Total Pageviews

Thursday, September 25, 2014

The purgatory

Στη χώρα μας,διαχρονικά απολαμβάνουν υψηλής δημοφιλίας :
α) η πρόσληψη της ιστορικής μας παρουσίας με όρους θύματος
β) ο αντιδυτικισμός/αντιαμερικανισμός και ο αντίστοιχος φιλορωσισμός
γ) η οίηση,ως αποτέλεσμα της ημιμάθειας και των εμπεδωμένων εκπαιδευτικών προτύπων
δ) ο οικονομικός αναλφαβητισμός
ε) η εκκλησία-ορθότερα το ιερατείο-ως θεσμός περίπου αδιαχώριστος απ'την "ιδιαιτερότητά" μας


Ας αναλύσουμε κάπως διεξοδικότερα το οικοδόμημα που διαμορφώνουν οι πέντε προαναφερθέντες πυλώνες.

α) Η αντίληψη του θύματος,ως επιλογή ταυτότητας και αυτοσυνειδησίας,έχει δύο βασικές επιπτώσεις.Στο μεν πεδίο των εθνικών διεκδικήσεων,την αποδοχή σεναρίων συνωμοσίας ως βασικών αφηγημάτων τα οποία αθωώνουν τους -εξ ορισμού αθώους- συμπατριώτες μας και ενοχοποιούν τους-εξ ορισμού επίβουλους -ξένους, ως υπεύθυνους των εκάστοτε ιστορικών μας ατυχημάτων.Στο δε πεδίο της κοινωνικής σφαίρας και πολιτικής ζωής,την υιοθέτηση της μαρξιστικής αφήγησης περί των ηθικά επίμεμπτων διαδικασιών παραγωγής, οι οποίες εξασφαλίζουν δια της "εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο","πλούτο σε ολίγους και πενία σε πολλούς".

β) Ο αντιδυτικισμός/αντιαμερικανισμός,συγκεκριμενοποιεί στο ιστορικό πεδίο την αντίληψη του θύματος: είμαστε τα θύματα της συνωμοσίας των δυτικών,ο οποίοι είναι οι αποκλειστικά υπεύθυνοι των ατυχημάτων μας. Οι λόγοι ποικίλουν,αλλά ο βασικός είναι ένας: "μας φθονούν,διότι διαθέτουμε τεκμήρια ιστορικής υπεροχής (ίσως και φυλετικής)."
Η αντίληψη αυτή συμπληρώνει την πρώτη.Κάθε θύμα χρειάζεται υποχρεωτικά έναν θύτη.Κάθε αφήγηση τραγωδίας,έναν αποδιοπομπαίο τράγο.
Ο φιλορωσισμός,προκύπτει εξ αντανακλάσεως. Οι μεν "εθνικώς φρονούντες" βρίσκουν σ'αυτόν την ορθοδοξία ως κοινή συνιστώσα, οι δε "κοινωνικώς φρονούντες" αναπολούν αταβιστικά την πάλαι ποτέ Σοβιετική Ένωση και το πολιτικό της πρότυπο.

γ) Η οίηση είναι αποτέλεσμα της ημιμάθειας. Το εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας,αναπαράγει πρότυπα αυτοκολακείας με αφορμή τις εθνικές επετείους (28/10,25/3),στις οποίες προστέθηκε και μία πολιτική (17/11),έτσι ώστε η σκιαγράφηση ενός "ηρωικού λαού" να εμπεριέχει κάθε διάσταση του βίου.Μεροληπτικοί πανηγυρικοί λόγοι σκιαγραφούν έντεχνα το πορτραίτο ενός λαού αγωνιστών (αποσιωπώντας πλήθος στοιχείων που ενισχύουν την αντίθετη άποψη) και τριτοκοσμικές μαθητικές παρελάσεις προσθέτουν το αναγκαίο φολκλόρ για όσους συγκινούνται περισσότερο από συμβολικές δραματουργίες παρά από τον προφορικό λόγο.Την ίδια στιγμή,η βασική εκπαίδευση παρέχεται από καθηγητές οι οποίοι αρνούνται κάθε πρόταση αξιολόγησης και εκπροσωπούνται από μια συντεχνία απολύτως εχθρική σε κάθε εκσυγχρονισμό.Στη χώρα απαγορεύεται η λειτουργία μη-κρατικών Πανεπιστημιακών ιδρυμάτων και συγχρόνως-με μια διασταλτική ερμηνεία της έννοιας του ακαδημαϊκού ασύλου-επικρατεί ένα καθεστώς ανομίας στα Πανεπιστημιακά ιδρύματα.Τα τελευταία,διόλου τυχαία ασφαλώς,τερματίζουν στις τελευταίες θέσεις κάθε διεθνούς κατάταξης.

δ) Ο οικονομικός αναλφαβητισμός,αποτελεί μάλλον διαχρονική πολιτική επιλογή του Ελληνικού κράτους.Ικανοποιεί το μεταπολεμικό οικονομικό μοντέλο του,το οποίο βασίστηκε στην κρατικά επιδοτούμενη οικονομική δραστηριότητα,τις συντεχνίες των κλειστών επαγγελμάτων,τον προστατευτισμό,την απέχθεια προς το διεθνή ανταγωνισμό και την καινοτομία.Επιβεβαιώνει τις προκαταλήψεις των "εθνικοφρόνων" για το "ηθικά απεχθές εμπόριο" που αποσκοπεί στο -ηθικά καταδικαστέο- "κέρδος".Ικανοποιεί ταυτόχρονα και την οικονομική αφήγηση των μαρξιστών,στη βάση της οποίας υπάρχει η απαξίωση της ιδιωτικής επιχειρηματικότητας και η εναλλακτική πρόκριση της κεντρικά οργανωμένης οικονομίας.Στην αφήγηση αυτή,ο εκτεταμένος κρατικός παρεμβατισμός,τα κρατικά μονοπώλια σε πλείστους οικονομικούς τομείς (ενέργεια,μεταφορές,τηλεπικοινωνίες,λιμάνια κλπ),μπορεί να μην επαρκούν για την οικοδόμηση του σοσιαλισμού,αποτελούν όμως ικανοποιητικές μορφές εναλλακτικής προς τον καπιταλισμό ανάπτυξης (και προσοδοθηρίας...).

ε) Το ορθόδοξο ιερατείο τέλος,παρέχει την απαραίτητη μεταφυσική κατοχύρωση της "Ελληνικής ιδιαιτερότητας".Ένας "ξεχωριστός λαός",αναμενόμενα διαθέτει και "ξεχωριστή θρησκεία".Άμωμη και άσπιλη κι αυτή,απαλλαγμένη από κάθε σκοτεινή σελίδα και πανταχού παρούσα σε κάθε πτυχή της καθημερινότητάς του.Γέννηση,βάπτιση,γάμος,ξόδι,είναι οι μεγάλοι σταθμοί,αλλά υπάρχουν και εκατοντάδες ενδιάμεσοι στους οποίους η παρουσία του ιερατείου είναι θεσμικά κατοχυρωμένη.Άλλωστε,το ίδιο το Σύνταγμα της χώρας προβλέπει ,αντί της ανεξιθρησκείας,επικρατούσα θρησκεία (την Ορθόδοξη χριστιανική).Παρέχεται δηλαδή Συνταγματική προτεραιότητα στο Ορθόδοξο ιερατείο έναντι οποιωνδήποτε άλλων θρησκευτικών ή αγνωστικιστικών δογμάτων.Επιπλέον,χάρη στο θεσμικό ρόλο που το ίδιο το Σύνταγμα του παρέχει,βλέπουμε και εκδηλώσεις απροκάλυπτης σύμμειξης Εκκλησίας-Πολιτείας: ένοπλες δυνάμεις συμμετέχουν σε θρησκευτικές λιτανείες,στρατιωτικά τμήματα αποδίδουν τιμές στο..."Άγιο Φως" το οποίο μεταφέρεται με...κυβερνητικό αεροσκάφος,υποχρεωτική πρωινή προσευχή εφαρμόζεται στα σχολεία μαζί με τακτικό εκκλησιασμό κλπ.


Το οικοδόμημα που σκιαγράφησα,έχει λοιπόν τα εξής χαρακτηριστικά.
Είναι κλειστό στον εαυτό του,φοβικό προς νεωτερισμούς και καινοτομίες,αλαζονικά αυτάρεσκο.
Είναι ένα Πολιτειακό μόρφωμα που δεν ανοίγεται εύκολα στον κόσμο,αντιμετωπίζει το αλλότριο καχύποπτα,προκρίνει την ψυχολογική ασφάλεια της "ελληνορθόδοξης παράδοσης" από την ανασφάλεια του "κοσμοπολιτισμού".
Ζητά τη θαλπωρή του πατερναλιστικού κράτους,αντιδιαστέλλοντάς την προς την "αδηφαγία" της αγοράς.
Θέλει τον κομματικό του πάτρωνα,αντί του απρόσωπου ελεύθερου ανταγωνισμού.
Προτιμά το χάδι της αυτοεπιβεβαίωσης,από τη βάσανο της αξιολόγησης.
Πάνω απ'όλα ελπίζει πως μπορεί να συνεχίσει να επιβιώνει έτσι στο διηνεκές,κλεισμένο σ'ένα προστατευτικό καψούλι,άτρωτο απ'τις μεταβολές του κόσμου,με "κατοχυρωμένα,κεκτημένα δικαιώματα".

Αυτό το σύνολο ιδεολογημάτων,ορμεμφύτων,μεταφυσικής και ανεπαρκούς παιδείας,είναι απόλυτα φυσικό να δημιουργεί αντίστοιχα μορφώματα αντιπροσώπευσης στο πολιτικό πεδίο.Υπάρχουν κόμματα δομημένα πάνω σε αυτούς τους πυλώνες,τα οποία παρά τις ιδεολογικές τους διαφορές,διατυπώνουν κοινές απόψεις σε σωρεία ευρύτερων ζητημάτων.Σχηματισμοί της κλασσικής "αριστεράς" και "δεξιάς" υπερβαίνουν την ιδεολογία για να συναντηθούν στην κοινή οντολογική αναφορά: είμαστε ξεχωριστοί,αξίζουμε πολύ περισσότερα απ'όσα μας συμβαίνουν,αλλά το "σύστημα" συνωμοτεί για να μας κρατάει χαμηλά.
Η κοινή αφήγηση βρίσκει σημείο κοινής αναφοράς: το "σύστημα"!
Ο απρόσωπος αποδιοπομπαίος τράγος είναι απόλυτα βολικός: δε χρειάζεται ανάλυση (ως απρόσωπος), είναι εύκολο να σημανθεί ως εχθρικός (για τον ίδιο λόγο) και συμπυκνώνει όλη την αφήγηση σε ένα σύνθημα: "είμαστε αντισυστημικοί"!

Η "αντισυστημικότητα" είναι το κοινό σημείο αναφοράς που υπερβαίνει τις παλιές ιδεολογίες και αναδεικνύει τη νέα φαιοκόκκινη συμπόρευση!
Στο όνομα της αντισυστημικότητας παλιά σύνορα κατέρρευσαν και νέες αγάπες θα δημιουργηθούν.
Αυτό φυσικά,δεν είναι κάτι εξ ορισμού αρνητικό.Οι άνθρωποι οφείλουν να ανταλλάσσουν ιδέες και -αν μπορούν- να συνθέτουν αντιλήψεις προς μια κοινή στόχευση.Είναι κάτι που προάγει την κοινή συμβίωση.
Μόνο που είναι απαραίτητο αυτή η σύνθεση να υπακούει στις επιταγές του ορθολογισμού ή,τουλάχιστον,να διαθέτει στοιχειώδες λογικό υπόβαθρο ("common sense").
Τα υλικά όμως που συνθέτουν το φαιοκόκκινο οικοδόμημα είναι βγαλμένα απ'το χώρο των ανεπεξέργαστων επιθυμιών,κοινώς των ενστίκτων.Περιφρονούν τα δεδομένα της εμπειρίας και ομνύουν σε φαντασιακές καταστάσεις,με μοναδικό εφόδιο την επιθυμία: "αφού το θέλω,δεν μπορεί παρά να είναι εφικτό"!

Έχει ενδιαφέρον να παρακολουθήσουμε τη φαιοκόκκινη συμπόρευση,τώρα που στην καθαρή "πούρα" μορφή της βρίσκεται στον προθάλαμο της εξουσίας. Μέχρι τώρα,ως κυρίαρχο κοινωνικό ρεύμα,κυβερνά ανεπίσημα.Οι επόμενες εκλογές,αναμένεται να επικυρώσουν απλά το γεγονός.Άλλωστε οι εκλογές δε σηματοδοτούν τις κοινωνικοπολιτικές εξελίξεις,μάλλον τις αντικατοπτρίζουν.Υπό την έννοια αυτή η φαιοκόκκινη αντισυστημικότητα είναι ήδη πολιτικά κυρίαρχη.

Φυσικά,ως φιλελεύθερος είμαι διαμετρικά αντίθετος με το πολιτικό της πρόταγμα,τις ιδεολογικές της αναφορές,τη συλλογιστική,την οντολογία της.Αλλά,η βούληση της πλειοψηφίας είναι πάντοτε σεβαστή,ιδιαίτερα όταν τυγχάνει να μη συμφωνούμε μαζί της.
Ασφαλώς δε,οφείλω να αναλάβω και το μερίδιο της ευθύνης που μου αναλογεί επειδή ο φιλελεύθερος χώρος δεν κατόρθωσε να σταθεί ανάχωμα στον ανορθολογισμό και στην αφροσύνη που γοητεύουν κατά πλειοψηφία τους συμπατριώτες μας.

Ίσως να είναι αυτό,το τελευταίο στάδιο του καθαρτήριου...



ΥΓ: σε αντίθεση με τους περισσότερους φιλελεύθερους,είμαι θρήσκος και μάλιστα χριστιανός ορθόδοξος.Αυτό,ουδόλως με εμποδίζει να διακρίνω τις καταχρήσεις του ιερατείου και να επιζητώ το διαχωρισμό εκκλησίας/κράτους ως αναγκαίου προαπαιτούμενου για τον εξορθολογισμό της κοινωνικής μας ζωής.

3 comments:

  1. https://www.youtube.com/watch?v=47HDK0xTPpo

    Υ.Γ. Βρήκα εξαιρετική την ...οντολογική σου προσέγγιση.

    ReplyDelete
  2. http://www.capital.gr/stoupas/Article.aspx?id=2118662

    ReplyDelete
  3. http://www.kathimerini.gr/786331/article/epikairothta/ellada/ekklhsia-kai-aristera-se-neoys-dromoys

    ReplyDelete