Total Pageviews

Friday, December 2, 2016

"Δεξιός" και "αριστερός" φιλελευθερισμός

Οι φιλελεύθεροι αρέσκονται συχνά να υποστηρίζουν ότι ανήκουν πολιτικά στο "κέντρο" και ότι αντιδιαστέλλονται τόσο από την κολλεκτιβιστική αντίληψη της αριστεράς,όσο και από τη συντηρητική κρατικίστικη αντίληψη της δεξιάς.
Ωστόσο,αυτή η διακήρυξη αν τεθεί στη βάσανο του κριτικού ελέγχου,αρχίζει να αναδεικνύει τις αστοχίες της.
Για την ακρίβεια,υπάρχουν ζητήματα στα οποία μεταξύ των φιλελευθέρων αναδεικνύονται
διαφοροποιήσεις και αντιθέσεις.
Ένα θεμελιώδες ζήτημα έχει να κάνει με τη στάση τους απέναντι στην οικονομική δραστηριότητα.Υπάρχουν αυτοί που ισχυρίζονται ότι οικονομική και πολιτική ελευθερία είναι αλληλένδετες και όσοι επισημαίνουν ότι η οικονομική ελευθερία είναι συνθήκη αναγκαία,αλλά όχι από μόνη της ικανή για την εμπέδωση και πολιτικής ελευθερίας.Περαιτέρω,υπάρχουν και όσοι θεωρούν πως η πολιτική πρέπει να διατηρεί το πρωτείο έναντι της οικονομίας και εστιάζουν στην αναγκαιότητα πολιτικών παρεμβάσεων που θα "επιδιορθώνουν" τις αστοχίες της αγοράς.
Ένα άλλο,σημαντικό ζήτημα,ανέκυψε με αφορμή τη μεταναστευτική κρίση.Υπάρχουν αυτοί που ζητούν αυστηρό έλεγχο συνόρων και ροών,ταυτοποίηση μεταναστών και αριθμητικό όριο στο μέγεθος της υποδοχής και από την άλλη,εκείνοι που προκρίνουν μια απόλυτα ελεύθερη διακίνηση ανθρώπων δια μέσου των συνόρων,χωρίς κανέναν περιορισμό,στο όνομα του δικαιώματος ελεύθερης και απρόσκοπτης μετακίνησης.
Στα ζητήματα πολιτικής ασφαλείας και εθνικής άμυνας,μπορεί κανεις να ανιχνεύσει ακόμη μια διαφοροποίηση. Ανάμεσα σε όσους προκρίνουν μια αυστηρή πολιτική υπεράσπισης του "rule of law" ,με άτεγκτη εφαρμογή των νόμων και κατασταλτική πολιτική και σε όσους επιλέγουν μια πολιτική που εστιάζει περισσότερο στο σωφρονισμό και στα δικαιώματα των κρατουμένων. Φυσικά,τα ζητήματα αυτα δεν ειναι αλληλοαναιρουμενα,εδώ η διαφοροποίηση έχει να κάνει με ταξινόμηση προτεραιοτήτων.
Άλλη σημαντική παράμετρος διαφοροποιήσεων,ειναι η στάση απέναντι σε ζητήματα θεσμικής και θρησκευτικής παράδοσης. Οι "μετανεωτερικοί" αμφισβητούν την έννοια του έθνους και προκρίνουν μια πολυπολιτισμική επιλογή κοινωνικής αντίληψης. Οι αγνωστικιστές περιφρονούν έως εχθρεύονται τη θρησκευτική αντίληψη και υιοθετούν έναν άτεγκτο αντικληρικαλισμό. Στον αντίποδα,οι οπαδοί της ιστορικής συνέχειας,υιοθετούν μια ήπια κριτική στάση απέναντι στις παραδόσεις και διαχωρίζουν το αίτημα εκκοσμίκευσης της Πολιτείας από τη γενικευμένη αντιεκκλησιαστική πολεμική.

Η σκιαγράφηση των παραπάνω ενδοφιλελευθερων διαφοροποιήσεων,οσο αδρή και ατελής κι αν ειναι,αντανακλά μια ιστορική εξέλιξη του φιλελεύθερου χώρου. Ενώ δηλαδη αυτός,μεσούντος του ψυχρού πολέμου,είχε ενσωματωθεί/συγχωνευτεί με τον συντηρητικό,μπροστα στην κοινή απειλή της παγκόσμιας σοσιαλιστικής επιβολής,μετα τη διάλυση του σοβιετικού μπλοκ παρατηρήθηκαν νέες ζυμώσεις. Πολλοί ανανεωτικοί αριστεροί αισθάνθηκαν ακόμη πιο κοντά στον πολιτικό φιλελευθερισμό ενώ,αρκετοί "παραδοσιακοί" φιλελεύθεροι διαπίστωσαν μπροστα στα νέα διλήμματα του μεταψυχροπολεμικού κόσμου,πολιτικές συγγένειες με τους συντηρητικούς.
Ειναι φυσικό αυτές οι αναδιατάξεις να δίνουν αφορμές για αντιπαραθέσεις,ενίοτε έντονες,ειδικά στην Ελλάδα στην οποια ο φιλελεύθερος χώρος υπήρξε παραδοσιακά περιορισμένης απήχησης και ενσωματωμένος στη ΝΔ μέχρι που,η οικονομική κρίση,οδήγησε αρκετούς πρώην αριστερούς/κεντροαριστερούς στις τάξεις του.

Η ανάδειξη των διαφοροποιήσεων δεν έχει σκοπό να επιτείνει διαδικασίες ενδοσκόπησης και "εσωστρέφειας". Κανέναν δεν ενδιαφέρουν σήμερα διχογνωμίες περί του "φύλου των αγγέλων",ειδικά όταν στην παρούσα συγκυρία επείγει η απαλλαγή της χώρας απο το εθνικοσοσιαλιστικό μόρφωμα που την κυβερνά.
Γίνεται περισσότερο για λόγους πολιτικής καταγραφής και επειδή,αναγκαία προϋποθεση κάθε γόνιμης σύνθεσης,ειναι η σαφής ανάδειξη των αρχικών αποκλίσεων.
Προσωπική μου γνώμη,ειναι οτι για την επίτευξη τόσο του μείζονος (εκδίωξη των συριζανέλ),οσο και του ελάσσονος (εμπλουτισμός της φιλελεύθερης σκέψης) στόχου,ο ιδανικότερος πολιτικός
σχηματισμός ειναι αυτή τη στιγμή η ΝΔ υπό τον Κυριάκο Μητσοτάκη.
Περιττεύει συνεπώς να τονίσω την πολιτικη μου συμπόρευση.
Συμπόρευση κριτική μεν,όπως αρμόζει σε κάθε φιλελεύθερο, αλλά στην παρούσα στιγμή ανεπιφύλακτη!

31/10/2016

1 comment:

  1. Οι διαφοροποιήσεις στο εσωτερικό κάθε ομάδας είναι αφενός πολύ λογική κατάσταση και αφετέρου είναι τόσο περισσότερες και μεγαλύτερες όσο η ομάδα μεγεθύνεται. Σίγουρα οι φιλελεύθεροι ενώνονται κάτω από την σημαία της ελεύθερης αγοράς και του μικρού κράτους. Φυσικά για πολλούς φιλελεύθερους ο φιλελευθερισμός σημαίνει πολύ περισσότερα ενώ για άλλους έχει έννοια κυρίως πολιτικής ελευθερίας και δευτερευόντως οικονομικής. Τόσο η έννοια "ελεύθερος" όσο και "μικρός" για να αποκτήσουν λίγο πιο συγκεκριμένο περιεχόμενο χρειάζονται κάποιον επιθετικό προσδιορισμό (εάν τα θυμάμαι καλά από το σχολείο, στην γραμματική ήμουν ταλέντο) ενώ για να αποκτήσουν πολύ συγκεκριμένο περιεχόμενο χρειάζονται λεπτομερή περιγραφή. Όσο όμως προχωράς σε λεπτομέρεια τόσο περισσότερο κόσμο αφήνεις απ' έξω γεγονός αποτρεπτικό για να εκφράσεις ευρεία τμήματα των πολιτών, αλλά εδώ να επισημάνω ότι για έναν χώρο έχει σημασία η ουσιαστική αποφυγή των λεπτομερειών και όχι μία πρόσκαιρη και υποκριτική απόκρυψη (όχι πως έχει γίνει το δεύτερο). Απλά ο φιλελεύθερος χώρος δεν είχε ποτέ μία ηγετική μορφή ικανή να απαλλάξει τον εαυτό της από τους δικούς της δογματισμούς και να γίνει υπηρέτης αυτών που ενώνουν τους φιλελεύθερους. Τόσο ο Μάνος όσο και ο Τζίμερος είναι υπηρέτες της δικής τους φιλελεύθερης άποψης.

    Μία άλλη παρατήρησή μου που έχει να κάνει και με την κρίση είναι ότι είναι πεποίθησή μου ότι καμία καθαρή ιδεολογία δεν μπορεί να λειτουργήσει υπό ανώμαλες συνθήκες. Υπό ανώμαλες συνθήκες η σύνθεση, ο ελιγμός, η προσαρμοστικότητα αποκτούν ιδιαίτερα μεγάλη σημασία. Αυτό το λέω για την δική σου παρατήρηση ότι υπάρχουν φιλελεύθεροι οι οποίοι είναι οπαδοί της άτεγκτης εφαρμογής των νόμων. Θα έλεγα ότι και εγώ είμαι υπέρ της εφαρμογής των νόμων αλλά επίσης πιστεύω ότι οι νόμοι πολλές φορές είναι εντελώς αδύνατο να εφαρμοστούν, κυρίως σε περιόδους ομαδικών παρεκκλίσεων. Για πχ η εφαρμογή του νόμου απαιτεί την είσπραξη κοντά 95 δις από τα Ελληνικά νοικοκυριά, το ερώτημα είναι, υπάρχουν και μπορούν να εισπραχθούν; Ο φιλελεύθερος χώρος ακόμα και σε αυτά οφείλει να δώσει απάντηση και λύση και όχι εμμονή στο αδύνατο. Ακόμα και εδώ η έλλειψη ηγετικής ομάδας που θα συνθέσει τις απόψεις σε μία ρεαλιστική πρόταση ικανή να αποτελέσει πλειοψηφικό ρεύμα, αρχικά εντός του χώρου και εν συνεχεία και για την χώρα, δεν υπάρχει.

    ReplyDelete