Total Pageviews

Saturday, January 21, 2017

Η εποχή Τραμπ

Με αφορμή την ορκωμοσία Τραμπ,άκουσα την ομιλία που εκφώνησε ο νέος Πρόεδρος.
http://abcnews.go.com/Politics/full-text-president-donald-trumps-inauguration-speech/story?id=44915821
Είχε εξαιρετικό ενδιαφέρον,καθώς παρουσίαζε το πολιτικό του σκεπτικό. Θα επιχειρήσω μια σύντομη σταχυολόγηση,παραθέτοντας εντός εισαγωγικών αυτούσιες φράσεις του.
Στο επικεντρό της,ένας "νέος εθνικισμός" (America first) βασισμένος στην αντίληψη οτι "ένα έθνος υπάρχει για να υπηρετεί τους πολίτες του". Επι της αρχής,ελάχιστοι θα διαφωνούσαν.
Ωστόσο,χρειάζεται και η μυθολογία: "μοιραζόμαστε ενα ένδοξο πεπρωμένο",συμπλήρωσε ο πρόεδρος κι εδώ κάπου,αρχίζουμε να νιώθουμε ενα ρίγος να διαπερνά την πλάτη μας. Την τελευταία φορά που ενα ισχυρό έθνος οραματίστηκε οτι ειναι ιστορικά προορισμένο να θριαμβεύσει,ο κόσμος βυθίστηκε στα συντρίμμια.

Κατα τον Τραμπ,σήμερα ξεκίνησε η αληθινή "λαοκρατία" καθώς η νίκη του ήταν νίκη ενάντια στο "κατεστημένο" και εκφράζει ενα "ιστορικό κίνημα πρωτοφανές" το οποίο "θα καθορίσει για πολλά χρόνια την πορεία του κόσμου"!
Μεσσιανικά,ανορθολογικά στοιχεία,μαζι με κολακεία του πλήθους. Καθόλου ευοίωνη συνταγή!

Το πιο ενδιαφέρον σημείο,ειναι η οικονομική του πολιτική. "Κάναμε πλούσιες τις άλλες χώρες,φτωχαίνοντας τη δική μας.Ο πλούτος της μεσαίας τάξης μας λεηλατήθηκε και ανά διανεμήθηκε στον υπόλοιπο πλανήτη"!
Πρόκειται,κατα τη γνώμη μου,για τη "λυδια λίθο" της υπερψήφισης Τραμπ. Η αμερικανική μεσαία τάξη,βιώνει τις συνέπειες της παγκοσμιοποίησης αρνητικά,υπό την έννοια οτι η οικονομική της θέση στον κόσμο,υποβαθμίζεται διαρκώς,λόγω της αλματώδους ανάπτυξης των νέων οικονομιών. Αυτό ειναι κατι που προφανώς ενοχλεί τον μέσο δυτικό ο οποιος είχε συνηθίσει σε μια κατάσταση χαοτικής εισοδηματικής  υπεροχής του έναντι των υπολοίπων.
Πως σκοπεύει ο Τραμπ να επαναφέρει οικονομική ανάπτυξη και θέσεις εργασιας;
Με μια συνταγή του παρελθόντος : εμπορικό προστατευτισμό! "Αγοράζω αμερικανικά και προσλαμβάνω Αμερικανούς" ήταν επί λέξη το σύνθημα του!


"Ο προστατευτισμός θα οδηγήσει σε ευημερία και ισχύ",συμπλήρωσε.
"Θα χτίσει νέες γέφυρες,αεροδρόμια,σιδηροτροχιές,αυτοκινητοδρόμους κλπ έργα υποδομής", σε μια υπόμνηση ίσως του μεσοπολεμικού new deal. Άλλωστε και ο προστατευτισμός ήκμασε στην περίοδο του μεσοπολέμου,με τραγικές πολιτικές επιπτώσεις...

Την εικόνα συμπληρώνει ο βολονταρισμός: "μην επιτρέψετε σε κανέναν να σας πει πως δεν γίνεται" που συμπλέει με το μεσσιανικό στοιχείο "θα μας προστατέψει ο Θεός"! Μια νέα συλλογικότητα κυοφορείται κάτω απ αυτές τις συνθήκες :"η πίστη στην πατρίδα,θα μας οδηγήσει στην ενότητα αναμεταξύ μας"!

Ο Τραμπ μιλά λοιπόν για το μέλλον,αλλα οι συνταγές του θυμίζουν το όχι και τόσο μακρινό παρελθόν. Για την ακρίβεια θυμίζουν έναν άλλον οραματιστή του μεσοπολέμου ο οποίος προέκρινε αντίστοιχες αξίες: πρώτα η Γερμανία,ενότητα,συλλογικότητα,δουλειές για τους πολίτες,καταδίκη των παρηκμασμένων κομμάτων του κατεστημένου,ασφάλεια και οικονομικό προστατευτισμό μέχρι σημείου απόλυτα ελεγχόμενης οικονομικής δραστηριότητας κ.ο.κ
Τι λείπει μέχρι στιγμής απο τη συνταγή Τραμπ για να μιμηθεί πλήρως τη συνταγή της μεσοπολεμικής Γερμανίας;
Δυο βασικά στοιχεία : ενας αποδιοπομπαίος τράγος και μια θεσμική διολίσθηση σε πρακτικές ολοκληρωτισμού.
Κι αν ο αποδιοπομπαίος τράγος ειναι εύκολο να επινοηθεί (τότε στη Γερμανία τον ρόλο τον έπαιξαν οι δύσμοιροι Εβραίοι),η θεσμική εκτροπή φαντάζει εξαιρετικά δύσκολο εγχείρημα. Η αμερικανική Πολιτεία διαθέτει ισχυρή δημοκρατική παράδοση και σημαντικούς θεσμικούς μηχανισμούς ελέγχου και ισορροπιών. Η πιθανότητα συγκέντρωσης υπερεξουσιων σε έναν φορέα εξουσίας ή σε ενα πρόσωπο,ειναι ελάχιστη. Ωστόσο,στη ζωη τίποτε δεν μπορεί εκ των προτέρων να αποκλειστεί! Και μονο το γεγονός οτι ο φορέας τέτοιων αντιλήψεων ειναι πλέον Πρόεδρος των ΗΠΑ,συνιστά απο μόνο του μια πρόκληση πρωτοφανή στη μεταπολεμική ιστορία!

Ποια θα είναι η εξωτερική πολιτική του νέου πλανητάρχη; Αντιφατικά στοιχεία έδωσε η ομιλία του. Από τη μια μεριά ένας "νεο-απομονωτισμός" με περιορισμό των στρατιωτικών υποχρεώσεων των ΗΠΑ έναντι των παραδοσιακών τους συμμάχων τους οποίους "έχουν επιδοτήσει αρκετά"(κάτι που ασφαλώς είναι αληθές). Από την άλλη,μια διακήρυξη συμμαχίας απέναντι στον ισλαμικό φονταμενταλισμό,προκειμένου αυτός να "εξαλειφθεί ριζικά"! Άρα,αναμένονται αναδιατάξεις στη διεθνή σκηνή.

Το βέβαιον ειναι οτι ο νέος Πρόεδρος της μεγαλύτερης οικονομικής και στρατιωτικής δύναμης του πλανήτη,παρουσίασε ενα πολιτικό προγραμμα ριζικής αναθεώρησης θεμελιωδών στοιχείων που κυριάρχησαν τις τελευταίες δεκαετίες στη διαμόρφωση του οικονομικού και γεωπολιτικού τοπίου.
Μένει να φανεί σε ποιο βαθμό θα υλοποιηθεί κατι τέτοιο και βέβαια,ποιες θα ειναι οι επιπτώσεις του.
Αν θα μπορούσα να κανω μια πρόβλεψη,θα έλεγα οτι ο οικονομικός προστατευτισμός τον οποιον εξήγγειλε,ειναι καταδικασμένος σε αποτυχία.
Πρόκειται για ανορθολογική επιλογή που εκτοξεύει το κόστος λειτουργίας της αγοράς,οδηγεί σε
 σπατάλη πόρων και σε ένταση των εμπορικών ανταγωνισμών εν μέσω κλίματος αμοιβαίας καχυποψίας και αντιπαλότητας.
Ιστορικά απέτυχε οποτεδήποτε κι αν εφαρμόστηκε,πολυ συχνά δε-και εύλογα- οδήγησε σε στρατιωτικές συρράξεις.

Οι αντοχές της αμερικανικής δημοκρατίας ενδέχεται να δοκιμαστούν. Εκτός απο τις ιδέες του νέου Προέδρου,το προσωπικό του στυλ δεν είναι διόλου συναινετικό,παρόλο που απόψε υπήρξε ηπιότερος εκφραστικά. Υπήρξαν ήδη διαδηλώσεις πολιτών που εξέφραζαν την αποδοκιμασία τους,γεγονός το οποίο δεν είχε νομίζω επαναληφθεί σε άλλες ορκωμοσίες Προέδρων.
Οι ΗΠΑ ωστόσο,παραμένουν η χώρα με τη μεγαλύτερη πολιτική βαρύτητα στον πλανήτη. Η πολιτική τους είναι εκ των πραγμάτων παγκόσμια πολιτική,ακόμη κι αν αυτή είναι ο απομονωτισμός: ακόμη και  η μη συμμετοχή των ΗΠΑ σε κάποιο θέατρο εξελίξεων συνιστά παγκόσμιας σημασίας είδηση και έχει αντίστοιχης σημασίας επιπτώσεις.
Το ίδιο ισχύει και για την οικονομική τους πολιτική. Κάθε επιλογή,έχει παγκόσμιες επιπτώσεις.
Θα βιώσουμε άραγε την εποχή που η Αμερική,απο παγκόσμιος θεματοφύλακας της ελευθερίας θα μετατραπεί σε κήρυκα του εμπορικού προστατευτισμού; Κι ολα αυτα εν μέσω συνθηκών παγκοσμιοποίησης; Πολλές αντιφατικές επιλογές μοιάζει να εκπροσωπεί ο νέος Πρόεδρος.

Σε κάθε περίπτωση,μπαίνουμε σε μια συναρπαστική,ριψοκίνδυνη εποχή!
Κάθε πρόβλεψη ειναι παρακινδυνευμένη.
Ειναι χρήσιμο ωστόσο,να διατηρούμε σε εναργεια τις θεμελιώδεις επιλογές της ελευθερίας: ελεύθερο εμπόριο,ελεύθερος ανταγωνισμός,ανοιχτές αγορές,ανοιχτές κοινωνίες!
Είναι και αναγκαίο να τις υπενθυμίζουμε στον Πρόεδρο Τραμπ,όσο ταπεινοί κι αν είμαστε!


21/1/2017


No comments:

Post a Comment