Total Pageviews

Tuesday, December 23, 2014

Ώρες ευθύνης

Στην πολιτική,κατά τη γνώμη μου,υπάρχουν δυο σημαντικές συνιστώσες σε ο'τι έχει να κάνει με το περιεχόμενο κάθε ιδεολογικής επιλογής.
Η πρώτη σχετίζεται με την οικονομική αντίληψη κάθε ιδεολογικού χώρου.Πως αντιλαμβάνεται αυτός την οικονομία,πως αποτιμά το ρόλο της στην ανθρώπινη ζωή,πως πιστεύει ότι παράγεται ο πλούτος,αν έχουν σημασία οι διαδικασίες παραγωγής του και,συνακόλουθα,ποιες πρέπει να είναι οι προτεραιότητες των οικονομικών μας επιλογών.
Η δεύτερη σχετίζεται με μια ευρύτερη αντίληψη πολιτικής συμπεριφοράς,θα την ονόμαζα "γεωστρατηγική",υπό την έννοια πως έχει να κάνει με όσα συνιστούν τις διπλωματικές επαφές.Πως αξιολογούνται αυτές,κατά πόσον γίνονται αποδεκτοί οι αξιακοί κώδικες που τις διέπουν,ποια ευρύτερα συστήματα συμμαχιών προκρίνονται και ποια απορρίπτονται και,κατά συνέπεια,με ποιους επιλέγουμε πολιτικές συνεργασίες και ποιους αποκλείουμε ως πολιτικά μη συμβατούς με εμάς.

Οι δυο συνιστώσες δεν είναι ξένες μεταξύ τους,κάθε άλλο: η μια προϋποθέτει την άλλη σε βαθμό απόλυτο.Κάθε οικονομική δραστηριότητα χρειάζεται ένα συγκεκριμένο πολιτικό περιβάλλον για να εκδηλωθεί.Αλλά και κάθε γεωστρατηγική ανάλυση χρειάζεται τους πόρους που θα προκύψουν από μια επιτυχημένη οικονομική πολιτική.
Αν θα έπρεπε να ιεραρχήσω-έστω οριακά-τις δυο παραμέτρους,θα έδινα μια οριακή αλλά σαφή προτεραιότητα στη γεωστρατηγική.Το πολιτικό περιβάλλον προηγείται,η οικονομική ανάπτυξη έπεται.Πολιτικές κοινωνίες έσχατης ένδειας υφίστανται (αν και φυσικά δεν είναι διόλου αξιοζήλευτες).Αντίθετα,οικονομική ανάπτυξη δίχως πολιτικό περιβάλλον που να την εγγυάται,δεν υπάρχει (υπάρχει μόνο η μικρής κλίμακας διαπροσωπική ανταλλακτική οικονομία).
Ασφαλώς ο ιδανικός συνδυασμός είναι η αρμονική συνύπαρξη και των δυο: Πολιτεία που να εγγυάται τους οικονομικούς θεσμούς της ελεύθερης αγοράς και οικονομική ανάπτυξη που να
ενισχύει τη θέση των πολιτών και να εμπεδώνει τη σημασία των Πολιτειακών θεσμών στη συνείδησή τους.

Ασφαλώς υπάρχουν και άλλα ζητήματα που απασχολούν τα κόμματα και τους πολίτες.Η δημοκρατική διαδικασία είναι αμφίδρομη: τα κόμματα οφείλουν να ακούν τους πολίτες προκειμένου να διαμορφώσουν τις θέσεις τους,διαφορετικά δεν πρόκειται να κερδίσουν την εμπιστοσύνη τους.
Δεν έχουν σημασία μόνο τα οικονομικά/γεωστρατηγικά προτάγματα,αλλά και εκατοντάδες άλλα.Οτιδήποτε απασχολεί την καθημερινότητα του ψηφοφόρου,αποτελεί δυνητικά πολιτικό αίτημα προς ικανοποίηση.Τα κόμματα προσπαθώντας να παρακολουθήσουν αυτόν τον εξατομικευμένο κυκεώνα επιθυμιών,αναγκαστικά καταφεύγουν στην ασάφεια.Δεν μπορεί να γίνει διαφορετικά.Από τα εκατομμύρια διαφορετικών και συχνά αντικρουόμενων μεταξύ τους αιτημάτων,είναι αδύνατον να προκύψει συγκεκριμένη πολιτική πρόταση!
Το κομματικό παιχνίδι έχει και στοιχεία ψυχολογίας,διαχείρισης των μαζών,οραματικής προβολής,αισθητικής υπεροχής,διαφήμισης,συγκινησιακής φόρτισης,συμβολισμών κ.α
Μπορεί το πλήθος των παραμέτρων της πολυκομματικής δημοκρατίας να εγείρει ζητήματα αξιοπιστίας της στη συνείδηση πολλών,είναι ωστόσο αναμφίβολα προτιμότερη από την "ενός ανδρός αρχή".

Επιστρέφοντας στο θέμα μου,το ερώτημα που πρέπει να απαντήσω είναι,με βάση τις δικές μου προτεραιότητες στην οικονομία και γεωστρατηγική,τι θα ψηφίσω αύριο;

Υπάρχει κομματικός φορέας στοιχειώδους πολιτικής απήχησης με φιλελεύθερες οικονομικές αντιλήψεις; Όχι,δυστυχώς!
Πρέπει να συμφιλιωθούμε με το γεγονός πως οι κρατούσες οικονομικές αντιλήψεις στη χώρα,εντάσσονται στη μεγάλη σχολή του κρατισμού και ποικίλουν μόνο ως προς την ένταση του κρατισμού από σοσιαλδημοκρατικές/συντηρητικές έως καθαρά κομμουνιστικές!
Σε ένα ευρύτερο πλαίσιο,η Ελληνική κοινωνία διακρίνεται από μια απέχθεια προς τις φιλελεύθερες αντιλήψεις: η επιχειρηματικότητα έχει δαιμονοποιηθεί, η ατομική ευθύνη δεν αναγνωρίζεται-αντίθετα χάνεται στις επικλήσεις περί συλλογικών ευθυνών-, η ανεκτικότητα στο διαφορετικό αναζητείται μάταια,η καινοτομία αντιμετωπίζεται καχύποπτα,όπως και κάθε μεταβολή που επιφέρει ενώ,οτιδήποτε αμφισβητεί το ρόλο της παράδοσης προσλαμβάνεται ως απειλή!
Συνεπώς ο φιλελευθερισμός,ως πολιτικοοικονομική πρόταση έχει περιορισμένη απήχηση στο Ελληνικό κοινό! Τα όποια φιλελεύθερα πολιτικά μορφώματα φυτοζωούν μεταξύ σεχταρισμού και γραφικότητας.

Σε επίπεδο "γεωστρατηγικής" αντίληψης,υπάρχει τουλάχιστον κάποια στοιχειώδης προοπτική;
Υπάρχουν πολιτικοί φορείς που να αποδέχονται την ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας και όσα αυτή συνεπάγεται σε πολιτικό/οικονομικό/θεσμικό επίπεδο; Διάκριση εξουσιών,κοσμική ανεξίθρησκη Πολιτεία,διοικητικός εκσυγχρονισμός,αδιαμφισβήτητο κοινοβουλευτικό πνεύμα,σεβασμός των ατομικών δικαιωμάτων και των μειονοτήτων,για να αναφέρω ενδεικτικά ορισμένα μόνο χαρακτηριστικά της ευρωπαικής κουλτούρας,αποτελούν άραγε αξίες κοινές και για εμάς ή τουλάχιστον για κάποιον πολιτικό φορέα ικανής απήχησης;
Η απάντηση εδώ είναι πιο περίπλοκη.
Θεωρητικά,η μεγάλη πλειοψηφία των Ελλήνων και των κομμάτων που τους εκπροσωπούν,αποδέχονται την ένταξή τους στο ευρωπαϊκό σύστημα αξιών.
Την ίδια στιγμή όμως,οι έμπρακτες ενστάσεις που εγείρουν,απέναντι σε σειρά προαπαιτούμενων εξευρωπαϊσμού,καθιστούν προβληματική την ουσιαστική ταύτιση της χώρας με τα ευρωπαϊκά Πολιτειακά πρότυπα.
Στην Ελλάδα,το Σύνταγμα προβλέπει "επικρατούσα θρησκεία" και ως εκ τούτου,ο ρόλος της Ορθόδοξης εκκλησίας είναι θεσμικά ενισχυμένος και υπέρτερος έναντι των άλλων δογμάτων.
Το εγχείρημα του διοικητικού εκσυγχρονισμού σκοντάφτει στη δαιδαλώδη γραφειοκρατία,το πολύπλοκο νομικό καθεστώς και την παράδοση των πελατειακών σχέσεων που συντηρεί ο κομματισμός.
Οι μειονότητες υφίστανται διακρίσεις εθνοτικού και θρησκευτικού τύπου,η ελευθερία καλλιτεχνικής έκφρασης και λόγου συχνότατα αμφισβητείται,υπάρχει ευρέως διαδεδομένη διαφθορά και αμφισβήτηση της Αρχής του Νόμου.
Το ίδιο το κοινοβουλευτικό σύστημα,ειδικά μετά την οικονομική κρίση των τελευταίων ετών,έχει απαξιωθεί στη συνείδηση ικανής μερίδας του πληθυσμού.
Η σχέση της χώρας με την Ευρώπη,η θέση της στον μεταξύ των κρατών του Δυτικού κόσμου,δεν αποτελεί αυτονόητη επιλογή,αντίθετα τίθεται υπό αμφισβήτηση,από σημαντικό μέρος των πολιτών και των κομμάτων.
Μεγάλη τέλος μερίδα των κομμάτων,ενθαρρύνει και καλλιεργεί πρακτικές ανομίας,περιφρόνησης των θεσμών και συγκρουσιακής κουλτούρας απέναντι σε καθημερινές εκφράσεις της λειτουργίας των οργάνων της Πολιτείας.
Συνεπώς και στο "γεωστρατηγικό" επίπεδο,τα δεδομένα είναι θολά.
Η ειδοποιός διαφορά,σε σχέση με την οικονομία,είναι πως στον τομέα της γεωστρατηγικής οι έχοντες φιλοδυτική αντίληψη μοιάζουν διατεθειμένοι να την υπερασπιστούν ενεργότερα.
Στην οικονομία οι μεταρρυθμίσεις μπορεί να σέρνονται,αλλά η γεωπολιτική θέση της χώρας στο Δυτικό κόσμο και τους θεσμούς του (ΕΕ,ΝΑΤΟ) μοιάζουν να κινητοποιούν έναν πολιτικά σημαντικότερο όγκο ενδιαφερομένων.


Έτσι λοιπόν,το κομματικό παιχνίδι σήμερα,διεξάγεται με όρους γεωπολιτικής.
Ακόμη και οι οικονομικές προτάσεις των κομμάτων,όσες ξεφεύγουν από τη γραφικότητα,είναι στην ουσία προτάσεις γεωπολιτικής οπτικής: τα δυο μεγάλα κόμματα διαγκωνίζονται ποιο απ'τα δυο θα επιτύχει καλύτερη διαπραγμάτευση με τους δανειστές της χώρας! Η διπλωματική ικανότητα,ως πρόταση οικονομικής ανάπτυξης δηλαδή...
Μοιάζει παράδοξο η κομματική αντιπαράθεση στην Ελλάδα να διεξάγεται σήμερα με όρους ψυχρού πολέμου,τη στιγμή που αυτός έληξε πριν 25 χρόνια.Το φαινόμενο όμως εξηγείται από την παραδοσιακή υστέρηση της χώρας στην πρόσληψη των διεθνών μεταβολών και τη διχοστασία της ανάμεσα στην ταυτόχρονη αποδοχή της καπιταλιστικής ευδαιμονίας από τη μια και της αριστερής κουλτούρας από την άλλη.
Επέστη η στιγμή της βίαιης ωρίμανσης και οι πολίτες καλούνται να επιλέξουν: είτε με τον Che, είτε με την Google! Η πρώτη επιλογή αποκλείει την άλλη,η δεύτερη αντίθετα μπορεί να εμπεριέχει και την πρώτη! Μόνο που αυτό,πρέπει επιτέλους να το συνειδητοποιήσει ο μέσος Έλληνας ο οποίος ανατράφηκε μαθαίνοντας να αποστρέφεται το σύστημα αξιών που ήταν υπεύθυνο για την ευδαιμονία των τελευταίων πενήντα χρόνων της ιστορίας του! Η ζωή,κάποια στιγμή,δίνει τέλος στις αντιφάσεις,τουλάχιστον στις πιο εξόφθαλμες...

Μέσα σ'αυτό το ζοφερό τοπίο,οι επιλογές που έχει ένας φιλελεύθερος είναι περιορισμένες και θα τις περιέγραφα συνθηματολογικά ως εξής: "όσο το δυνατόν λιγότερος κρατισμός,όσο το δυνατόν περισσότερη Δύση"!
Προσωπικά,έχω πάψει να διαβάζω προγραμματικές θέσεις,τις βαριέμαι αφόρητα.
Μου αρκούν συγκεκριμένες απόψεις κορυφαίων στελεχών για να αντιληφθώ τις προτάσεις των κομμάτων στα δυο προαναφερθέντα καίρια,κατά την εκτίμησή μου,ζητήματα: ποιος ζητά λιγότερο κράτος και ποιος ομνύει στον κρατισμό; Ποιος επιδιώκει συμπόρευση και ποιος σύγκρουση με τους Ευρωπαίους εταίρους και τους δυτικούς συμμάχους;

Από τις απαντήσεις στα δυο αυτά ερωτήματα,θα κριθεί και η ψήφος μου,η οποία ασφαλώς δε συνεπάγεται κομματική ένταξη πουθενά και δίνεται με επίγνωση των ορίων της και υπό το πνεύμα του "μη χείρονος βελτίστου".

Οι φιλελεύθεροι μέχρι στιγμής,έχουμε χάσει το τρένο της ικανής πολιτικής εκπροσώπησης.Φτάσαμε πολύ κοντά τον Ιούνιο του 2012,αλλά αποτύχαμε.Μπορεί να μη μας ικανοποιεί κανένα απ'τα υπάρχοντα πολιτικά σχήματα,αλλά υπάρχουν διακυβεύματα τα οποία δεν μπορούν να μας αφήνουν αδιάφορους.Κι αν οι οικονομικές μεταρρυθμίσεις μοιάζουν με θέατρο του παραλόγου,η θέση της χώρας στο δυτικό κόσμο και τις αξίες του πρέπει να είναι για μας αδιαπραγμάτευτη! Έστω ως ελάχιστο προαπαιτούμενο προκειμένου να...συνεχίσουμε να ζητάμε τις μεταρρυθμίσεις που πρέπει να γίνουν στην οικονομία!
Επαναφέρω την αρχική μου εκτίμηση: δίχως αξιόπιστο θεσμικό πολιτικό πλαίσιο,δεν μπορεί να υπάρξει οικονομία της αγοράς! Και τέτοιο πολιτικό πλαίσιο,μόνο παραμένοντας στη χορεία των κρατών του δυτικού κόσμου,μπορούμε να ελπίζουμε βάσιμα πως θ'αποκτήσουμε κάποια στιγμή.
Η άλλη γεωπολιτική επιλογή,αποτελεί κατά τη γνώμη μου,καθολική οπισθοδρόμηση σε πολιτικά και οικονομικά υποδεέστερες κοινωνίες.
Εκτιμώ πως αυτή η πρόκληση,δεν πρέπει να μας αφήνει ασυγκίνητους...


23/12/2014





3 comments:

  1. Aν στη «γεωπολιτική» εξίσωση βάλεις και τις 50 έδρες μπόνους του πρώτου κόμματος, τα πράγματα δείχνουν να απλοποιούνται...

    ReplyDelete
  2. Χρόνια πολλά!

    Καλή χρονιά με υγεία, δημιουργικότητα, σύνεση!

    ReplyDelete
  3. Καλή χρόνια με υγεία!

    ReplyDelete