Περί Mall

http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22768&subid=2&pubid=63771978

Η προκήρυξη των ανθρώπων που ανέλαβαν την ευθύνη για την τοποθέτηση εκρηκτικού μηχανισμού στο Mall, αποτελεί κατά τη γνώμη μου τυπικό δείγμα αναρχοσοσιαλιστικής ανάλυσης.Ο αναρχισμός σαν ιδεολογικό κίνημα,έχει ιστορία συνομήλικη τουλάχιστον με το σοσιαλισμό,αλλά παρόλο που γεννήθηκαν από κοινή μήτρα,ακολούθησαν διαφορετικούς δρόμους ενηλικίωσης.Σκοπός αυτής της ανάρτησης,δεν είναι φυσικά να αναλύσει το περιεχόμενο και τις τάσεις των αναρχικών αντιλήψεων (κάτι τέτοιο είναι πρακτικά ανέφικτο),ούτε καν να αναλύσει την επιχειρηματολογία της προκήρυξης.Ο στόχος μου είναι να μιλήσω για τα mall,τα καπιταλιστικά καταναλωτικά πρότυπα,τον " καταναλωτισμό ως μέσον χειραγώγησης των ανθρώπων".

-Τι είναι το Mall? Ένα οικοδομικό συγκρότημα από καταστήματα και χώρους αναψυχής.Οι άνθρωποι το επισκέπτονται για να ψωνίσουν,να διασκεδάσουν,να χαζέψουν,να φάνε ή να πιούν καφέ,από περιέργεια,επειδή έχουν κάποιο ραντεβού,από ανία,για να περάσει η ώρα,χωρίς ιδιαίτερο λόγο...Τα πιθανά κίνητρα που ωθούν κάθε άνθρωπο να επισκεφτεί το mall είναι πρακτικά άπειρα.Κατά τη γνώμη μου επίσης,είναι απολύτως σεβαστά! Ο τρόπος που κάθε άνθρωπος επιλέγει να ψωνίσει,να διασκεδάσει ή να περάσει την ώρα του,είναι αποκλειστικά δική του υπόθεση και κανείς δεν έχει το ηθικό δικαίωμα να του υποδείξει ή να του επιβάλλει συγκεκριμένα πρότυπα διασκέδασης και κατανάλωσης.
Αν το mall δεν αρέσει σε κάποιον,είναι ελεύθερος να μην το επισκεφτεί.Εξίσου ελεύθερος πρέπει να είναι και όποιος το εκτιμά,να το επισκέπτεται δίχως ενοχές και δίχως την άδεια οποιουδήποτε αυθαίρετου υπέρτατου κριτή!

-Καλλιεργεί άραγε το mall "καταναλωτικά πρότυπα" και "κατώτερης αισθητικής τρόπους συμπεριφοράς"? Το ερώτημα είναι υποθετικό και πρέπει να απαντηθεί κατά περίπτωση.Ο τρόπος που κάθε άνθρωπος αξιολογεί τα ερεθίσματα του περιβάλλοντος και διαμορφώνει τη συμπεριφορά του και τις αισθητικές του προτιμήσεις,είναι ευρύτατα ποικίλος.Αλίμονο αν ζητούσαμε ομοιόμορφη συμπεριφορά και ομοειδείς προτιμήσεις από τους ανθρώπους! Θα καταργούσαμε τη μαγεία της μοναδικότητας κάθε ανθρώπινης ύπαρξης!
Αλλά ακόμη κι αν υποθετικά μπορούσαμε να πετύχουμε κάτι τέτοιο,εν ονόματι ποιάς υπέρτερης διάνοιας ή ηθικής θα το επιχειρούσαμε? Ποιός νομιμοποιεί τον οποιονδήποτε να αποφαίνεται τι είναι αισθητικά άρτιο και τι όχι,πως πρέπει οι άνθρωποι να διασκεδάζουν και πως όχι, κάτω από ποιές συνθήκες πρέπει να συναλλάσσονται στην αγορά?
Ποιός έχει το δικαίωμα να επιβάλλει στους άλλους το αυθαίρετα επιλεγμένο "ιδεατό" τοπίο της καθημερινότητάς τους?

-Συμβάλλει το mall στην ανθρώπινη δυστυχία? Επιτείνει τη φτώχεια?
Η ψύχραιμη εκτίμηση αποδεικνύει πως το αντίθετο ακριβώς συμβαίνει.Ο χώρος της αγοράς,του εμπορίου,της εγχρήματης συναλλαγής,είναι χώρος διακίνησης και επαύξησης του πλούτου,συντήρησης θέσεων εργασίας και εισοδημάτων εκατοντάδων ανθρώπων,καλλιέργειας διανθρώπινων επαφών και σχέσεων,με λίγα λόγια κοινωνικοποίησης εν μέσω αγοράς.Ιστορικά,ο μόνος χώρος στον οποίο οι άνθρωποι μπορούν να συναλλάσσονται ειρηνικά,είναι η αγορά! Πέραν της αγοράς,οι συναλλαγές είναι είτε κακόπιστες είτε ξεκάθαρα εχθρικές.Η αγορά συνιστά το μεγαλύτερο κοινωνικό εργαλείο ειρηνικής συμβίωσης των ανθρώπων και προαγωγής των υλικών όρων της ζωής τους. Δίχως την αγορά,επιστρέφουμε στον πολεμικό βίο των δουλοπάροικων της φεουδαρχίας ή των κυνηγών/τροφοσυλλεκτών της πρωτόγονης εποχής.
Υπάρχουν βέβαια και οι κλειστές κάστες πολιτικού ή θρησκευτικού τύπου,τα μέλη των οποίων ασφαλώς και έχουν αυξημένου τύπου κοινωνικούς δεσμούς,αλλά πρόκειται πάντοτε για κοινωνικές μειοψηφίες.Σε ευρύτερο επίπεδο κοινωνίας των πολιτών,η αγορά είναι ο απαραίτητος όρος ειρηνικής συμβίωσης και ευημερίας!
Το mall συνεπώς είναι τέτοιος παράγοντας.

-Είναι το mall αισθητικό τερατούργημα?
Ενδεχομένως για την οπτική κάποιων "ναι"! Από πότε η αισθητική υπόκειται σε λογοκρισία? Από πότε απαγορεύεται η ασχήμια,η αισθητική αστοχία,η εναλλακτική αισθητική άποψη? Ακόμη περισσότερο,δικαιούται κανείς να επιβάλλει τις δικές του αισθητικές αποτιμήσεις στους άλλους?
Όποιος το αποστρέφεται,είναι ελεύθερος να το αποφύγει!

-Είναι στα θεμέλια του mall θαμμένες ανθρώπινες ψυχές που θυσιάστηκαν για το καπιταλιστικό κέρδος?
Απ'όσο γνωρίζω,δεν υπήρξε κάποιο θανατηφόρο εργατικό ατύχημα κατά την ανέγερση του mall. Η Ελλάδα ευτυχώς,παραμένει-ατελώς έστω-χώρα του προηγμένου καπιταλιστικού κόσμου και αυτό σημαίνει πως τα ατομικά δικαιώματα των πολιτών (και των εργατών) είναι θεσμικά κατοχυρωμένα και νομικά προστατευόμενα.Ο καπιταλισμός παράγει πλούτο,παρέχοντας έτσι τους όρους υλοποίησης των ατομικών δικαιωμάτων (δίχως πλούτο,μένουν μόνο οι διακηρύξεις).Ακόμη περισσότερο,ο καπιταλισμός,αναγνωρίζοντας το δικαίωμα στην ατομική ιδιοκτησία,προωθεί την προάσπιση κάθε άλλου ατομικού δικαιώματος.Αφαιρέστε το δικαίωμα στην ιδιοκτησία και αυτομάτως υπονομεύεται κάθε άλλο ατομικό δικαίωμα!
Αυτό δε σημαίνει πως έχουν εξαλειφθεί τα εργατικά ατυχήματα.Στις δυτικές χώρες όμως έχουν σημαντικά περιοριστεί,χάρις στην τεχνολογική καπιταλιστική ανάπτυξη που καθιστά δυνατή την προστασία των εργατών (την οποία έρχεται στη συνέχεια το νομικό σύστημα να θεσμοθετήσει).Δε στέλνουμε ρομπότ να σκάψουν επικίνδυνες σήραγγες επειδή το ορίζει ο νόμος.Τα στέλνουμε επειδή η τεχνολογία (γέννημα του καπιταλισμού) τα κατέστησε διαθέσιμα και ο νόμος στη συνέχεια τα θέσμισε ως απαραίτητα,στο εργασιακό περιβάλλον.Με αυτή τη σειρά προστατεύονται οι άνθρωποι και τα δικαιώματά τους στις καπιταλιστικές χώρες.
Ενδεχομένως όχι ιδεατά,αλλά πολύ επαρκέστερα από κάθε εναλλακτική πρόταση!


Καλό είναι λοιπόν,τώρα που επανήλθε η τρομοκρατία με την αριστερή επιχειρηματολογία,να αρχίσουμε οι ίδιοι μια κριτική ανάλυση κάθε υλικού στοιχείου απ'όσα συνθέτουν την καθημερινότητά μας και συνιστούν παράγωγα του καπιταλισμού.
Ίσως ανακαλύψουμε έκπληκτοι,πόσο βαθιά αντικαπιταλιστές είμαστε,πόσο ενδόμυχα ασπαζόμαστε τα επιχειρήματα των τρομοκρατών,πόσο αυτοενοχικά βιώνουμε την καθημερινότητά μας.
Ο καπιταλισμός όμως,εκτός απ'την αδιαμφισβήτητη υλική υπεροχή του,είναι και ηθικά υπέρτερος κάθε σοσιαλιστικής παραλλαγής.
Μόνο η ηθική νομιμοποίησή του θα αποενοχοποιήσει τις συνειδήσεις μας από τη διαβρωτική προπαγάνδα των θιασωτών του χάους,της παρακμής,της λιμοκτονίας,της ανελευθερίας,του καθολικού υποβιβασμού της ανθρωπότητας...

Ας επισκεφτούμε λοιπόν το mall την επόμενη φορά, με λιγότερες ενοχές!

25/1/2013