Χάζευα τις προάλλες τα πιτσιρίκια από το φάρο της Γύρας (βόρειο ακρωτήρι της Λευκάδας):περπατούσαν στην αμμουδιά και,αντί να βαδίσουν από το στρωτό χαλικόστρωτο μονοπάτι,πάσχιζαν να διαβούν πάνω από τα βράχια της ακροθαλασσιάς!
Ακόμη περισσότερο,απολάμβαναν το πέρασμα των βράχων,την υπέρβαση του απόκρημνου όγκου τους,τον κίνδυνο της πτώσης (που ενδεχομένως θα ήταν επώδυνη).
Ο νους αυτομάτως ταξιδεύει σε συμπεράσματα:η ανθρώπινη φύση είναι απρόβλεπτη ακριβώς επειδή μπορεί να επιλέξει και το ά-λογο (το δύσκολο,το επικίνδυνο,το λιγότερο άνετο,το μη-προφανές).
Η ανθρώπινη φύση γοητεύεται από την πρόκληση.Οταν ρώτησαν τον Hillary "γιατί επέλεξε να ανεβεί στην κορυφή του Everest" απάντησε με αφοπλιστική απλότητα "επειδή ήταν εκεί"...
Με αυτή την έννοια,κάθε "συνταγή ευτυχίας" (από θρησκευτικούς ηγέτες,πνευματικούς γκουρού ή πολιτικούς επαναστάτες) είναι νομοτελειακά καταδικασμένη,εφόσον τα ανθρώπινα όντα-διαρκώς εξελισσόμενα-αναζητούν πάντοτε το "μετά".
Οποια "ιδανική κατάσταση" κι αν φανταστεί κανείς,πάντοτε θα υπάρχουν χιλιάδες άλλοι που θα τη θεωρούν από βαρετή (στην καλύτερη περίπτωση) έως αφόρητη (στη χειρότερη).
Αυτό βέβαια δεν προκρίνει κάποιου είδους υπαρξιακό μηδενισμό,ούτε σημαίνει πως κοινωνικές καταστάσεις απεχθείς όπως ο ρατσισμός,η δουλεία,η πολιτική ανελευθερία,οι διώξεις των αντιφρονούντων,η καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κ.ο.κ θα μπορούσαν να γίνουν ανεκτές στο όνομα της ανθρωπολογικής διαφορετικότητας!
Απλώς υποσημαίνει την αδυναμία επινόησης "καθολικών συνταγών ευτυχίας της ανθρωπότητας" αφού,ακόμη κι αν τα παραπάνω πολιτικά αιτήματα ικανοποιούνται,η ανθρώπινη
φύση πάντοτε θα αναζητεί το "επέκεινα"...
.
Μια ιδανικά φιλελεύθερη κοινωνία,οφείλει λοιπόν,εκτός από το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του ιδιωτικού χώρου των ατόμων να προνοεί για το δικαίωμα των ανθρώπων να επιλέγουν το...ά-λογο. Αρκεί βέβαια η α-λογη ατομική επιλογή να μην αποβαίνει σε βάρος του κοινωνικού συνόλου.
Αρα,η ιδανικά φιλελεύθερη κοινωνία,δεν παρεμβαίνει σε ατομικές επιλογές που δεν θίγουν το κοινωνικό σύνολο,με το επιχείρημα της "ορθολογιστικής" παρέμβασης.
Ακόμη κι αυτό βέβαια δεν αρκεί.
Πρέπει να έχουμε πάντα κατά νου πως η οποιαδήποτε κοινωνική θέσμιση,όσο φιλελεύθερη ή ελευθεριακή κι αν είναι,εξ ορισμού είναι πάντοτε πεπερασμένης ισχύος και δεν μπορεί ποτέ να "προβλέψει" τα ά-λογα μονοπάτια της ανθρώπινης σκέψης.
Αλίμονο άλλωστε αν τα "προέβλεπε" ή τα "προδιέγραφε"!
Αυτομάτως θα έπαυε να είναι θέσμιση ανοιχτής κοινωνίας και θα μετατρέπονταν σε θεσμό ολοκληρωτικού καθεστώτος...
Χώρος λοιπόν για το ά-λογο: ένα αίτημα καταρχήν φιλοσοφικό, μπορεί να είναι ταυτόχρονα ένα πολύ σημαντικό πολιτικό ζητούμενο!
Μη στερείτε απ'τους ανθρώπους την επιλογή του δύσκολου δρόμου!
23/8/2011
No comments:
Post a Comment