Total Pageviews

Saturday, June 8, 2013

Για τους 4 τροχούς...

Καλοκαίρι του 1980,Κέρκυρα.
Ένα από τα ατέλειωτα εκείνα παιδικά καλοκαίρια που δε θα ξαναζήσουμε και πάντα θ'αναπολούμε.
Είμαι εννιά χρονών και περνώ τα μεσημέρια μου καταβροχθίζοντας κόμικς.
Ταυτόχρονα,λατρεύω τα αυτοκίνητα και τις μοτοσικλέτες,έχω πάθος με την ταχύτητα,αλλά περισσότερο με την αίσθηση ελευθερίας που σου δίνει η αυτοκίνηση.
Το βλέμμα μου πέφτει για πρώτη φορά σ'ένα περιοδικό : νομίζω το λέγανε "Motor show" και είχε εξώφυλλο τον Ιαβέρη.Το αγοράζω κι αρχίζω να μπαίνω στο μαγικό κόσμο του αυτοκινήτου.Τι είναι,πως λειτουργεί,πως οδηγείται,που σε ταξιδεύει.Αυτό ήταν! Από την επόμενη μέρα ξεκοκκαλίζω τον ειδικό τύπο.Ανάμεσα στα περιοδικά,ένα μου τραβάει την προσοχή: "4ΤΡΟΧΟΙ".
Γίνομαι τακτικός αναγνώστης και συλλέγω τα τεύχη με θρησκευτική ευλάβεια,μέχρι το 2004.
Εικοσιτέσσερα χρόνια πιστός οπαδός του περιοδικού,ως τη στιγμή που -για λόγους που θα εξηγήσω παρακάτω-το εγκατέλειψα.

Πριν από ένα μήνα,διάβασα την είδηση της αναστολής της λειτουργίας του.
Οι 4τροχοί και το σύνολο των περιοδικών των Τεχνικών Εκδόσεων περνούν στην Ιστορία.
Παρόλο που τους είχα εγκαταλείψει,η είδηση με συγκίνησε.Νομίζω πως σηματοδότησε τον οριστικό αποχαιρετισμό της παιδικής μου ηλικίας (αλλά όχι και των ονείρων της).
Ο πρώην συνεργάτης,Νίκος Δήμου έγραψε τη δική του εκδοχή-αποχαιρετισμό.Νιώθω την ανάγκη να το κάνω κι εγώ.
Η διήγηση,αναγκαστικά λόγω συγκινησιακού φόρτου θα είναι αποσπασματική και βάσει επιλεκτικών αναμνήσεων.

-Ο πρώτος μου δάσκαλος οδήγησης ήταν ο πατέρας μου.Αυτός δέχτηκε την πρώτη βροχή των ερωτήσεών μου και τις παραινέσεις μου να πηγαίνει πιο γρήγορα.Δεν ήμουν ποτέ το παιδί του "μπαμπά μην τρέχεις",δεν ξέρω αν υπάρχουν τέτοια παιδιά,εγώ τουλάχιστον δε γνώρισα κανένα.Εγώ και οι φίλοι μου θέλαμε να τρέχουμε και να προσπερνάμε.Ο πατέρας μου ,μου έμαθε τα πρώτα βήματα,ο Κώστας Καββαθάς με προχώρησε πολύ παρακάτω.

-Απ'τον πατέρα μου υιοθέτησα την αγάπη στη στρωτή οδήγηση και το σεβασμό στο όχημα.Ήταν τότε τα χρόνια δύσκολα,οι Έλληνες αγόραζαν ένα αυτοκίνητο,το πολύ δυο σε όλη τους τη ζωή και γι'αυτό το φρόντιζαν σαν παιδί τους.Μακριά από μοτέρ στο κόκκινο,λιώσιμο ελαστικών,ανάποδα τιμόνια,αλλαγές ταχυτήτων χωρίς συμπλέκτη και λοιπά εντυπωσιακά πλην τρομερά φθοροποιά για το αυτοκίνητο.Ο πατέρας μου με έμαθε να σέβομαι το αυτοκίνητο και τον ΚΟΚ.

-Ο Καββαθάς ανέδειξε την ομορφιά της οδήγησης,όχι κατ'ανάγκην της σπορ,αλλά της καθημερινής.Μ'έμαθε επίσης κάτι πολύ σημαντικό: την ανάγκη να προβλέπεις τι θα συμβεί στο δρόμο. "Πολλές φορές γλίτωσα τροχαίο επειδή πρόσεχα παραμέτρους όπως η κατάσταση του προπορευόμενου οχήματος,η ανύπαρκτη ορατότητα,οι χειρονομίες του προπορευόμενου οδηγού (τότε δεν υπήρχαν κινητά...),ακόμη και...το σχήμα του κεφαλιού του"...έγραφε.
Κι εγώ το ίδιο Κώστα,σ'ευχαριστώ για το μάθημα.

-Συγκεράζοντας τη σβέλτη οδήγηση με το σεβασμό (στο όχημα/στο δρόμο/στους άλλους χρήστες του δρόμου) υιοθέτησα τη γρήγορη αλλά όχι υστερική οδήγηση.Μ'αρέσει να χρησιμοποιώ τη ροπή του κινητήρα και όχι ν'ανεβάζω στροφές "στα κόκκινα". Προτιμώ να οδηγώ με 200 και 6000 στροφές,παρά με 140 και 8500 στροφές.Προτιμώ δηλαδή να οδηγώ μια Aston Martin παρά ένα ταπεινό χιλιαράκι. Υποθέτω το ίδιο κι εσείς. Μπορώ όμως να συμβιβαστώ με το χιλιαράκι και να το πηγαίνω με τη ροπή του (4000 στροφές και όσα χιλιόμετρα δίνει).
Κι αυτό γιατί σέβομαι το όχημα,όχι μόνο λόγω του κόστους κτήσης του.Αλλά -κυρίως-ως ανθρώπινο δημιούργημα.Για ένα ταπεινό χιλιαράκι κάποιοι συνάνθρωποί μου,χιλιάδες μίλια μακριά,αφιέρωσαν τις γνώσεις,τον κόπο,το μεράκι,τη φαντασία,τη δουλειά τους για να το κατασκευάσουν.Ως concept (σύλληψη-εκτέλεση-τελείωση-συντελεστής απόδοσης) είναι απολύτως όμοιο και εξίσου σεβαστό με την οποιαδήποτε Aston Martin.
Ο Καββαθάς μου το έμαθε και αυτό και τον ευχαριστώ.

-Το αυτοκίνητο δεν είναι μόνο λαμαρίνες,λάστιχα,λάδια,μπιέλες,ελατήρια,έμβολα και λοιπά.
Είναι και εργαλείο αυτονομίας,έστω υποκείμενο στους περιορισμούς του δρόμου.Σε ταξιδεύει σε άγνωστες διαδρομές,σε προστατεύει απ'τα στοιχεία της φύσης,γίνεται κοιτώνας ή σπίτι σου αν χρειαστεί,σου δίνει διέξοδο ως ταξιδιωτικό διαβατήριο,κουβαλάει εσένα και την αγάπη σου στην άκρη του ορίζοντα.
Μ'αυτήν την έννοια το αυτοκίνητο είναι κάτι περισσότερο από όχημα μεταφοράς ανθρώπων.Είναι μια μηχανή ονείρων,ένα μέσο που ομορφαίνει την ανθρώπινη ζωή.
Όσοι έχουν σμίξει στριμωγμένοι στο κάθισμα ενός Autobianchi (που λέει κι ο Τουρνάς) καταλαβαίνουν απόλυτα τι εννοώ.
Και με αυτήν την έννοια,ένα ταπεινό χιλιαράκι μπορεί να προσφέρει περισσότερη ευτυχία από κάθε Aston Martin,ειδικά αν ο οδηγός της τελευταίας φοβάται μήπως λερωθεί το δέρμα Connolly του σαλονιού της...
Κι αυτή την οπτική της αυτοκίνησης,την υποστήριξε ο Καββαθάς,ακόμη ένα ευχαριστώ λοιπόν.

- Ο Καββαθάς ήταν Ιταλόφιλος.Τα κείμενά του για τις Alfa Romeo και τις Lancia ξεχείλιζαν από πάθος.Ακόμη θυμάμαι ένα κείμενο για τις σκέψεις τις παλιάς Alfasud καθώς ο κύριός της την πήγαινε για απόσυρση.Η λατρεία για το δέσιμο ανθρώπου-μηχανής,έφτανε σ'ένα είδος λυρικού ανιμισμού: το αυτοκίνητο αποκτούσε ψυχή,αναπολούσε το βίο του,προαισθάνονταν το επερχόμενο τέλος! Τελείωσα το κείμενο δακρυσμένος αναφωνώντας: "Cuore Sportivo"!
Κάτι αντίστοιχο έκανε κι ο πατέρας μου,παρκάροντας το Fiat 128 στο γκαράζ μετά από ταξίδι: "άστο τώρα το καημένο να ξεκουραστεί"...(πόσο μ'έχουν στοιχειώσει τέτοιες φράσεις πατέρα)!

-Δεν ήταν κακό που ο Καββαθάς ήταν Ιταλόφιλος.Κάθε άνθρωπος δικαιούται να έχει τις αδυναμίες του.Κακό ήταν που δεν το παραδέχονταν ποτέ κι ας τον πρόδιδαν τα γραπτά του.Η λατρεία στο Ιταλικό design και τα μοτέρ,τον έκαναν συχνά να υποτιμά την ποιοτική υστέρηση και αναξιοπιστία των Ιταλών.Ταυτόχρονα,περιφρονώντας τη σχεδιαστική αδιαφορία των Ιαπώνων και Κορεατών και παρομοιάζοντας τα αυτοκίνητά τους με "πλυντήρια",προσπερνούσε με ανεπίτρεπτη ελαφρότητα την παροιμιώδη τους μηχανολογική αξιοπιστία.Για το μέσο καταναλωτή-χρήστη όμως,αυτό το χαρακτηριστικό είναι εξαιρετικά σημαντικό.Να λοιπόν μια εγγενής αδυναμία του περιοδικού: προσηλώθηκε υπέρμετρα στη συγκινησιακή πλευρά της οδήγησης,αμελώντας την οδήγηση ως πρακτική ανάγκη του καθημερινού ανθρώπου που δεν ενδιαφέρεται "να στρίψει".

-Κάποια στιγμή το περιοδικό ξέφυγε κι άρχισε να εκφέρει απόψεις επί παντός επιστητού.Πιθανότατα έφταιγε η ευρύτατη απήχησή του στο ελληνικό κοινό.Αλλά τότε-όπως σωστά έγραψε ο Νίκος Δήμου-άρχισε να χάνει και την αθωότητά του,φιλοξενώντας ένα σωρό μαϊντανούς.
Αποκορύφωμα της έπαρσης,ήταν πως αυτοδιαφημίζονταν ως "κομμάτι του σύγχρονου Ελληνικού πολιτισμού"...

-Ο Καββαθάς δε χαρίστηκε στο Ελληνικό κράτος και την αντι-αυτοκινητιστική πολιτική του.Η πολιτική επιλογή της αποβιομηχάνισης,της εκδίωξης των αυτοκινητοβιομηχανιών απ'την Ελλάδα,της μετατροπής του αυτοκινήτου από βιομηχανικού προϊόντος που θα μπορούσε να κοσμεί την παραγωγική διαδικασία,σε φορολογήσιμου αγαθού και status symbol επικρίθηκαν ανελέητα και απόλυτα δικαιολογημένα.
Δε χαρίστηκε επίσης στους παρωχημένους οικολόγους του Γούντστοκ που αποστρέφονταν τον "δολοφόνο των ανθρώπων και του περιβάλλοντος".
"Οι πραγματικοί οικολόγοι-έγραφε-είναι αυτοί που εφηύραν τους καταλύτες,τα καθαρά καύσιμα,τις νέες τεχνολογίες στους κινητήρες,τα ανακυκλώσιμα υλικά κατασκευής,την ηλεκτροκίνηση,όλες τις τεχνολογικές καινοτομίες που καθιστούν την αυτοκίνηση συμβατή με το σεβασμό στο περιβάλλον"!
Συμφωνώ μαζί του!
Απομυθοποίησε επίσης το μολώχ της "υπερβολικής ταχύτητας".Τα περισσότερα τροχαία στην Ελλάδα οφείλονται στην παραβίαση προτεραιότητας,αν ποτέ αποκτήσουμε αξιόπιστες στατιστικές θα το μάθουμε.Αμέσως μετά,έρχεται το αντικανονικό προσπέρασμα.Η ταχύτητα από μόνη της δεν αρκεί για να προκαλέσει τροχαίο,η δε έννοια της υπερβολικής ταχύτητας είναι σχετική: 30 χιλιόμετρα την ώρα σε κατοικημένο χώρο μπορεί να είναι επικίνδυνα,180 χιλιόμετρα την ώρα στην Αθηνών-Θεσσαλονίκης μπορούν να επιτυγχάνονται με απόλυτη ασφάλεια (και επιτυγχάνονται)...

-Στην πορεία δημιουργήθηκε ισχυρός ανταγωνισμός,αλλά νομίζω το καίριο χτύπημα δόθηκε απ'το διαδίκτυο.Κανένα περιοδικό σήμερα δεν μπορεί να ανταγωνιστεί ιστοσελίδα αντίστοιχης θεματολογίας και είναι προφανές το γιατί.
-Σχετική με το παραπάνω σχόλιο είναι και η από μέρους μου εγκατάλειψη των 4Τ. Το 2004 αγόρασα ένα Renault Megane έχοντας πειστεί απ'τα γραφόμενα του περιοδικού για την αξία του (κυρίως όμως γιατί το δίνανε σε 48 άτοκες δόσεις). Αποδείχτηκε το πιο αναξιόπιστο όχημα που είχα ποτέ,στα 25 χρόνια που οδηγώ,με τη χειρότερη αντιπροσωπεία που έχω συναντήσει! Κοιτάζοντας-εκ των υστέρων-στο διαδίκτυο,ανακάλυψα πως το συγκεκριμένο μοντέλο ήταν διεθνής failure story και το internet είχε κατακλυστεί από ιστορίες εξαγριωμένων οδηγών που το επιβεβαίωναν.

Αυτό ήταν!
Σταμάτησα ν'αγοράζω 4Τ,χωρίς βέβαια να στραφώ σε κανένα άλλο έντυπο.Απλά γύρισα την πλάτη στον ειδικό τύπο και έγινα τακτικός επισκέπτης των ηλεκτρονικών σελίδων αυτοκίνησης.
Εννιά χρόνια μετά,οι 4Τ αναστέλλουν τη λειτουργία τους.
Νομίζω η εξέλιξη των πραγμάτων αργά ή γρήγορα εκεί θα οδηγούσε.
Το μέλλον του τύπου είναι το internet. Πολύ λίγα έντυπα και εφημερίδες θα μπορέσουν στο μέλλον να επιβιώσουν.Ένας κόσμος χάνεται,ένας νέος κόσμος ανατέλλει.
Ευχαριστώ τον Κώστα Καββαθά και τους 4Τροχούς γιατί με συντρόφεψαν σε πολύ όμορφες στιγμές της ζωής μου.
Αντί επιλόγου,ένα κείμενό του (όπως το θυμάμαι) από την παρουσίαση του Ford Escort cabrio αρχές της δεκαετίας του "90 στην Ανδαλουσία:

"...κατηφορίζω την ορεινή διαδρομή ακούγοντας μουσική.Μπροστά μου ξαφνικά μια Mercedes 190 οδηγούμενη από Γερμανό συνταξιούχο και την κυρία του πλάι με μαλλί χρώματος οξυζενέ! Μήπως το ζεύγος "φριτς" επιθυμεί αγώνα? Ακολουθεί μικρός ανταγωνισμός και η 190 μένει πίσω,αδυνατώντας ν'ακολουθήσει το ρυθμό του κόκκινου Escort που χάνεται στο ρυθμό του Buddy Holly και της Ανδαλουσιανής άνοιξης..."


(Αφιερωμένο στο φίλο μου τον Δημήτρη απ'τα Γιάννενα,που λάτρευε τις Citroen και τελικά αγόρασε Volkswagen)!

8/6/2013

3 comments:

  1. Ωραίο κείμενο... θυμάσαι μήπως πώς λεγόταν το κείμενο εκείνο του Καββαθά με την Alfasud που πηγαίνει για απόσυρση; πότε εκδόθηκε ή οτιδήποτε άλλο;
    ευχαριστώ πολύ, Λ.

    ReplyDelete
    Replies
    1. Δυστυχώς όχι! Τα ανακύκλωσα όλα τα τεύχη! Να'σαι καλά!

      Delete
  2. Μάθαμε τίποτε για το κείμενο αυτό; Ευχαριστώ.

    ReplyDelete