Ο Nguyen Chi Thien ήταν Βιετναμέζος και πέρασε εικοσιεπτά (27) χρόνια στα στρατόπεδα εργασίας του κομμουνιστικού καθεστώτος.Σε κάποιο διάλειμμα των φυλακίσεών του,τον Ιούλιο του 1979,τρύπωσε στη Βρεταννική Πρεσβεία και εγχείρησε στον πρώτο διπλωματικό υπάλληλο που βρήκε μια στίβα σημειώσεις μαζί μ'ένα ιδιόχειρο σημείωμα γραμμένο στα Γαλλικά: ήταν τα ποιήματα που εμπνεύστηκε και έγραψε στη διάρκεια των εμπειριών του από τις φυλακές.Το σημείωμα ήταν μια έκκληση "να δημοσιευτούν τα γραπτά αυτά,στο όνομα των εκατομμυρίων αθώων θυμάτων της κομμουνιστικής δικτατορίας".
Αμέσως μετά το εγχείρημά του,ο Thien συνελήφθη από τις Βιετναμέζικες αρχές και τα ίχνη του χάθηκαν (φυλακίστηκε και,μετά τη χαλάρωση των κατασταλτικών μέτρων του καθεστώτος,έφυγε από το Βιετνάμ το 1995,έζησε για τρία χρόνια στη Γαλλία και εγκαταστάθηκε τελικά στις ΗΠΑ μέχρι το θάνατό του).
Το μυθιστορηματικό συμβάν της φυγάδευσης των ποιημάτων,μου κίνησε το ενδιαφέρον.Υπήρξε βέβαια η απονομή του Διεθνούς βραβείου ποίησης στον Thien το 1985,αλλά ήθελα να τον διαβάσω ανεπηρέαστος από διεθνείς απονομές που κατά κανόνα υπηρετούν και πολιτικές σκοπιμότητες.
Η συλλογή των ποιημάτων έχει τον τίτλο "Flowers from Hell" ("Λουλούδια της κόλασης") και μπορεί κανείς να αναζητήσει τις αγγλόφωνες εκδόσεις στο διαδίκτυο.
Μετά την ανάγνωσή τους,μπορώ να βεβαιώσω πως πρόκειται για αληθινά σπαράγματα μιας σπουδαίας ποιητικής φωνής! Τα ποιήματα του Thien αναπαράγουν τη σκηνογραφία των ορυζώνων της Ινδοκίνας όχι -δυστυχώς- υπό τις λυρικές συνθήκες του ειρηνικού βίου,αλλά εν μέσω της βαρβαρότητας του πολιτικού ολοκληρωτισμού! Βροχή,ιδρώτας,δάκρυα,αίμα,λάσπη,απελπισία,αδιέξοδο...
Το καθεστώς του "θείου Χο" αναδεικνύεται σε όλη του την αποκρουστική ωμότητα και ο Thien είναι αμείλικτος στην κριτική του. Γυρίζοντας τις σελίδες,έφερα συχνά στο νου εικόνες απ'το φιλμ "The killing fields".
Επειδή τα πολλά λόγια είναι φτώχεια ειδικά όταν μιλάει κανείς για ποίηση και επειδή προβλέπω βάσιμα πως δεν πρόκειται να δούμε την ελληνική μετάφραση του Thien πριν παρέλθουν αρκετά χρόνια,θεωρώ χρέος μου στη μνήμη του να αποδώσω λίγα αποσπάσματα απ'το σπαρακτικό του έργο.
δεν είναι της χαράς
το πρωί μαζεύουν τον ιδρώτα
τη νύχτα τα δάκρυα
τα παιδιά δείχνουν χλωμά και άρρωστα
σαν άγουρα μπανανόφυλλα
ούτε ίχνος νέων στα σπίτια
όλα είναι πένθιμα εδώ
μόνο οι προπαγανδιστές
κραυγάζουν χαρούμενοι"
---/////---
"Δεν έχει τίποτε απομείνει
να προσμείνω
ξέρω αυτά είναι όλα
όσα θα μου δοθούν
μα της ζωής τη φλόγα
πώς να πνίξω
μεσ'στην ψυχή μου"?
----////----
"Έζησα και θα ζήσω
ξεγλιστρώντας
απ'τις μέρες και τους μήνες"
----////----
"Η καρδιά μου είναι κατάθεση
από ατέλειωτες ιστορίες
που τα μικρά παιδιά
καταλαβαίνουν κι αγαπούν,
είναι το πνιγερό πανδοχείο
ενός φτωχού,
μόνο οι χαμένοι και οι μοναχικοί
θα ξαποστάσουν
ανάμεσα στην πηχτή νύχτα
των παγωμένων υδρατμών,
κάποιος ξεπερασμένος ταξιδιώτης
θα ψάξει εκεί
μια στάλα θαλπωρής
στη χαμηλή φλόγα του λαδοφάναρου"
"Στα παιδιά ανάμεσα
ο θείος Χο ρωτάει
όλο χαμόγελα
για το σχολείο,για τη ζωή
σκληρά τα παροτρύνει να δουλεύουν
κι επιδέξια,
γλυκά και καραμέλες τους τάζει
"μόλις θα θέσει
το σοσιαλισμό σε λειτουργία".
Οι νέοι με τα πορφυρά φουλάρια
στους πελαργίσιους τους λαιμούς
χειροκροτούν
και του εύχονται μακροημέρευση"
"Η ψυχή μου
είναι νυχτερινό σύννεφο
κι αν σχήμα αλλάζει
μαγικά
θα/ναι για πάντα
του ερημόνησου ψυχή"
-----/////-----
"Τα ποιήματά μου
δεν είναι μόνο ποίηση,
είναι τ'αναφιλητά μιας ζωής,
η κλαγγή της σιδερόπορτας
μιας σκοτεινής φυλακής,
το σφύριγμα
δυο ξοφλημένων πνευμόνων,
ο γδούπος των θαμένων
στη γη ονείρων,
οι τσάπες
που ξεθάβουν αναμνήσεις,
το τρίξιμο
των δοντιών που κρυώνουν,
η άγρια κραυγή
του πεινασμένου στομαχιού,
ο χτύπος της καρδιάς
που θρηνεί ξεχασμένη,
η αβοήθητη φωνή
τόσων ναυαγών.
Όλοι ήχοι της ζωής
των ζωντανών-νεκρών.
Όχι μόνο ποίηση,όχι".
--------///////-------
"Η νύχτα του τρόμου
δίχως καταφυγή
τώρα βαθαίνει
προτού σκορπίσει στην αυγή"
---------///////--------
"Το Κόμμα μ'εξόρισε στις ζούγκλες
ευχόμενο το σώμα μου
να ταϊσει τις μανιόκες.
Κυνηγός έγινα και ξεπροβάλλω
με μαλάματα φιδιών
και κέρατα ρινόκερων!
Το Κόμμα με βύθισε στη θάλασσα
ελπίζοντας για πάντα να πνιγώ.
Καταδύτης έγινα και αναδύομαι
με σπάνιες πέρλες
που λαμποκοπούν...."
--------////////-------
"Ο θείος Χο:
τα λαστιχένια του σανδάλια
βαριά σαν εκατό ζευγάρια
σιδερένιες μπότες!
Η χακί του στολή κιτρινισμένη
σαν το ασπράδι των ματιών
του πεινασμένου του λαού!
Ένας δαίμονας,ένας δειλός,ένας απατεώνας"!
--------////////-------
"Βουλιαγμένα στη λάσπη
μοχθούν τ'ανθρώπινα υποζύγια
στη δούλεψη του δαίμονα
πολεμάνε τον ήλιο"
--------///////--------
"Σιωπηλός υπομένω
τα βασανιστήρια:
σαν ανταμώνεις θηρία στη ζούγκλα
δεν εκλιπαρείς το έλεός τους"
--------///////-------
"Λουλούδια της κόλασης
ποτισμένα με αίμα
ζωώδη ιδρώτα
και δάκρυα αποχωρισμών.
Άνθισαν φυλακισμένα,άρρωστα
πεινούν και κρυώνουν
ζέχνουν
σα μουχλιασμένα σκουπίδια
έχουν το γκρι
χρώμα της λάσπης"
--------//////-------
"Όλα φθείρονται
μα η ποίηση θ'αντέξει
για να συντρίψει το χώρο
να θριαμβεύσει στο χρόνο
καθώς του εχθρού το ατσάλι
θα σκουριάζει..."
Αναπαύσου εν ειρήνη Nguyen Chi Thien...
16/1/2012
No comments:
Post a Comment