Τα χρηστά ήθη και η βλασφημία

Tο γεγονός:

Συνελήφθη στο σπίτι του στα Ψαχνά Ευβοίας ένας 27χρονος ο οποίος διατηρούσε στο Facebook σατιρική σελίδα με τον τίτλο «Γέροντας Παστίτσιος».

Ο νεαρός συνελήφθη μετά από σχετική επερώτηση του βουλευτής της Χρυσής Αυγής Χρήστου Παππά και αφού στα ίχνη του βρέθηκε η Υπηρεσία Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος.

Σε βάρος του σχηματίστηκε δικογραφία και αναμένεται να οδηγηθεί για να απολογηθεί στην Εισαγγελία με την κατηγορία της κακόβουλης βλασφημίας και καθύβρισης θρησκευμάτων, μέσω της γνωστής σελίδας κοινωνικής δικτύωσης Facebook...

("Η Καθημερινή".25/9/2012)

Α) ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

Άρθρο 5

1. Καθένας έχει δικαίωμα να αναπτύσσει ελεύθερα την προσωπικότητά του και να συμμετέχει στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της Χώρας, εφόσον δεν προσβάλλει τα δικαιώματα των άλλων και δεν παραβιάζει το Σύνταγμα ή τα χρηστά ήθη.

Άρθρο 13

1. Η ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης είναι απαραβίαστη. Η απόλαυση των ατομικών και πολιτικών δικαιωμάτων δεν εξαρτάται από τις θρησκευτικές πεποιθήσεις καθενός.
2. Κάθε γνωστή θρησκεία είναι ελεύθερη και τα σχετικά με τη λατρεία της τελούνται ανεμπόδιστα υπό την προστασία των νόμων. Η άσκηση της λατρείας δεν επιτρέπεται να προσβάλλει τη δημόσια τάξη ή τα χρηστά ήθη.

Άρθρο 14

1. Καθένας μπορεί να εκφράζει και να διαδίδει προφορικά, γραπτά και δια του τύπου τους στοχασμούς του, τηρώντας τους νόμους του Κράτους.
2. Ο τύπος είναι ελεύθερος. Η λογοκρισία και κάθε άλλο προληπτικό μέτρο απαγορεύονται.
3. Η κατάσχεση εφημερίδων και άλλων εντύπων, είτε πριν από την κυκλοφορία είτε ύστερα από αυτή, απαγορεύεται. Κατ' εξαίρεση επιτρέπεται η κατάσχεση, με παραγγελία του εισαγγελέα, μετά την κυκλοφορία: α) για προσβολή της χριστιανικής και κάθε άλλης γνωστής θρησκείας,

(Σύνταγμα της Ελλάδος-επιλεγμένα άρθρα)

Β) ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ

http://www.greeklaws.com/pubs/uploads/1453.pdf

Σχετική υπόθεση στον Άρειο Πάγο 1298/2002 και ενδεικτικός σχολιασμός

Νομικό πλαίσιο : 

1. Κατά το άρθρο 198 §1 Π.Κ. («κακόβουλη βλασφημία»), με φυλάκιση μέχρι δύο ετών

τιμωρείται όποιος δημόσια και κακόβουλα βρίζει με οποιονδήποτε τρόπο το Θεό, κατά δε το

άρθρο 199 Π.Κ. («καθύβριση θρησκευμάτων»), όποιος δημόσια και κακόβουλα καθυβρίζει

με οποιονδήποτε τρόπο την Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία του Χριστού ή άλλη θρησκεία

ανεκτή στην Ελλάδα τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι δύο ετών. Οι διατάξεις αυτές

αποσκοπούν στην απόκρουση της τελούμενης δημοσίως, κακοβούλως και καθοιονδήποτε

τρόπο υβρίσεως του Θεού και καθυβρίσεως της Ανατολικής Ορθόδοξης του Χριστού

Εκκλησίας και κάθε άλλης θρησκείας, που είναι ανεκτή στην Ελλάδα, και στην εντεύθεν, 

προς εξασφάλιση της θρησκευτικής ειρήνης των πολιτών, προστασία αυτών, η οποία

εκδηλούται από την πολιτεία, γιατί είναι μέλημά της....

....Συνεπώς, η

προστασία του έννομου αυτού αγαθού, που έχει άϋλο χαρακτήρα και εμπίπτει στην έννοια

του δημοσίου συμφέροντος, δεν θίγει αμέσως τα άτομα που απολαμβάνουν το αγαθό αυτό, 

αφού αυτά υφίστανται την προσβολή εμμέσως και εξ΄ αντανακλάσεως . 

Γ) ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΟ ΣΧΟΛΙΟ

"Ο ρόλος της ηθικής σε κάθε εποχή,ήταν να βάζει στην πυρά κάθε καταδικασμένου το δικό της ματσάκι βέργες"

(Friedreich Nitzsche)



Υποχρεωτικά ο σχολιασμός θα είναι τηλεγραφικός:

1) Ο νεαρός κατηγορείται για κακόβουλη βλασφημία και καθύβριση θρησκευμάτων.Δεν κατηγορείται για εξύβριση νεκρού.Συνεπώς θα αναλύσουμε με βάση το κατηγορητήριο.

2) Η επίκληση του όρου "χρηστά ήθη" θέτει υπό αναίρεση την ελεύθερη διακίνηση ιδεών και επιτρέπει δυνητικά τη λογοκρισία σε περιπτώσεις προσβολής θρησκείας (όχι μόνο της χριστιανικής αλλά και κάθε άλλης γνωστής).Συνεπώς νομιμοποιούνται και οι μουσουλμάνοι να ζητούν λογοκρισία καλλιτεχνικών δημιουργημάτων-όπως η πρόσφατη ταινία-με το επιχείρημα της προσβολής της θρησκείας τους.

3) Κάθε κοινωνία διαθέτει ηθική παράδοση ("moral tradition" κατά Hayek) και είναι άτοπη η αναζήτηση κοινωνίας άνευ ηθικών αναφορών.Αυτό υποθέτω εννοεί ο Νομοθέτης όταν αναφέρεται σε "έννομα αγαθά άϋλου χαρακτήρα).

4) Το ήθος κάθε κοινωνίας, όπως και οι θεσμοί,υπόκειται στη διαδικασία κοινωνικής εξέλιξης.Είναι άλλα τα ήθη της τυπικής κοινωνίας του Μεσαίωνα και άλλα της σύγχρονης Δυτικού τύπου κοινωνίας στην οποία υποτίθεται πως ανήκουμε (?).

5) Είναι σκόπιμο,για λόγους προαγωγής της πολιτικής ελευθερίας,η Πολιτεία να παρεμβαίνει όσο το δυνατόν λιγότερο σε θέματα που άπτονται της ηθικής συμπεριφοράς των πολιτών,εφόσον αυτή δεν περιλαμβάνει την τέλεση αξιόποινων πράξεων.
Αν ένας πολίτης δεν παρανομεί,πρέπει να είναι αδιάφορο για την Πολιτεία το εάν ο πολίτης αυτός είναι "καλό παιδί". Οι φιλελεύθερες πολιτείες δεν διακηρύσσουν επίσημες αρετές τις οποίες οφείλουν να ενστερνίζονται οι πολίτες.Πολιτείες-δάσκαλοι και πολιτείες-παιδαγωγοί,είναι διαχρονικά οι αναλεύθερες πολιτείες.
Αν λοιπόν ο "Παστίτσιος" είναι "ένα κωλόπαιδο που δε σέβεται τη θρησκεία",αυτό για την Πολιτεία πρέπει να συνιστά αδιάφορο ζήτημα.

6) Για να συμβαίνει αυτό,πρέπει η Ελληνική Πολιτεία να προσδιορίζεται ως ανεξίθρησκη.Από τη στιγμή όμως που προσδιορίζεται ως έχουσα επικρατούσα θρησκεία  (την Ορθόδοξη Χριστιανική),η Ελληνική Πολιτεία νομοτελειακά λειτουργεί ως κρατικό μόρφωμα προσηλυτισμού υπέρ της επικρατούσας θρησκείας.

7) Συνέπεια αυτού,είναι η νομολογία περί "θρησκευτικής βλασφημίας".Πρόκειται για διάταξη που λειτουργεί αποτρεπτικά για όποιον πολίτη επιθυμεί να ασκήσει κριτική στην επικρατούσα ή "σε κάθε άλλη γνωστή θρησκεία".

8) Ο όρος "βλασφημία" είναι όρος κατεξοχήν θρησκευτικός (δεν υπάρχει πολιτική βλασφημία).Συνεπώς μπορεί να ερμηνευθεί μόνο με όρους θρησκευτικής ορολογίας.Κατά κανόνα η δογματική των θρησκειών τείνει σε διασταλτικές ερμηνείες της "βλασφημίας" σε βαθμό ώστε να μπορεί να εκληφθούν ως "βλάσφημες" εκατοντάδες πρακτικές της καθημερινότητας των πολιτών.

9) Το δυνητικό αδιέξοδο έχει ήδη σκιαγραφηθεί: η "βλασφημία" μπορεί κάλλιστα να γίνει το εργαλείο ελέγχου και καταστολής της συμπεριφοράς των πολιτών.

10) Αν δεν επιθυμούμε αυτή την προοπτική,ο νόμος περί βλασφημίας πρέπει να καταργηθεί.Το ζήτησαν πρόσφατα ΔΗΜ.ΑΡ και ΣΥΡΙΖΑ και είμαι απόλυτα σύμφωνος.

Για το ζήτημα του "Παστίτσιου",η γνώμη μου είναι πως ήταν μια ιστοσελίδα άκομψου και αισθητικά αποκρουστικού χιούμορ.
Μια ψύχραιμη και ουσιαστική ματιά,μου υπέδειξε ο φίλος μου ο Νίκος εδώ.
Η Πολιτεία έδρασε νόμιμα,αδιάφορο αν προσωπικά-για τους λόγους που προανέφερα- είμαι εναντίον της σχετικής νομοθεσίας.Η εξάλειψη του νόμου περί βλασφημίας και η αθώωση του "Παστίτσιου" θα 
ήταν καλοδεχούμενα ως μέτρα φιλελευθεροποίησης της Ελληνικής κοινωνίας.Μόνο που,η απαραίτητη προϋπόθεση για κάτι τέτοιο,είναι η συναίνεση της Ελληνικής κοινωνίας στον πολιτικό φιλελευθερισμό.
Είναι γνωστή η ρήση του Friedman "ο μόνος που μπορεί αποτελεσματικά να σε πείσει είναι ο εαυτός σου".

Αλλά στην Ελλάδα,είμαστε δυστυχώς,εθισμένοι στην καθοδήγηση...


ΥΓ1) Ευχάριστη έκπληξη,υπήρξε η διαφωνία του Μητροπολίτη Άνθιμου με τη σύλληψη "Παστίτσιου":«Δε συμφωνώ με τη δίωξή του, καλύτερα να τον αφήσουν. Δεν μπορεί κανένας να ιδιοποιηθεί την πίστη»
Οι Μητροπολίτες μας έχουν συνηθίσει δυστυχώς σε μισαλλόδοξο λόγο.Οι εξαιρέσεις, δίκαιο είναι να εξαίρονται.

ΥΓ2) Για κάθε "παστίτσιο" και κάθε διώκτη του,ισχύει διαχρονικά ο λόγος Του: "και καθώς θέλετε ίνα ποιώσιν υμίν οι άνθρωποι και υμείς ποιείτε αυτοίς ομοίως" (Λουκ.στ-31).

ΥΓ3) Αντί για παστίτσιο,επέλεξα την εικόνα μοναχού που ξεκουράζεται.Οι ταπεινοί της γης-όποιο θεό κι αν πιστεύουν-είναι για μένα αξιοσέβαστοι.

25/9/2012