Για τους υπόλοιπους θα υπενθυμίσω το βασικό μοτίβο της ταινίας: η Ελλάδα στα τέλη της δεκαετίας του "70, ο ήρωας της ταινίας ανένταχτος της αριστεράς,αντικομφορμιστής,επαναστάτης,η σύντροφός του κόρη μεγαλοαστών,με παρελθόν συνεργασίας με τη δικτατορία των συνταγματαρχών. Ο έρωτας από τη μια,οι "ταξικές διαφορές" από την άλλη,αλλά και κάτι ακόμη βαθύτερο: ο πατέρας του ήρωα,συνεργάτης των Γερμανών στην κατοχή! Μια μελανή σελίδα που θα τον κυνηγάει έστω κι αν δεν είχε ο ίδιος ευθύνη για τις πράξεις του πατέρα του!
Πίσω από το σενάριο,τους λαμπερούς πρωταγωνιστές (Νίκος Κούρκουλος-Μπέττυ Λιβανού) και την ωραία μουσική του Χατζηνάσιου,στο φιλμ ξεδιπλώνεται ολόκληρο το αφήγημα της αριστεράς στην Ελλάδα της Μεταπολίτευσης: οι "καλοί" της κατοχής που "έχασαν την ιστορική τους ευκαιρία" λόγω της συνωμοσίας του κεφαλαίου και των ξένων,που διώχτηκαν και κυνηγήθηκαν μετά τον εμφύλιο και που αναζητούν την ιστορική τους δικαίωση!
Φυσικά η ζωή και η ιστορική αλήθεια,είναι απείρως πολυπλοκότερες οποιωνδήποτε αφηγηματικών σχημάτων,πολύ περισσότερο όσων εντάσσονται στην υπηρεσία της ιδεολογικής αντιπαράθεσης και κατ'ανάγκην εξωραϊζουν επιλεκτικά τη μία πλευρά,δαιμονοποιώντας αντίστοιχα την αντίθετη.
Αλλά το θέμα μου δεν είναι ο σχολιασμός του σεναρίου,ούτε φυσικά η διερεύνηση της εγκυρότητάς του. Υπάρχουν ευτυχώς δεκάδες βιβλία σχετικά με την περίοδο 1941-1974 και στα οποία μπορεί ο οποιοσδήποτε να αναζητήσει πληροφορίες και επιχειρήματα των μεν ή των δε.
Το θέμα που επιθυμώ να αναδείξω είναι ότι η ταινία αυτή,όταν την πρωτοείδα στα δεκατρία μου χρόνια,άσκησε πάνω μου μια ιδιαίτερη γοητεία παρ'όλο που ήμουν αρκετά μικρός για να αντιληφθώ τα πολιτικά της μηνύματα. Αυτά τα αντιλήφθηκα αργότερα και υπήρξαν εξίσου ισχυροί παράγοντες επηρεασμού της εφηβικής μου σκέψης.
Αν με λίγα λόγια υπήρξα ως φοιτητής φίλα προσκείμενος στην αριστερά,αυτό οφείλονταν λιγότερο στη θεωρητική μου κατάρτιση (η οποία ήταν υποτυπώδης) και περισσότερο στη γοητεία του μηνύματος που εξέπεμπε το logo : από εδώ ήταν οι καλοί,οι γοητευτικοί,οι ανεξάρτητοι,οι αντικομφορμιστές,ο Κούρκουλος με τη μοτοσικλέτα του που φοράει ένα μπλου τζην και αγναντεύει το ηλιοβασίλεμμα...Από την άλλη ήταν οι συμβιβασμένοι,τα βουτυρόπαιδα,οι πλούσιοι,οι φλώροι,οι γόνοι των συνεργατών της δικτατορίας και της κατοχής!
Υποσυνείδητα είχα υιοθετήσει το αφήγημα του φιλμ,ήμουν αριστερός χωρίς πολλή σκέψη,επειδή ήταν γοητευτικό!
Νομίζω,στο βαθμό που νομιμοποιούμαι να μιλήσω για τη γενιά μου,ότι συνάντησα πολλούς σαν εμένα στο Πανεπιστήμιο.Παιδιά της μεσαίας τάξης,μεγαλωμένα με το όνειρο να προκόψουν μέσα απ'τα γράμματα,καλλιεργημένα,με ευαισθησίες,με "αστική" ανατροφή και ευγένεια και βέβαια με μια αυθόρμητη συμπάθεια προς την αριστερά ως αφηρημένη εκπρόσωπο του "καλού".
Τα χρόνια πέρασαν,ο καθένας μας πήρε το δικό του δρόμο,αλλά το παραμύθι ήταν πάντοτε εκεί και υποσυνείδητα σαγήνευε.
Για πολλούς λόγους,που έχουν αναλυθεί από πολλούς,στις σημερινές εκλογές εκτιμώ πως η γενιά μου ξεπερνά οριστικά τη γοητεία εκείνου του "γελαστού απογεύματος"! Καθένας για τους δικούς του λόγους κι εγώ προσωπικά εδώ και αρκετά χρόνια,αισθανόμαστε ότι το σενάριο δε μας αφορά.Πολύ περισσότερο,είμαστε βέβαιοι ότι το σενάριο υπήρξε προσχηματικό και βιώσαμε,ο καθένας στο βαθμό που το βίωσε,τα επίχειρα του εξωραϊσμένου παραμυθιού.
Αποχαιρετάμε λοιπόν οριστικά εκείνο το γελαστό απόγευμα,στο όνομα χιλιάδων άλλων απογευμάτων,λιγότερο εξιδανικευμένων. Ίσως τα απογεύματα αυτά να μη διαθέτουν τη γοητεία του Κούρκουλου και της Λιβανού,καθώς λικνίζονταν ερωτικά στην αμμουδιά,αλλά είναι εξίσου όμορφα και το σημαντικότερο: δεν υποκρύπτουν καμία υστεροβουλία,σαν εκείνης της νύχτας που ακολούθησε το απόγευμα του 1979 και κράτησε τα τελευταία πέντε χρόνια!
7/7/2019
No comments:
Post a Comment