Είναι το «έθνος» μια φανταστική επινόηση; Σε κάποιο βαθμό ασφαλώς είναι.
Όπως σε άλλοτε άλλο βαθμό επινοήσεις συνιστούν η «κοινωνική τάξη»,ο «αθλητισμός»,η «μόδα»,η «ομορφιά», ο «έρωτας»,η «ελευθερία», η «επανάσταση»,η «δικαιοσύνη»,η «αξιοπρέπεια»,η «τέχνη» και για να μη μακρηγορούμε,ολόκληρο το πλέγμα των ιδεών και των συμβολισμών πάνω στους οποίους η ανθρωπότητα οικοδομεί πολιτισμό.
Αν όλα τα παραπάνω είναι έννοιες δίχως σημασία,αν αποτελούν το «εποικοδόμημα» των οικονομικών και μόνο σχέσεων,αν η ουσία της ανθρώπινης φύσης είναι ο ηδονοθηρικός ευδαιμονισμός κι αν ο διαλεκτικός υλισμός συνιστά το εγκυρότερο εργαλείο για την προσέγγισή του,τότε ο Μαρξ είχε δίκιο και όλοι είμαστε στο βάθος οπαδοί του,οτιδήποτε κι αν ψηφίζουμε. Σ αυτήν την περίπτωση,η συμφωνία των Πρεσπών δεν έχει ουσιαστική σημασία,όπως δεν έχει ούτε το «Όχι» του ‘40,ούτε η επανάσταση του ‘21: απλές υποσημειώσεις στο φανταστικό «εποικοδόμημα».
Αν όμως «δεν υπάρχουν οικονομικές επιλογές,αλλά μόνο οικονομικά μέσα για την επίτευξη ηθικών επιλογών», αν «ουκ επ άρτω μόνον ζήσεται άνθρωπος», αν ο άνθρωπος έχει ανάγκη από μια πατρίδα,μια οικογένεια,μιαν αγάπη,μια κοινότητα για να προσδιορίζεται σε σχέση μ αυτές κι αν υφίσταται ανθρώπινη «συνείδηση» και «ψυχή»,τότε η πρώτη υπόθεση τίθεται εν αμφιβόλω και οι Πρέσπες πλήττουν καίρια το ηθικό σύμβολο πολλών εξ ημών.
Συνεπώς κάθε επιλογή είναι σεβαστή και εδράζεται πάνω σε συγκεκριμένες αντιλήψεις αυτοπροσδιορισμού.
Ούτε οι μεν είναι προδότες,ούτε οι δε είμαστε φασίστες.
Είμαστε μάλλον εκπρόσωποι δυο αντιτιθέμενων κοσμοθεωριών,που θα συνεχίσουν να αντιτίθενται όσο υπάρχει ανθρωπότητα.
