Total Pageviews

Wednesday, June 5, 2013

"Straw dogs"

Το 1929 το Ελληνικό Κοινοβούλιο υπερψήφισε τον νόμο "περί προστασίας του κοινωνικού καθεστώτος" που έγινε γνωστός ως "ιδιώνυμον".Η τελευταία κυβέρνηση Βενιζέλου θεωρούσε αναγκαία τη θωράκιση του αστικού κοινοβουλευτισμού από τη δράση των κομμουνιστών.Στη συζήτηση που έγινε τότε,αρκετοί εξέφρασαν επιφυλάξεις ως προς τον κίνδυνο καταχρηστικής ερμηνείας του νόμου που θα είχε ως αποτέλεσμα τη δίωξη του φρονήματος.Ανάμεσα στους επικριτές του ιδιωνύμου,ήταν και ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου (ο οποίος όμως,παρά τα αναμφισβήτητα δημοκρατικά του φρονήματα είχε στηριχθεί λίγα χρόνια πριν στο στρατιωτικό κίνημα των "τριών"-Πλαστήρα-Γονατά-Χατζηκυριάκου- προκειμένου να επιτύχει την εκδίωξη της δυναστείας των Γλύξμπουργκ).Ταυτόχρονα,κάποιοι απ'τους ομιλητές έθεσαν το ζήτημα της επιλεκτικής έναντι των κομμουνιστών νομοθεσίας τη στιγμή που εξίσου σοβαρό κίνδυνο για το αστικό κοινοβούλιο αποτελούσαν και τα φασιστικά πολιτικά κινήματα του μεσοπολέμου,τα οποία είχαν βρει θιασώτες και εντός της Ελληνικής πολιτικής σκηνής (ο σημαντικότερος αυτών Μεταξάς,έμελλε να κυβερνήσει λίγα χρόνια αργότερα ως δικτάτορας,επικαλούμενος τον "κομμουνιστικό κίνδυνο").

Την ίδια εποχή,ενώ στην Αθήνα οι πολιτικοί διαξιφισμοί εξελίσσονταν αμείωτοι,στην Ελληνική ύπαιθρο οι άνθρωποι είχαν άλλα προβλήματα.Η ληστεία,φαινόμενο με βαθιές ρίζες στην Ελληνική επαρχία,όχι μόνο δεν είχε εξαλειφθεί αλλά στην κυριολεξία βασίλευε.Ο Γιαγκούλας σκοτώθηκε το 1925 μετά από συμπλοκή,ενώ το 1926 οι Ρεντζαίοι οργάνωσαν την πρώτη ληστεία χρηματαποστολής στην Ελλάδα στην Πέτρα της Πρέβεζας δολοφονώντας και τους επτά συνοδούς του οχήματος.Άλλες συμμορίες μικρότερου μεγέθους αλλά αντίστοιχης αγριότητας λυμαίνονταν την ύπαιθρο έχοντας γίνει φόβος και τρόμος για τους κατοίκους.
Οι Ρεντζαίοι συνελήφθησαν το 1929 δικάστηκαν και εκτελέστηκαν ένα χρόνο αργότερα.Περίπου την ίδια εποχή εξοντώθηκαν και οι Κουμπαίοι,άλλοι διαβόητοι ληστές.

Το Ελληνικό κράτος του μεσοπολέμου,παρά τις διοικητικές του αδυναμίες,διατηρούσε επαφή με την επαρχία και τα προβλήματά της και ανταποκρίνονταν σ'αυτά όσο μπορούσε.Δεν υπήρχε τότε ακόμη η διάσταση Αθήνας/επαρχίας την οποία προκάλεσε η μεταπολεμική αστυφιλία.Ασφαλώς η πρωτεύουσα διατηρούσε την πρωτοκαθεδρία,αλλά  η αγροτική οικονομία της χώρας που κρατούσε κόσμο στα χωριά,είχε σαν αποτέλεσμα οικονομικά,πολιτισμικά και κοινωνικά η διάσταση με την πρωτεύουσα να μην είναι εξωπραγματική.Τα χωριά έσφυζαν από ζωή,υπήρχαν διοικητικές υπηρεσίες,σχολεία πλήρως στελεχωμένα,κοινωνικές εκδηλώσεις στις λίγο μεγαλύτερες πόλεις.Ακόμη κι αν οι ειδήσεις έφταναν με καθυστέρηση,η πρωτεύουσα και τα όργανα της πολιτικής διοίκησης είχαν επαφή με την ελληνική ύπαιθρο.


Σήμερα,το Ελληνικό κοινοβούλιο αναλώνεται σε φορμαλιστικές διατυπώσεις περί αντιρατσιστικού νομοσχεδίου.
Την ίδια στιγμή,στην Εύβοια ένα ακόμη ιδιαζόντως ειδεχθές έγκλημα έχει σοκάρει την τοπική και ευρύτερη κοινωνία.Ένα ζευγάρι δολοφονήθηκε από τον οικιακό του βοηθό.Ο δολοφόνος συνέθλιψε το κεφάλι της γυναίκας χτυπώντας το με τσιμεντόλιθο και στη συνέχεια κατέκοψε την καρωτίδα του άντρα με ένα κομμάτι αιχμηρού ξύλου...Πριν λίγους μήνες,ένα νεαρό κορίτσι στην Πάρο δέχτηκε επίθεση και κακοποιήθηκε και έκτοτε νοσηλεύεται σε κωματώδη κατάσταση (αν βέβαια δεν έχει καταλήξει).Την ίδια περίπου περίοδο,ένας νεαρός άντρας δολοφονήθηκε (σφαγιάστηκε για την ακρίβεια) στο πεζοδρόμιο του σπιτιού του,προκειμένου οι δράστες να του κλέψουν μια βιντεοκάμερα...
Είναι σαφές πως τα εγκλήματα κατά της ζωής σημειώνουν ανησυχητική αύξηση.
Ακόμη απεχθέστερο όμως,είναι το γεγονός πως ολοένα και περισσότερα απ'αυτά διαπράττονται με μεθόδους μεσαιωνικής βαρβαρότητας.
Αυτό που τα χαρακτηρίζει είναι-πέρα από το όποιο κίνητρο των δραστών-η πλήρης περιφρόνηση προς την ανθρώπινη υπόσταση : η εξάλειψη της φυσικής παρουσίας του ανθρώπου δεν αρκεί,πρέπει να κακοποιηθεί με το βαναυσότερο πρόσφορο τρόπο το σώμα του.
Τέτοια βαρβαρότητα,χαρακτήριζε ασφαλώς τους ληστές του μεσοπολέμου και μοιάζει αναχρονισμός του τρόμου η επανεμφάνισή της σήμερα.
Είναι επίσης γεγονός πως για μεγάλο αριθμό ιδιαζόντως ειδεχθών εγκλημάτων ενοχοποιούνται αλλοδαποί.
Όσοι αρνούμαστε αυτή την παραδοχή προκειμένου να μη χαρακτηριστούμε προκατειλημμένοι ή εμφορούμενοι από ρατσιστική προδιάθεση,προφανώς εθελοτυφλούμε.
Αλλά το ζήτημα που τίθεται εδώ δεν είναι ποιός διαπράττει τις φρικωδίες-αυτό είναι δευτερεύον-αλλά πως αντιμετωπίζει η Πολιτεία την έκρηξη της βαρβαρότητας.

Υποστηρίζω την άποψη ότι χρειάζεται επειγόντως αυστηροποίηση του υπάρχοντος νομικού καθεστώτος,απέναντι στα ιδιαζόντως ειδεχθή εγκλήματα κατά της ζωής.
Κανένας δεν μπορεί να αισθάνεται δικαιωμένος αν ένας εγκληματίας που κατακρεουργεί έναν άνθρωπο έχει τη δυνατότητα σε λιγότερο από δέκα χρόνια να αποφυλακίζεται.
Ας ξεκινήσουμε με μια σοβαρή στατιστική καταγραφή: πως ορίζουμε το ειδεχθές έγκλημα,πόσα τέτοια εγκλήματα καταγράφονται ανά έτος,σε ποιές περιοχές παρουσιάζουν έξαρση,ποιό είναι το προφίλ των δραστών (οικονομικό στάτους,μορφωτικό επίπεδο,εθνικότητα,ήθη και έθιμα,αξιακό υπόβαθρο,ψυχιατρική εκτίμηση κλπ).
Αφού γίνει αυτό και επιβεβαιωθεί και στατιστικά πλέον η διάχυτη αίσθηση που κυριαρχεί,πρέπει να  γίνουν αυστηρότερες οι ποινές και να περιοριστούν οι ευνοϊκές ρυθμίσεις αποφυλάκισης.
Να συζητηθεί ακόμη και η επαναφορά της θανατικής ποινής για εξόχως φρικιαστικά περιστατικά!

Γνωρίζω εξ αρχής πως μειοψηφώ.
Η πρωτεύουσα "καθεύδει υπό Μανδραγόρα".
Δεκαετίες εμπέδωσης αστικού πολιτισμού,έχουν καταστήσει άγνωστες τις συνθήκες ωμής φρίκης που μπορεί να βιώσει ένας άνθρωπος.Για να το πω λίγο λαϊκά έχουμε τόσο πολύ "φλωρέψει" που αποστρέφουμε το βλέμμα απ' το αποτρόπαιο.Η φρίκη όμως είναι υπαρκτή,όσο κι αν αρνούμαστε την παρουσία της.Και βέβαια δεν αντιμετωπίζεται με αφ'υψηλού διδακτισμό περί "πολιτισμικών μας κατακτήσεων" που αποκλείουν εξ ορισμού αυστηρές ποινές.
Πολύ περισσότερο δεν αίρεται με αφελείς επικλήσεις περί δήθεν "δυνατοτήτων σωφρονισμού" και "κοινωνικοποίησης" των ειδεχθών-ανεξαρτήτως εθνικότητας- εγκληματιών!

Το ζήτημα είναι φλέγον και ζητά επείγουσα αντιμετώπιση!
Η ενασχόληση του Πολιτικού και Μηντιακού κατεστημένου με ζητήματα πολιτικής ορθότητας (βλ.αντιρατσιστικά νομοσχέδια,κάθε κόμμα καταθέτει κι από ένα),τη στιγμή που οι απλοί πολίτες βιώνουν τον τρόμο του εκβαρβαρισμένου εγκληματία,πιστοποιεί την πλήρη αποξένωση της Πολιτείας από την καθημερινότητα των πολιτών.Και δικαιολογεί βέβαια την απήχηση εκείνων των πολιτικών δυνάμεων (χρυσαυγή) που σπεύδουν να καλύψουν το έλλειμμα: μια κακή απάντηση είναι για τους πολίτες προτιμότερη απ'τη μη-απάντηση,οι δημοσκοπήσεις τουλάχιστον αυτό επιβεβαιώνουν.

Η Πολιτεία λοιπόν και τα κόμματα οφείλουν να απαντήσουν στο έλλειμμα ασφάλειας των πολιτών.
Αν αισθάνονται πως το δόγμα "νόμος και τάξη" δεν ανταποκρίνεται στην ιδεολογία τους,αφήνουν το πεδίο ελεύθερο στην ακροδεξιά.Ίσως μάλιστα αν δεν υπήρχε ο Νίκος Δένδιας που τολμά να υπερασπίζεται τα αυτονόητα,η ακροδεξιά να είχε πολλαπλώς θεριέψει.

Για όσους ακόμη διατηρούν επιφυλάξεις και υποστηρίζουν πως τέτοια περιστατικά είναι μεμονωμένα και πως "ο πολιτισμός" θα είναι πάντοτε η αποτελεσματικότερη απάντηση στη φρίκη,θα ήθελα να τους υπενθυμίσω την ταινία του Peckinpah "Straw dogs".Ένας φιλήσυχος διανοούμενος-Dustin Hoffman- εξαναγκάζεται υπερασπιζόμενος τη ζωή του να καταφύγει στη βία.Έσχατο καταφύγιο φυσικά η βία,μα ενίοτε αναπόφευκτο.Στη ζωή καλώς ή κακώς δεν ελέγχουμε πάντοτε τις συνθήκες του κοινωνικού μας περιβάλλοντος οι δε καλές προθέσεις μας,δεν αποτελούν εχέγγυο ανταπόδοσης καλοσύνης από τον άγνωστο στο δρόμο.Η ζωή επιπλέον,υπερβαίνει κάθε κινηματογραφικό σενάριο...
Δυσάρεστο μεν,αληθές δε: "παν ερπετόν πληγή νέμεται" (Ηράκλειτος).

Πολύ φοβάμαι όμως πως η φυσική δειλία που καταφεύγει συχνότατα σε διανοητικές υπεκφυγές,θα επιτείνει την αδράνειά μας απέναντι στη φρίκη...

5/6/2013 

1 comment:

  1. Τολμηρή και άκρως ενδιαφέρουσα η άποψη σου. Θα συμφωνήσω και με τη διαπίστωση ότι έχουμε τρόπον τινά «φλωρέψει». Μεγάλη η συζήτηση, αλλά δεν μπορώ να συμφωνήσω με την θανατική καταδίκη για θεμελιώδεις αξιακούς λόγους. Η ρηχή life-style πολυπολιτισμικότητα καταρρέει κάτω από το βάρος της οικονομικής και κοινωνικής κρίσης. Το μοντέλο κλονίζεται ακόμη και σε κοινωνίες με παράδοση ανεκτικότητας (βλέπε πρόσφατα επεισόδια στη Σουηδία). Οι προκλήσεις που έχουμε μπροστά μας είναι πρωτόγνωρες, τουλάχιστον για τις τελευταίες γενιές...

    ReplyDelete