Total Pageviews

Tuesday, August 4, 2015

Φιλελευθερισμός και υγειονομική πρόληψη

- Ένας μοτοσικλετιστής οδηγάει χωρίς κράνος και εμπλέκεται σε ατύχημα: η νοσηλεία του στο νοσοκομείο γίνεται με έξοδα του κοινωνικού συνόλου.Αν φορούσε κράνος,είναι βέβαιο πως η νοσηλεία του θα ήταν βραχύτερη ή θα είχε αποφευχθεί.Σε κάθε περίπτωση,η ατομική του επιλογή να μη φορέσει κράνος,επιβάρυνε το κοινωνικό σύνολο με επιπλέον κόστος νοσηλείας!

- Μια οικογένεια αρνείται να εμβολιαστεί για την εποχική γρίππη. Ένα μέλος της ή και ολόκληρη,νοσούν από γρίππη και εμφανίζουν επιπλοκές που καθιστούν αναγκαία τη νοσοκομειακή νοσηλεία τους. Ο μικρότερος γιος μάλιστα (ή ο ηλικιωμένος παππούς),παρουσιάζουν οξεία αναπνευστική ανεπάρκεια και οδηγούνται στη μονάδα εντατικής θεραπείας (ΜΕΘ) από όπου βγαίνουν μετά από ένα μήνα. Η ατομική τους επιλογή να αρνηθούν τον εμβολιασμό,επιβάρυνε το κοινωνικό σύνολο με κόστος νοσηλείας και εργατοωρών ενώ,είναι πιθανό πως στέρησε και μια κλίνη στη ΜΕΘ,από κάποιον άλλον άνθρωπο που την είχε ανάγκη!

- Ένας μάρτυρας του Ιεχωβά,παρόλο που νοσεί σοβαρά και χρειάζεται μετάγγιση αίματος,την αρνείται για λόγους θρησκευτικών αντιλήψεων.Η νοσηλεία του παρατείνεται ή και επιβαρύνεται λόγω της ατομικής του επιλογής.

- Ένας καταυλισμός Ρομά,δεν εμβολιάζει κανένα παιδί : ατομικές αντιλήψεις,άγνοια,δεισιδαιμονία,αλλά και ατομικές επιλογές,σε συνδυασμό με τη διαρκή μετακίνηση της νομαδικής ζωής,καθιστούν τον ομαδικό εμβολιασμό ανέφικτο. Οι υγειονομικές επιπτώσεις προφανείς...

- Πρόσφατα,ο υπουργός υγείας,ανακοίνωσε την πρόθεσή του να καταστήσει υποχρεωτικές μια σειρά προληπτικών εξετάσεων για το γενικό πληθυσμό. Σε περίπτωση άρνησης των πολιτών να υποβληθούν σ'αυτές,το κόστος τυχόν νοσηλείας τους λόγω νοσημάτων που θα προκύψουν εξ αιτίας της αμέλειας,θα επιβαρύνει σε σημαντικό ποσοστό τους ίδιους τους πάσχοντες.


Τα παραδείγματα αυτά είναι ενδεικτικά ενός διλήμματος που τίθεται καθημερινά ενώπιόν μας:
Ποια είναι τα όρια των ατομικών επιλογών που πρέπει να γίνονται σεβαστές;
Από ποιο σημείο και πέρα αρχίζει μια ατομική επιλογή να έχει κοινωνικές επιπτώσεις και να συνεπάγεται αντίστοιχο κόστος;
Μέχρι ποιου σημείου νομιμοποιείται η Πολιτεία να παρεμβαίνει στις ατομικές επιλογές των πολιτών εν ονόματι της προστασίας του κοινωνικού συνόλου;

Προφανώς οι απαντήσεις δεν είναι εύκολες.
Η διάκριση ατομικής και δημόσιας σφαίρας είναι πολύ συχνά δυσχερής,το ίδιο και η διάκριση των επιπτώσεων των πράξεων των ατόμων. Ασφαλώς και έχω δικαίωμα να βάλω φωτιά στο διαμέρισμά μου και να το κάψω. Αλλά,από ποιο σημείο και έπειτα η φωτιά αρχίζει να απειλεί τα υπόλοιπα διαμερίσματα και άρα,καθιστά αναγκαία την επέμβαση της πυροσβεστικής;

Η υιοθέτηση ατομικών συμπεριφορών που ενέχουν τον κίνδυνο πρόκλησης σοβαρής βλάβης στο άτομο,μπορεί να υποστηριχθεί πως αποτελεί δικαίωμα του ατόμου,αλλά ταυτόχρονα στοιχειοθετεί και εύλογο πεδίο αντίδρασης/πρόληψης από πλευράς της Πολιτείας.

Αν μάλιστα διυλίσουμε περαιτέρω τον κώνωπα,κάθε δυνητικά επιβλαβής έξη (όπως λ.χ το κάπνισμα ή το αλκοόλ),θα μπορούσαν να δώσουν στην Πολιτεία αφορμή κατασταλτικού ελέγχου εν ονόματι της προστασίας του κοινωνικού συνόλου.

Όσο επικίνδυνη και κοινωνικά επιζήμια μπορεί να είναι μια ατομική επιλογή υψηλού ρίσκου,άλλο τόσο εφιαλτική μπορεί να καταστεί μια Πολιτεία ιεροεξεταστών που παραμονεύουν για να ελέγξουν την ανθρώπινη συμπεριφορά και να καταστείλουν κάθε απόκλιση!

Κάπου εδώ λοιπόν ίσως βρίσκεται το κρίσιμο στοιχείο επιλογής: όταν δυσκολεύεσαι να επιλέξεις μεταξύ δυο δεδομένων από τη σκοπιά της θετικής τους εφαρμογής,τότε-ακολουθώντας την Αριστοτελική προτροπή-προσπαθείς να φανταστείς την αρνητική εκδοχή της εφαρμογής τους.
Από τη μια μεριά λοιπόν ένας μεμονωμένος "ατίθασος" ή  μια "ομάδα αποκλινόντων" που θέτουν σε δοκιμασία τις κοινωνικές δομές.
Από την άλλη,μια ισχυρή ομάδα ιεροεξεταστών που επιβάλλουν politically correct επιλογές ή διεκδικούν το ρόλο των "εξυγιαντών" της κοινωνίας,υπό τη σιδηρά πυγμή του Κράτους.
Προσωπικά,δεν έχω δίλημμα να επιλέξω.
Θα προτιμήσω τους "αποκλίνοντες" και θα αποδεχτώ το κόστος που πρέπει να καταβάλλω για να υπάρχουν.Η άλλη επιλογή,είναι για μένα εφιαλτική!

Θα φοράω λοιπόν το κράνος μου,πάνω στη μοτοσικλέτα και θα κάνω ο'τι μπορώ για να πείσω και τους άλλους να το φοράνε.
Θα εμβολιάζομαι και θα συνιστώ με θέρμη στους ασθενείς μου να εμβολιάζονται.
Θα κάνω προληπτικές εξετάσεις και θα συνιστώ και στους ασθενείς μου να κάνουν.
Αλλά όλα αυτά υπό το πνεύμα καλής προαίρεσης,έλλογης ανταλλαγής απόψεων και ψύχραιμης παράθεσης επιστημονικών δεδομένων: όχι επειδή τα διατάσσει κάποια ανώτερη Αρχή!

Ο πειρασμός του ολοκληρωτισμού,εμφιλοχωρεί συχνά στην πουριτανική ηθική . Η τελευταία,δεν αποτελεί προνόμιο μόνο θρησκευτικών δογμάτων,είναι εξαιρετικά διαδεδομένη και στο χώρο των πολιτικών ιδεολογιών.

Ολοκληρώνοντας: προτιμώ το κόστος των ατομικών αστοχιών,από την άνωθεν επιβεβλημένη Κρατική ορθοδοξία!
Έστω κι αν εγώ,πάντα* θα φοράω το κράνος μου...


*Σημ: εκτός αν κάποτε, νέα επιστημονικά δεδομένα αμφισβητήσουν τη χρησιμότητά του...


4/8/2015

No comments:

Post a Comment