς λίγη ανθρώπινη επαφή.Κάποιοι κουβεντιάζουν μεταξύ τους,άλλοι παίζουν χαρτιά,οι περισσότεροι αναζητούν αγαπημένα πρόσωπα στην πατρίδα ή άλλου: το Skype,τα sms,το facebook,το messenger,το viber και οι υπόλοιπες εφαρμογές κοινωνικής δικτύωσης των πολυμέσων παίρνουν φωτιά. Άλλοι αρκούνται σε μουσική στο youtube η σερφάρουν στο διαδίκτυο αναζητώντας πληροφορίες ή παρέα.
Το πλοίο διασχίζει το νυχτερινό ωκεανό με την ηλεκτρονική του πυξίδα και το GPS,το ραντάρ επιφανείας,τη νέας τεχνολογίας ντιζελομηχανή που αποδίδει 15% μεγαλύτερη ροπή με 20% μικρότερη κατανάλωση,τα διασωστικά μέσα τελευταίας τεχνολογίας: σωσίβια με ενσωματωμένο φως 48ωρης αυτόνομης λειτουργίας,σωσίβιες λέμβοι με εξωλέμβιο τριάντα ίππων,σχεδίες αυτόματου φουσκώματος κ.ο.κ
Τους εύχομαι καλό ταξίδι...

Προφανώς η τεχνολογία δεν εξαλείφει όλους τους κινδύνους που μας περιβάλλουν.Αλλά αν συγκρίνει κανείς τη δουλειά του ναυτικού σήμερα,με την αντίστοιχη πριν από τριάντα χρόνια,οι βελτιώσεις είναι εντυπωσιακές! Αν δε,ανατρέξουμε σε ακόμη παλιότερες εποχές,οι διαφορές είναι εξωπραγματικές! Η πλοήγηση,η ασφάλεια του πληρώματος,η διατροφή,τα διασωστικά μέσα,οι τηλεπικοινωνίες,η ψυχαγωγία,όλες οι παράμετροι της εργασίας έχουν αναβαθμιστεί χάρις στην τεχνολογική εξέλιξη!
Η ζωή-με μια λέξη-του ναυτικού,είναι καλύτερη!
Μια σύντομη επισκόπηση κάθε επαγγέλματος,αρκεί για να βεβαιωθούμε πως η αναβάθμιση των συνθηκών εργασίας μέσω της τεχνολογικής εξέλιξης,αποτελεί τον κανόνα σε κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα!
Η τεχνολογία κάνει τη δουλειά των ανθρώπων ευκολότερη,αποδοτικότερη και λιγότερο επικίνδυνη!
Κοινώς,αναβαθμίζει την ανθρώπινη ζωή!

Ας αφήσουμε για λίγο το πλοίο να συνεχίσει το ταξίδι του στον Ινδικό κι ας μεταφερθούμε,λίγους μήνες μετά,στο Ελληνικό λύκειο: εκεί που τα παιδιά των ναυτικών,ετοιμάζονται να γράψουν Έκθεση στις πανελλήνιες εξετάσεις. Το θέμα εδώ  http://news247.gr/eidiseis/koinonia/paideia/Panellinies/panellhnies-2017-to-thema-sth-neoellhnikh-ekthesh-gia-ta-eniaia-lukeia.4709561.html
Ας διαβάσουμε ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα : "τα ευγενή ιδεώδη του ανθρωπισμού διασύρθηκαν και υπονομεύθηκαν στις μέρες μας.Η σύγχυση πραγματικών και πλασματικών αναγκών,η πνιγηρή εντατικοποίηση του ρυθμού ζωής στις μεγαλουπόλεις,η εσωτερική μοναξιά,το άγχος και η αγωνία αλλοτριώνουν βαθύτατα και παρεμποδίζουν την πνευματική ολοκλήρωση των ανθρώπων".
Εκφράζεται η άποψη ότι η ανθρώπινη ζωή βαίνει επιδεινούμενη,για την ακρίβεια η διαπίστωση προβάλλεται περίπου ως αξίωμα μη χρήζον αποδείξεως.
Πρόκειται άραγε για μεμονωμένη διαπίστωση; Οι επιλογές των θεμάτων της έκθεσης,όπως τις σταχυολόγησε ο φίλος εκπαιδευτικός Λ.Καστανάς επί σειρά ετών,είναι ενδεικτικές:
2000: Η παιδεία ως μέσο διαφύλαξης των ιδανικών της ειρήνης, της ελευθερίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης
2001: Ο ρολος του διανοούμενου στη σύγχρονη εποχή της εξειδίκευσης και της κατανάλωσης
2002: Η μοριακή βιολογία και η γενετική ως ανθρώπινη ματαιοδοξία προς αποφυγήν
2003: Οικολογική κρίση ανισότητα κατανομής πόρων, κατανάλωση, αληθινή δημοκρατία κλπ
2004: Ο σύγχρονος δάσκαλος απέναντι στην επαναστατημένη νεολαία
2005: Η αξία των ομαδικών αγωνισμάτων έναντι των ατομικών
2006: Η μεγάλη ακούραστη ψυχή του πνευματικού δημιουργού
2007: Ο κοινωνισμός ενάντια στον ατομισμό
2008: Η αξία της Παράδοσης
2009: Το βιβλίο ως μέσο άμυνας κατά των ΜΜΕνημέρωσης
2010: Ο φόβος να χάσεις τη δουλειά σου λόγω τεχνολογικών εξελίξεων και η ανάγκη της αυτομόρφωσης
2011: Η βόμβα της πληροφορίας
2012: Η αρχαία τέχνη ως πρωτοπόρα και ζωντανή…
2013: Η αποξένωση μεταξύ των ανθρώπων λόγω της τεχνολογίας
2014: Η αξία της Ανθρωπιάς
2015: Οι αρχαίοι χώροι θέασης και ακρόασης
2016: Η φιλία
2017: Τα ευγενή ιδεώδη του ανθρωπισμού που διασύρονται στις μέρες μας και η ευθύνη της επιστήμης και της τεχνολογίας...


Eπί σειρά ετών,όπως διαπιστώνεται,το εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας μας,παρουσιάζει περίπου ως "αξίωμα" μια αντίληψη σαφώς τεχνοφοβική. Η τεχνολογική εξέλιξη θεωρείται εκ προοιμίου "αντι-ανθρωπιστική" ως προς τις απώτερες επιπτώσεις της.Κοινός παρονομαστής η άποψη ότι η τεχνολογία αποξενώνει τους ανθρώπους και δρα διαλυτικά για την ανθρώπινη κοινωνία,το αίσθημα του κοινοτισμού,την οικογένεια,τον ίδιο τον ανθρώπινο ψυχισμό.
Επαληθεύεται άραγε από τα γεγονότα αυτή η τεχνοφοβική προσέγγιση;
Εκτιμώ πως συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο: το παράδειγμα του πλοίου είναι ενδεικτικό,αλλά είναι ένα μόνο ανάμεσα σε εκατοντάδες αντίστοιχα.
Περιοριζόμενος μόνο στο δικό μου επάγγελμα,αναφέρω ότι όλοι οι δείκτες που αφορούν τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της ανθρώπινης ζωής (βρεφική θνησιμότητα,νοσηρότητα,θνησιμότητα γενικού πληθυσμού,χρόνος αποκατάστασης τραυμάτων,χρόνος αντιμετώπισης νόσων,επιπολασμός και επιπλοκές νόσων,συνολική βιωσιμότητα πληθυσμού κ.α, έχουν εντυπωσιακά αναβαθμιστεί τα τελευταία πενήντα χρόνια! Αυτό θα ήταν αδύνατον δίχως την αποφασιστική συνδρομή της τεχνολογίας στην ιατρική εκπαίδευση,στη θεραπευτική,στην πρόληψη (εμβόλια),στην αναβάθμιση των επαγγελμάτων υγείας (φυσιοθεραπεία,φυσική αποκατάσταση,οδοντιατρική κ.α).
Γιατί λοιπόν το ελληνικό λύκειο αποστρέφεται την τεχνολογία;

Φοβάμαι ότι η απάντηση-και εδώ-έχει δυστυχώς ιδεολογικό πρόσημο.
Η εκπαιδευτική κοινότητα κυριαρχείται από αριστερές ιδέες.Στη συντριπτική τους πλειοψηφία οι εκπαιδευτικοί των δημοσίων λυκείων είναι σοσιαλιστές ή σοσιαλίζοντες,μηδέ των κομμουνιστών εξαιρουμένων.
Ο Μαρξ στο "Κεφάλαιο",περιγράφει ως "εγγενή τάση της καπιταλιστικής παραγωγής" την διαρκή αντικατάσταση του μεταβλητού κεφαλαίου (εργάτες) από το σταθερό κεφάλαιο (μηχανές/υποδομές).Αυτή η τάση υπακούει στη λογική της κερδοφορίας και,σύμφωνα με τη μαρξιστική οπτική,οδηγεί στην "προλεταριοποίηση" έναν διαρκώς αυξανόμενο εργατικό πληθυσμό,ο οποίος και θα αποτελέσει την πρώτη ύλη της επανάστασης που θα απαλλοτριώσει τα μέσα παραγωγής από τους ιδιοκτήτες τους και θα τα αποδώσει στους εργάτες!
Ο Μαρξ δυστυχώς είδε τη μία όψη της εξέλιξης.Πράγματι η εκβιομηχάνιση έχει σαν αποτέλεσμα την αντικατάσταση πλήθους εργασιών που μέχρι τότε τις εκτελούσαν άνθρωποι,από τις μηχανές. Μόνο που οι "περιττοί" πια εργάτες δεν μετατρέπονται υποχρεωτικά σε άνεργους,επειδή οι μηχανές δημιουργούν από μόνες τους νέες αναγκαίες εργασίες που πριν την εμφάνισή τους ήταν ανύπαρκτες!
Το αυτοκίνητο αντικατέστησε το άλογο κι ένα πλήθος εργαζομένων (πεταλωτές,σαμαράδες,εκτροφείς αλόγων,ιδιοκτήτες στάβλων κ.α) έχασε το αντικείμενο εργασίας του. Την ίδια στιγμή όμως,νέες δουλειές προέκυψαν ως αναγκαία συμπληρώματα της αυτοκίνησης (ανταλλακτικά,λάστιχα,καύσιμα,βαφές.λαμαρινοεπισκευές,πλυντήρια κ.α)! Ο συνολικός αριθμός απασχολούμενων,όχι μόνο δεν μειώθηκε,αλλά αυξήθηκε,ειδικά από τη στιγμή που η παραγωγή αυτοκινήτων έγινε μαζική!
Σε αντίθεση με τη μαρξιστική οπτική,η εργασία δεν είναι μια σταθερή ποσοτικά οντότητα η οποία οφείλει να απορροφήσει έναν αντίστοιχα σταθερό αριθμό εργατών! Η εργασία είναι πρακτικά απεριόριστη ενώ αντίθετα,οι εργαζόμενοι,όπως κάθε οικονομικό μέγεθος,είναι πεπερασμένοι!
Οι εργαζόμενοι σε μια επιχείρηση αποδίδουν εκεί την εργασία τους και την ίδια στιγμή,αποστερούν την εργασία τους από μια άλλη δραστηριότητα που θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί. Επειδή οι οικονομικοί πόροι είναι πεπερασμένοι,αυτό που έχει σημασία από την άποψη της οικονομίας,είναι η ανθρώπινη δραστηριότητα να κατανέμεται με τον πιο παραγωγικό διαθέσιμο τρόπο!
Κανείς δεν εμποδίζει έναν άνθρωπο να επιχειρήσει σήμερα να αναβιώσει τη μετακίνηση με άλογα.
Αλλά το κόστος της επένδυσης,σε σχέση με το αποτέλεσμα (την ανταπόκριση στην αγορά),γρήγορα θα τον πείσει για το ανώφελο της επιχείρησης.Κάθε τι που είναι οικονομικά ζημιογόνο,είναι ζημιογόνο επειδή δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες των ανθρώπων.Η αυτοκίνηση,επικράτησε των αλόγων,επειδή απαντούσε στις ανάγκες των ανθρώπων καλύτερα! Σε μια οικονομία της αγοράς,αυτό γίνεται άμεσα αντιληπτό,χάρις στις διακυμάνσεις των τιμών,οι οποίες αποτελούν ουσιαστικά την έκφραση των διακυμάνσεων των προτιμήσεων των καταναλωτών,δηλαδή του καθενός μας!

Η διαδικασία φυσικά μετάβασης από μία μορφή εργασίας σε μια άλλη,δεν είναι ούτε άμεση,ούτε ανέφελη.Οι "ηττημένοι" της τεχνολογικής εξέλιξης,όσοι βλέπουν τις δουλειές τους να χάνουν το νόημά τους,είναι φυσικό να αντιδρούν: οι Λουδίτες στην  Αγγλία του 19ου αιώνα,κατέστρεφαν τις μηχανές κλωστοϋφαντουργίας  που τις έβλεπαν να τους "παίρνουν τη δουλειά"!
Συναισθηματική αντίδραση,κατανοητή ασφαλώς ως ενστικτώδης απάντηση,αλλά ανορθολογική από κάθε άποψη.Ούτε η κοινωνία φτωχοποιήθηκε (το αντίθετο!),ούτε οι Λουδίτες εξοντώθηκαν ως φυσικά πρόσωπα,από την εκβιομηχάνιση.Απλά,αναζήτησαν άλλο αντικείμενο εργασίας!

Στη σημερινή εποχή,δεν υπάρχουν Λουδίτες,αλλά υπάρχουν οργανωμένες συντεχνίες,οι οποίες στο χώρο του ευρύτερου δημόσιου τομέα,διαθέτουν μεγάλη πολιτική δύναμη! Οι δημόσιοι εκπαιδευτικοί,είναι μια απ'αυτές και όχι μόνο στην Ελλάδα (στις ΗΠΑ θεωρούνται ένα απ'τα πιο ισχυρά συνδικάτα και είναι οι μεγαλύτεροι χρηματοδότες του Δημοκρατικού κόμματος).
Ακόμη και όσοι εξ αυτών δεν ενστερνίζονται τη μαρξιστική ανάλυση,όλοι τους κατανοούν τις συνέπειες της τεχνολογικής εξέλιξης στις συνθήκες εργασίας τους: μεγαλύτερες απαιτήσεις,αξιολόγηση έργου,σύνδεση γνώσης με την παραγωγή,εναλλακτικές μορφές εκπαίδευσης κ.α.
Όλα αυτά αντίκεινται στην αδράνεια,τη μεγαλύτερη ίσως από τις ροπές της ανθρώπινης φύσης! οτιδήποτε μας ξεβολεύει,μας ενοχλεί! Ισχύει για τον καθένα μας,οποιαδήποτε δουλειά κι αν κάνει.
Αφού λοιπόν δεν μπορούμε να σταματήσουμε την τεχνολογική εξέλιξη,πρέπει να την απαξιώσουμε στο ηθικό επίπεδο,να την παρουσιάσουμε ως σατανική διεργασία που εξυπηρετεί το "κεφάλαιο" σε βάρος των "εργαζομένων" και συνεπώς οφείλει να μείνει εκτός εκπαιδευτικής διαδικασίας.

Δεν ισχυρίζομαι ότι η τεχνολογία και η ελεύθερη αγορά από μόνες τους αρκούν για την ηθική αναβάθμιση του ανθρώπου! Είναι απαραίτητο ένα θεσμικό πλαίσιο κανόνων,το οποίο οφείλει να διαπνέεται από μια αντίστοιχη ηθική αντίληψη για τις ανθρώπινες κοινότητες: η τιμιότητα στις συναλλαγές,η ειλικρίνεια,η εφαρμογή των κανόνων,ο σεβασμός στην ιδιοκτησία και στα ατομικά δικαιώματα,αλλά και η αλληλεγγύη προς τους αδύναμους,όλα αυτά είναι ζητήματα ηθικών επιλογών που αποτελούν το αναγκαίο συμπλήρωμα της οικονομίας της αγοράς!
Οι ανθρωπιστικές σπουδές και η κλασσική αρχαιότητα,η Αναγέννηση και ο Διαφωτισμός,η Χριστιανική ηθική πέραν της θρησκευτικής της διάστασης, έχουν σημαντικό ρόλο να παίξουν σ'αυτόν τον κρίσιμο τομέα!
Αλλά όλα αυτά είναι αναγκαίο να συντονιστούν υπό τη διάθεση σύζευξης με τη σύγχρονη τεχνολογική εξέλιξη και όχι ως αντιπαρατιθέμενα σ'αυτήν!
Το λύκειο συνεπώς,έχει εξαιρετικά σοβαρό και δημιουργικό ρόλο να επιτελέσει,ανοιγόμενο στην τεχνολογία και την αγορά και όχι δίνοντας μάχες περιχαράκωσης!

Ο ανθρωπισμός δεν μπορεί να αντιπαρατίθεται στην τεχνολογία!
Είναι καιρός να αναζητήσουμε τις νέες εκφράσεις του ανθρωπισμού στην εποχή της επανάστασης της πληροφορικής!
Δεν αντιλαμβάνομαι γιατί είναι πιο όμορφο το "Κούρο Σίβο" του Καββαδία αν τραγουδιέται με την προοπτική του ναυαγίου και της καταστροφής και όχι με την προοπτική της δυσκολίας που πρέπει να υπερβούμε για να καλυτερέψουμε τη ζωή μας!
Η ζωή δεν είναι μόνο μινόρε ή ματζόρε,είναι η διαρκής εναλλαγή τους,για να σχολιάσω και ως ερασιτέχνης μουσικός.

Κι όταν απαγγέλλω απ'το "Σταυρό του Νότου"
"...είπαν πως την είχες αγαπήσει
 σε μια κρίση μαύρου πυρετού..."
προσωπικά χαίρομαι που ο μαύρος πυρετός (Λεϊσμανίαση, "καλά-αζάρ" στα Ινδικά),είναι σήμερα πια μια αντιμετωπίσιμη και ιάσιμη νόσος (πεντασθενές αντιμόνιο και λιποσωμική αμφοτερικίνη Β)
και δεν σκοτώνει τους ανθρώπους όπως παλιά!
Η αφαίρεση του θανάτου απ'το αφήγημα,δεν του στερεί την ομορφιά,άλλωστε η τραγική απόληξη της ζωής μας δεν αναιρείται.
Απλώς το ταξίδι γίνεται λιγότερο βασανιστικό!

Το ταξίδι της ανθρωπότητας,στον ωκεανό της ιστορίας,δεν έχει τέλος.
Ομορφαίνει όμως,όταν το κάνουμε λιγότερο εργώδες και περισσότερο ελεύθερο...


1/7/2017